ایران با تحریم‌های تسلیحاتی چه خواهد کرد؟

نویسنده: اما اسکات

دیپلماسی ایرانی: توافق هسته ای با نجات یافتن از سنا به نتیجه رسید و هم اکنون به مرحله اجرا رسیده است. چه شما موافق و یا مخالف توافق باشید، حقیقت این است که برجام به انزوای بین المللی ایران پایان می دهد و آغازی بر مشروعیت و شناسایی بین المللی ایران است. پرونده هسته ای ایران از درگیری های خاورمیانه جدا بود، اما حالا زمانی است که تلاش های دیپلماتیک و سیاسی برای حل درگیری سوریه و مبارزه با داعش مد نظر قرار گرفته است. این مسئله منجر به ایجاد چالش های جدیدی شده است، چون ایران مخالف برنامه های غرب -و متحدینش اسرائیل و عربستان- در منطقه است.

حمایت مالی و نظامی ایران از گروه های غیردولتی در منطقه موجب شده است تا این کشور تبدیل به یک قدرت بی ثبات کننده با جاه طلبی های هژمونیک شود. نیروی قدس، که در درگیری های سوریه، عراق و احتمالاً یمن حضور دارد، اولین شاخه نظامی یک کشور است که توسط دولت بوش به عنوان سازمان تروریستی معرفی شد.

هیلاری کلینتون، کاندیدای پیشتاز دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری 2016 در سخنرانی ای که در موسسه بروکینگز داشت گفت توافق هسته ای نیاز دارد تا در یک سیاست گسترده تر دیده شود و این سیاست باید شامل استراتژی جامع منطقه ای که منجر به ثبات و مقابله با افراط گرایی می شود، باشد. حالا ما یک توافق هسته ای بلندمدت داریم و سیاست گسترده تر در قبال ایران به معنای اتخاذ یک دستور کار معنی دارتر با این کشور خواهد بود.

به غیر از چارچوب توافق هسته ای، ایالات متحده تحریم های تروریسم و حقوق بشر را حفظ می کند، اما توافق شامل لغو تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل می شود و قطعنامه 2231 شورای امنیت از توافق حمایت می کند.

لغو تحریم تسلیحاتی

لغو تحریم تسلیحاتی یکی از جنجالی ترین مشخصه های توافق است که می تواند در چرخه انتخاباتی واشنگتن حساسیت زا باشد. تحریم شامل سه عنصر بوده است. عنصر اول مربوط به سال 2006 و با قطعنامه 1737 به وقوع پیوست که براساس آن صادرات و واردات تکنولوژی های مرتبط با فعالیت هسته ای ممنوع شد.

دومین عنصر تحریم در سال 2007 بود که توسط قطعنامه 1747 وضع شد و صادرات تسلیحات ایران را ممنوع کرد. هدف این قطعنامه ممانعت از صادرات تسلیحات ایران به گروه های شبه نظامی شیعه همانند حزب الله بود.

تعامل با ایران به عنوان یک صادرکننده تسلیحات

در سال های 2005 تا 2013، ایران به طور قابل ملاحظه ای تغییر کرد. ایران قادر به دسترسی به بازارهای بین المللی نبود و در نتیجه ناچار به اجرای اقتصاد مقاومتی -جایگزین کردن واردات با تولیدات داخلی- شد. ایرانی ها یاد گرفتند که چگونه کارها را خودشان انجام دهند. در طول سال هایی که ایران تحریم بود علاوه بر برنامه هسته ای، موشک ها و هواپیماهای بدون سرنشین را هم گسترش داده است. این امر در تضاد کامل با دیگر کشورهای خلیج فارس است که خریدار تسلیحات هستند.

ایران به عنوان خریدار تسلیحات

سومین عنصر تحریم در ژوئن 2010 به وقوع پیوست که صادرات اکثر تسلیحات به ایران ممنوع شد. اما این تحریم ها شامل سامانه ضد هوایی اس-300 که روسیه قصد داشت به ایران بفروشد نمی شود.

اعضای اتحادیه اروپا از طریق لنز منافع خودشان به تحریم تسلیحاتی نگاه می کنند. از این رو، به رغم پیشرفت به سوی یک سیاست مشترک دفاعی و امنیتی در اروپا، سیاست اتحادیه اروپا در قبال ایران احتمالاً بستگی به منافع اقتصادی و رقابت های بین کشورهای عضو دارد.

اما با توجه به دلمشغولی های ایران در درگیری های عراق و داعش، این مسئله سوال برانگیز است که آیا ایران می خواهد بخش زیادی از بودجه دفاعی اش را به خرید تسلیحات معمولی اختصاص دهد. ایران در درجه اول بر تولید تسلیحات کوچک در داخل کشور و به دست آوردن هواپیماهای غیرنظامی تمرکز خواهد کرد.

منبع: لوب لاگ/ مترجم: حسین هوشمند