آغاز «نظارت عملی» مجلس بر اجرای برجام

مجلس شورای اسلامی از امروز به طور رسمی ، نظارت عملی خود را بر نحوه اجرای برجام آغاز کرد.

 

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما ، هیئت رئیسه کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس، مسئولیت نظارت بر اجرای برجام را بر عهده دارد و از امروز کار خود را به صورت عملی آغاز می کند. 

 

علاءالدین بروجردی در همین باره گفت: "هیئت نظارت مجلس بر برجام" امروز شنبه هفتم آذر و در نخستین گام نظارتی خود، از سایت هسته ای نطنز بازدید خواهد کرد. 

 

بر همین اساس، صبح امروز علاء الدین بروجردی، حسین سبحانی نیا، اسماعیل کوثری، عباسعلی منصوری آرانی و ابراهیم آقا محمدی به سمت سایت هسته ای نطنز حرکت کردند تا بعد ازظهر امروز از این سایت بازدید کنند.

 

سایت هسته ای نطنز ، یکی از دو سایت هسته ای کشورمان است که طبق برجام مقرر شده است تعداد سانتیریفیوژهای موجود در آن کاهش یابد.

 

صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی با تایید این مطلب گفته است این فرایند طبق نقشه راه انجام می گیرد.

 

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: 20 هزار سانتریفیوژ در نطنز داریم که از این تعداد 10 هزار سانتریفیوژ فعال است و 10 هزار عدد دیگر غیر فعال است که جمع آوری سانتریفیوژهای غیرفعال را آغاز کرده ایم.

 

علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی چندی پیش در برنامه "متن و حاشیه" شبکه سه سیما گفت: در فردو، جمع آوری سانتریفیوژ نداشتیم، فقط در نطنز داریم.

 

وی درباره جمع آوری سانتریفیوژها افزود: ما اکنون سانتریفیوژهای غیرفعال را در نطنز جمع آوری می کنیم. ایران طبق تعهداتی که در برجام آمده است، جمع آوری سانتریفیوژها را شروع کرده است و در نطنز مقدمات برچیدن سانتریفیوژها را آغاز کرده ایم.

 

صالحی درباره اینکه چرا این 10 هزار سانتریفیوژ در نطنز غیرفعال بود گفت: این سانتریفیوژها از دولت قبل کار نمی کردند و علت آن نیز ملاحظات سیاسی مسئولان آن دوره بود که نصب شده باشد اما کار نکند.

 

وی افزود: وقتی رئیس سازمان انرژی اتمی اعلام می کند، ما مقدمات برچیدن را طبق توافق شروع کردیم باید مبنایی برای موثق بودن این خبر باشد، اما برخی این را تشکیک کردند.

 

معاون رئیس جمهور درباره اراک گفت: ما هنوز به اراک دست نزده ایم، اما در نطنز برچیدن 10 هزار سانتریفیوژ چیزی نیست که لحظه ای انجام دهیم بایستی بسیار با حساسیت لازم این کار صورت گیرد.

 

وی افزود: اگر دقت لازم در برچیدن سانتریفیوژها اعمال شود باز هم 10 تا 20 درصد از بین می رود و صدمه می بیند.

 

صالحی گفت: اگر در جمع آوری سانتریفیوژها تعلل کنیم فرصت از دست می رود، زمان اجرای برجام به تعویق می افتد، بنابراین تحریم ها نیز دیر  برداشته می شود که اکنون 150 میلیون دلار ضرر برداشته نشدن تحریم هاست.

 

وی افزود: ما اکنون سانتریفیوژهایی را جمع آوری می کنیم که غیرفعالند و غیرفعال بودن آن نیز تصمیمی بود که در دولت دهم گرفته شد و این تصمیم ادامه یافت.

 

رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: به هر حال این 10 هزار سانتریفیوژ نطنز غنی سازی انجام نمی داد.

 

صالحی گفت: ما اگر بخواهیم این 10 هزار سانتریفیوژ را جمع آوری کنیم یک ماه طول می کشد و اگر بخواهیم آنها را برگردانیم دو ماه طول می کشد که به هر حال جمع آوری و بازگرداندن آنها زمانبر است.

 

* آغاز تعهدات ایران و مواضع متناقض آمانو

 

طبق آخرین گزارش «یوکیا آمانو» مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، تعداد سانتریفیوژهای IR-1 سایت نطنز از 15 هزار و 420 دستگاه به 11 هزار و 308 دستگاه کاهش یافته است، همچنین تعداد سانتریفیوژهای IR-2 نیز از 1008 دستگاه در یک ماه قبل، به 848 دستگاه کاهش یافته است، در مجموع تا تاریخ 15 نوامبر از سایت نطنز 4272 سانتریفیوژ جمع آوری و در سالن تولید B تحت نظر آژانس انبار شده است.

 

پایگاه اینترنتی  تاور هم به نقل از مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی مدعی شد: هنوز برخی از سوالات درباره سابقه گذشته موضوع اتمی ایران بی پاسخ مانده است.

 

آمانو گفت : ایران به تمامی سوالات درباره ابعاد احتمالی نظامی خود و کارهای اتمی گذشته اش پاسخ نداده است.

 

وی افزود : هنوز برخی سوالات بی پاسخ مانده اند .گزارش من سیاه و سفید نخواهد بود .گزارش من همانند یک معمای جورچین است که بخش های مختلف آن در اختیار آژانس است.

 

وی افزود:پیش از آنکه قضاوتی درباره برنامه اتمی داشته باشیم این به عهده اعضای شورای حکام آژانس است که درباره این موضوع که آیا ایران به مفاد توافق پایبند بوده یا نه تصمیم گیری کنند و این موضوعی کلیدی درباره تحریم های اتمی و رفع آنهاست.

 

* نظارت بر برجام؛ هر سه ماه

 

به گفته رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس، بازدید های «هیئت نظارت مجلس بر برجام» دوره ای است و ادامه خواهد داشت چرا که اجرای برجام مستلزم نظارت دائم است.

 

نظارت مجلس بر برجام به ویژه نظارت کمیسیون امنیت ملی مقوله ای نبود که از الآن شروع شود بلکه این کمیسیون در طول مذاکرات هسته ای درگیر پرونده 12 ساله هسته ای بوده است. 

 

بروجردی با اشاره به هدف بازدید «هیئت نظارت مجلس بر برجام» از مراکز هسته ای کشور گفت: با توجه به مجموعه تدابیر مقام معظم رهبری در زمینه اجرای برجام و ضرورت توجه دقیق به این تدابیر، بازدید ها از مراکز هسته ای یک ضرورت جدی است که در وهله اول مطمئن شویم این نظر ها در عمل هم دقیقاً مورد توجه قرار گرفته و دوم اینکه زمانبندی آنها به چه میزان است. 

 

پیشتر، نمایندگان مجلس در جریان تصویب قانون "الزام دولت به اقدام متقابل و متناسب دولت در اجرای برجام"، کمیسیون امنیت ملی مجلس را مکلف کردند هر 6 ماه یک بار گزارش اجرای برجام را به صحن علنی مجلس ارائه کند. 

 

در تبصره یک قانون یاد شده که علی لاریجانی  23 مهر آن را برای اجرا به رئیس جمهور ابلاغ کرد، آمده است: وزیر امور خارجه موظف است روند اجرای توافقنامه را هر سه ماه یک بار به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش دهد. 

 

پس از تصویب این قانون، دو دیدگاه در مجلس مطرح شد؛ نخست اینکه کمیسیون امنیت ملی به طور کلی مسئولیت نظارت بر اجرای برجام را بر عهده بگیرد و هر شش ماه یک بار به صحن علنی گزارش دهد و دوم آنکه کمیته ای از دل کمیسیون تحت عنوان کمیته نظارت بر اجرای برجام تشکیل شود. 

 

به گفته بروجردی، سرانجام کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی مصوب کرد که هیئت رئیسه این کمیسیون نظارت بر اجرای برجام را دنبال کند. 

 

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در مورد سازوکار نظارت بر اجرای برجام هم در اینباره گفت: سازوکار به این شکل است که هر یک ماه از نهادهای ذی ربطی که از برجام تأثیر می پذیرند همچون وزارت نفت، کشتیرانی، بیمه و بانکداری دعوت کنیم تا با حضور در کمیسیون درخصوص تأثیر برجام توضیح دهند، با این شیوه کشف می کنیم که طرف مقابل تا چه حد به تعهدات خود عمل کرده است. 

 

به گفته نوذر شفیعی، هر دو ماه یک بار تیم هسته ای به کمیسیون امنیت ملی دعوت خواهد شد تا در مورد فرایند اجرای برجام توضیح دهد.

 

وی گفت: البته هر سه ماه یک بار نیز وزیر امور خارجه در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس حاضر خواهد شد و توضیح خواهد داد و در نهایت هر شش ماه یک بار طبق شرح وظایف مشخص شده، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به صحن علنی گزارش خواهد داد. 

 

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی درباره نسبت کاری "هیئت نظارت مجلس بر برجام" با "شورای نظارت برجام ازجانب شورای عالی امنیت ملی" تصریح کرد: این دو، نهادهای مستقلی هستند که هر کدام بر اساس شرح وظایف، اقدامات خود را انجام خواهند داد. 

 

وی افزود: تنوع در نظارت بر اجرای برجام باعث می شود که دقت نظر بیشتری درباره اجرایی شدن برجام لحاظ شود. 

 

به گفته وی، ممکن است در این باره تبادل نظرهایی صورت بگیرد ولی هدف، یکی است و نهاد ها با ساختارهای مختلف و جداگانه وظایف خود را بر عهده دارند.

 

ترکیب هیئت رئیسه کمیسیون امنیت ملی که وظیفه نظارت بر اجرای برجام را بر عهده دارند، به این شرح اعلام شده است: علاءالدین بروجردی (رئیس)، حسین سبحانی نیا (نایب رئیس اول)، منصور حقیقت پور (نایب رئیس دوم)، نوذر شفیعی (سخنگو)، محمد حسن آصفری (دبیر اول)، سید باقر حسینی (دبیر دوم).

 

*کمیته نظارت بر حسن اجرای برجام تشکیل شد

 

دریابان شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی با تشریح کار کمیته نظارت بر حسن اجرای برجام  گفت: ایران با حسن نیت مشغول اجرای تعهدات خود است و طرف مقابل هم باید به تعهدات خود عمل کند.

 

وی درباره نحوه کار کمیته نظار ت بر اجرای برجام گفت: این کمیته تاکنون دوبار تشکیل جلسه داده است و براساس مفاد نامه مقام معظم رهبری ، دو بحث را متناسب با شرایط پیش برده است که شامل تحریم ها و بازسازی راکتور اراک است 

 

دبیر شورای عالی امنیت ملی افزود: موضوع سومی که به صورت مقدماتی بحث درباره آن آغاز شده است گزارش آژانس درباره اتهامات گذشته به برنامه صلح امیز هسته ای ایران است که مبنای عینی و حقوقی ندارد و براساس گزارش موساد و دیگر دستگاه های معاند شکل گرفته است و ان شاءالله این پرونده به زودی بسته می شود.

 

وی در پاسخ به این سوال که آیا طرف مقابل به تعهدات خود عمل کرده است یا نه گفت: هنوز زود است قضاوت کنیم اما به طور قطع و با توجه به حسن نیت جمهوری اسلامی ایران که خواهان اجرای دقیق برجام است و با توجه به وجود کمیته نظارت حتما طرف مقابل به آنچه که متعهد به اجرای آن است عمل می کند.

 

* طرف مقابل هنوز تضمین کتبی نداده است

 

علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی چندی پیش در مصاحبه با خبرگزاری کیودو ژاپن گفت: ایران اجرای برجام را با جمع آوری شماری از سانتریفیوژهای خود در تاسیسات هسته ای نطنز آغاز کرده است.

 

همچنین سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه گفت: روند اجرای برجام تقریباً شروع شده و طرفین روند اجرایی اقدامات لازم را آغاز کرده اند.

 

 

عراقچی افزود: ما طبق جدول زمانی که پیش رو داریم، تصور می کنیم که تا حدود 2 ماه دیگر به مرحله ای برسیم که برجام بطور کامل اجرایی شود و از طرف مقابل با توجه به اجرای تعهدات، تحریم ها برداشته شود.

 

معاون وزیر امور خارجه در ادامه گفت: مهم ترین اولویت طبیعتاً تکمیل مراحل اجرای برجام و بعد از آن مشارکت فعال جمهوری اسلامی در حل مشکلات و مسائل منطقه است.

 

این اقدامات در حالی است که هنوز هیچ  تضمین کتبی از سوی رئیس جمهور آمریکا و اتحادیه اروپا مبنی بر لغو کامل تحریم ها ارائه نشده است.

 

برجام همانگونه که رهبر معظم انقلاب در نامه خود به رئیس جمهور بر آن تاکید ورزیده اند دارای "نقاط ابهام و ضعف های ساختاری و موارد متعددی است که در صورت فقدان مراقبت دقیق و لحظه به لحظه می تواند به خسارت های بزرگی برای حال و آینده کشور منتهی شود."

 

مقام معظم رهبری در نامه مذکور، راه سوءاستفاده دشمن را با تاکید بر چند شرط مسدود، و در نخستین بند این نامه مهم و تاریخی تاکید کردند:" از آنجا که پذیرش مذاکرات از سوی ایران اساساً با هدف لغو تحریم های ظالمانه اقتصادی و مالی صورت گرفته است و اجرایی شدن آن در برجام به بعد از اقدام های ایران موکول گردیده، لازم است تضمین های قوی و کافی برای جلوگیری از تخلّف طرف های مقابل تدارک شود، که از جمله آن اعلام کتبی رئیس جمهور امریکا و اتّحادیه اروپا مبنی بر لغو تحریم ها است. در اعلام اتّحادیه اروپا و رئیس جمهور آمریکا، باید تصریح شود که این تحریم ها بکلّی برداشته شده است. هرگونه اظهاری مبنی بر این که ساختار تحریم ها باقی خواهد ماند، به منزله نقض برجام است."