راست افراطی فرانسه آتش زیر خاکستر

نویسنده: شهرام فرسائی*

دیپلماسی ایرانی: حزب راست افراطی جبهه ملی فرانسه، به رهبری خانم مارین لوپن بر خلاف پیروزی در اولین دور انتخابات منطقه ای ( 6 دسامبر/ 15 آذر)، در دومین دور انتخابات منطقه ای این کشور (۱۳ دسامبر/ ۲۲ آذر) نتوانست به پیروزی دست یابد. نتایج دور دوم حکایت از آن دارد که وقتی این حزب نزدیک به قدرت می شود، رای دهندگان تمام احزاب دیگر گردهم می آیند تا آن را شکست دهند. بررسی نتایج آرا دومین دور انتخابات منطقه ای نشان می دهد که حزب راست افراطی با کسب حدود 7 میلیون (حدود 27 درصد) از مجموع حدود 27 میلیون رای توانسته بعد از حزب محافظه کار جمهوری خواه و حزب سوسیالیست در جایگاه سوم قرار گیرد. این امر حاکی از این واقعیت است که حزب راست افراطی در میان مردم فرانسه دارای پایگاه اجتماعی می باشد و جایگاه حزب مزبور قابل انکار نیست. در این خصوص این سئوال مطرح است که چه مجموعه عواملی باعث تقویت توجه مردم فرانسه به حزب راست افراطی شده و این امر دارای چه پیام ها و پیامدهایی برای این کشور می باشد؟ مهم ترین گزاره ها در این زمینه به قرار ذیل می باشد:

ـ تحلیل گران حوزه روابط بین الملل با پیروزی حزب راست افراطی در دور اول انتخابات منطقه ای و شکست دو حزب عمده فرانسه، حزب سوسیالیست فرانسوا اولاند رئیس جمهور فرانسه و حزب محافظه کار جمهوری خواه به رهبری نیکولا سارکوزی، رئیس جمهور سابق این کشور بر این ایده بودند که با این نتیجه شانس خانم مارین لوپن رهبر این حزب برای حضور قدرتمندانه در انتخابات ۲۰۱۷ ریاست جمهوری فرانسه افزایش می یابد و روند تحولات فرانسه به سمت و سویی است که می تواند صحنه سیاسی این کشور را بیش از این، دستخوش تغییراتی نماید؛

ـ واقعیت های میدانی جامعه فرانسه روایتگر این است که جبهه ملی فرانسه تاکنون توانسته آراء طبقه کارگر و بیکاران را بر پایه منطق پوپولیسم، بیگانه هراسی و اولویت فرانسه به دست آورد. تاملی بر تحرکات انتخاباتی راست افراطی نشان می دهد که مارین لوپن با سرمایه گذاری بر دیدگاه های ضد مهاجرت و اسلام هراسی توانسته اعتماد بخشی از جامعه فرانسه را به خود جلب نماید. اسلام هراسی و دیدگاه های ضد مهاجرت مقولاتی هستند که احزاب افراطی در اروپا می توانند به سود خود بهره برداری کنند؛
ـ حملات تروریستی 13 نوامبر 2015 در پاریس فرصتی را برای جریان راست افراطی در اروپا فراهم آورده تا با ناامن جلوه دادن جامعه، سوار بر موج اسلام هراسی و بیگانه ستیزی شده و در سودای دستیابی به قدرت باشند. با ظهور و بروز این نوع نگرش و در واقع با بازگشت به عصر نزاع هویتی و نژادی در اروپای مدرن، احتمال افزایش فشار و ایجاد محدودیت بر مسلمانان دور از ذهن نیست. اسلام هراسی راه حل آسان و در دسترسی است که رادیکال ها به آن متوسل شده اند؛

ـ عقب نشینی دموکراسی و حمله رادیکالیسم و افراط گرایی، بسترهای تغییرات معنادار در فرانسه را شکل داده است. این امر حاکی از تاثیر تحولات خاورمیانه بر جامعه فرانسه می باشد. متقابلا تداوم تقویت جایگاه راست افراطی در فرانسه بسترساز ایجاد تغییرات در سیاست های فرانسه در خاورمیانه خواهد بود. در این خصوص مارین لوپن معتقد است: «پاریس باید برای مبارزه با داعش، از عربستان و قطر دوری کند و به روسیه و ایران نزدیک شود. باید با همه کشورهایی که با اسلام گرایان تندرو مبارزه می کنند هم پیمان شویم که این مساله درباره مصر، امارات متحده عربی، روسیه و ایران مطابقت دارد.»
ـ تلاش های اولاند، رئیس جمهوری فرانسه جهت جلب اعتماد مردم فرانسه (متعاقب حملات تروریستی 13 نوامبر 2015) گره گشای دور اول انتخابات منطقه ای در فرانسه نبود. در واقع پیروزی منطق پوپولیسم، تشدید رادیکالیسم و تقویت بکارگیری ستون پنجم یا دشمن درونی برای مسلمانان فرانسه و همراه کردن آنان با تروریسم، از نتایج حملات تروریستی 13 نوامبر در فرانسه می باشد؛

ـ مسئولان انجمن ها و نهادهای یهودی فرانسه در ضدیت با دیدگاه های افراطی مارین لوپن بر این اعتقاد هستند که راست افراطی، گفتمان خود را بر مبنای ارجحیت مسیحیت در فرانسه قرار داده و یهودیان در آن جایی ندارند. به باور آنان اگر مسلمانان فرانسه نبودند نوک حملات افراطیون به سمت یهودیان بود . با همین نگرش آنان تلاش می کنند حتی یک رای یهودی به نفع جبهۀ ملی به صندوق ها انداخته نشود؛

ـ تقویت نقش و جایگاه راست افراطی در نظام آتی سیاسی و تصمیم گیری فرانسه می تواند به معنای فاصله گرفتن فرانسه از اتحادیه اروپا ، استقلال از دیگر سازمان های بین المللی و تضعیف روند همگرایی در این اتحادیه باشد. با تقویت جایگاه احزاب راست افراطی در اروپا سمت و سوی سیاست های اتحادیه تغییر خواهد یافت. از سویی پیروزی جریان راست افراطی در فرانسه پتانسیل و انگیزه سرایت به دیگر کشورها را دارد ؛

ـ با قدرت یافتن اندیشه راست افراطی شرایط برای مهاجران به فرانسه سخت تر خواهد شد . پایان مهاجرت های غیراروپایی مخصوصاً مهاجرت مسلمانان از شمال آفریقا، غرب آفریقا و خاورمیانه و استقرار نظام تعیین تابعیت فرزند از والدین از دیدگاه های اصلی حزب راست افراطی می باشد. مارین لوپن بر این عقیده است " سیاست های پاریس در خاورمیانه باعث بی ثباتی در منطقه شده و این بی ثباتی نیز نهایتا به بحران مهاجرت منتج گردیده است. واقعیت این است که مردم فرانسه خواهان ورود مهاجران به کشورشان نیستند."

ـ شکست راست افراطی در انتخابات منطقه ای به معنای پایان راه برای این حزب نیست. در واقع دورنمای تحولات اجتماعی و سیاسی فرانسه، چشم انداز حزب راست افراطی را تعیین می نماید. تداوم افراط، خشونت و اسلام هراسی در جامعه فرانسه می تواند به پیروزی تفکر راست افراطی کمک نماید. هر چند این حزب در انتخابات شکست خورده ولی اندیشه راست افراطی به کار خود ادامه داده و همچون آتشی زیر خاکستر در جامعه فرانسه باقی خواهد ماند. در این زمینه خانم لوپن در پی شکست حزبش گفت: " احزاب اصلی با تبانی توانستند موفق و با دروغگویی و ارائه اطلاعات غلط رای ها را منحرف کردند ولی جبهه ملی به مبارزه خود ادامه خواهد داد. " وی قبل از برگزاری انتخابات و اعلام نتایج بارها نسبت به خطر حاکم شدن حکومت اسلامی در فرانسه هشدار داده و اظهار کرده بود اگر حزبش پیروز نشود ، حجاب برای همۀ زنان اجباری شده و دین اسلام جای قانون اساسی فرانسه را خواهد گرفت. بنابراین بی دلیل نیست که به تعبیر مانوئل والس، نخست وزیر فرانسه، " اسلام مساله مهمی در انتخابات ریاست جمهوری 2017 خواهد بود." او معتقد است " بحث بر سر ارزش ها و هویت است. "

* تحلیلگر مسائل اروپا و امور راهبردی