روایت جلالی از پشت پرده‌های تصویب طرح برجام

کاظم جلالی رئیس مرکز پژوهش های مجلس در گفت و گوی مفصلی با آنا از پشت پرده های تصویب برجام در مجلس سخن گفت.

 

هشت سال با علی لاریجانی از نزدیک کار کرده و به قول خودش در این کار کردن روز به روز علاقه اش به رئیس مجلس در دوره های هشتم و نهم بیشتر شده است. کاظم جلالی، نماینده شاهرود در مجلس شورای اسلامی و رئیس فراکسیون رهروان ولایت که به عنوان یکی از همراهان نزدیک رئیس مجلس شناخته می شود، در جریان تصویب برجام در مجلس نقش مؤثری ایفا کرد. جلالی در گفت وگو خود با خبرنگار سیاسی آنا هرچند تلاش کرد که بسیاری از سوال ها را بدون پاسخ بگذارد تا به این ترتیب تنش مجددی ایجاد نشود، در نهایت از برخی پشت پرده ها حرف زد و توضیح داد که در روز پرتنش بررسی برجام در صحن مجلس وقتی گوشی تلفن خود را به لاریجانی داد چه کسی در پشت خط با لاریجانی صحبت کرد. جلالی که ریاست مرکز پژوهش های مجلس را هم بر عهده دارد براین باور است که اصولگرایان علی الخصوص جبهه پایداری اصلا با هم منسجم نیستند و وحدت ندارد.

 

در ادامه گفت و گو کاظم جلالی رئیس فراکسیون رهروان ولایت را با خبرنگار آنا می خوانید.

 

*در جلسات هفته گذشته مجلس که درباره بررسی کلیات و جزئیات طرح برجام بود، از ادبیات توهین آمیز و تهدید استفاده شد که به اعتقاد برخی شأنیت مجلس را زیر سؤال برد. ارزیابی تان از این موضوع چیست؟

 

مجلس محل مباحثه است و ذات مجلس با اختلاف نظر، مباحثه، مجادله، حرارت و حتی مقداری مشاجره گره خورده است. ما باید بپذیریم که با یک مجلسی روبه رو هستیم که زنده بودنش به همین روح قوی مباحثات است. اما آن چیزی که محل نقد است بحث بداخلاقی ها و بدقولی هایی است که در این مسیر طی شده است. بدقولی هایی بود که در مصاحبه های اخیر هم به آنها اشاره کردم، قرار و مدارهایی که گذاشته شد ولی متأسفانه نادیده گرفته شد که همین موجب دل آزاری بود، همین طور ادبیاتی که برای مسئولان و وزرا به کار برده می شد اصلا جالب نبود. موضوع دیگری که در بیرون مجلس به آن دامن زدند، این بود که موضوع برجام را به صحنه جنگ امام حسین(ع) و یزیدیان، تبدیل کردند. همچنین تحریک کردن احساسات جوانان و برخی از متدینانی که در خارج از مجلس بودند یکی دیگر از این موضوعات بود که این هم کاملا سازماندهی شده بود.

 

*یکی از مهمترین اقداماتی که در همین راستا انجام شد، عنوان می کنید؟

 

ازجمله این اقدامات پیامک های خیلی بد، ناسزا و تهدیدآمیزی است که نمی تواند بدون برنامه ریزی ارسال شده باشد که البته بارها در مجلس نهم شاهد این موضوع بوده ایم. از جریان انتخاب هیئت رئیسه سال اول دوره نهم که در بیرون مجلس به شکل شدید برخی کار می کردند و به نمایندگان پیامک می دادند، تا در مقاطع مختلف تاریخی که ما در این مجلس داشتیم همین اتفاق افتاده است که جای گلایه دارد. اما درباره برجام و دوستانی که از آقای دکتر لاریجانی گلایه ای دارند باید بگویم که یک طرحی مثل برجام که طرح ملی است حتما باید در جلسات غیرعلنی و در بیرون کاملا بحث شود تا به یک توافق برسند؛ به دلیل اینکه این موضوع، موضوعی استراتژیک برای نظام است. قبل از آن هم همین طور بود که با دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و نهادهای ذی ربط هماهنگ می شد، این بار هم به همین شیوه عمل شد. در وزارت دفاع، شورای عالی امنیت ملی، وزارت امور خارجه و کارشناسان مطرح شد و این طرح به وجود آمد. بعد قرار شد در حد فراکسیون ها درباره این طرح کار کنیم. در همین راستا جلسات متعدد و مفصلی با فراکسیون ها گذاشته شد و در همین زمینه گفت وگوهایی صورت گرفت. بعد گروهی هم تعیین شدند تا در این زمینه گفت وگو کنند. همچنین مجلس درباره فوریت و کلیات طرح برجام، جلسه مفصلی گذاشت که بسیاری درباره آن صحبت کردند. برخی ها به غلط چنین وانمود می کنند که طرح در 20 دقیقه تصویب شد حال آنکه ساعت ها زمان برد و بحث های مفصلی صورت گرفت. در زمان فوریت، روی این طرح در مجلس بحث شد و همچنین در کلیات هم چند ساعت مجلس بحث کرد؛ لذا این یک مغالطه است.

 

پیامک های خیلی بد، ناسزا و تهدیدآمیزی که نمی تواند بدون برنامه ریزی انجام شده باشد بارها در مجلس نهم شاهد بوده ایم. از جریان هیئت رئیسه سال اول دوره نهم که در بیرون مجلس به شکل شدید برخی کار می کردند و به نمایندگان پیامک می دادند، تا در مقاطع مختلف تاریخی که ما در این مجلس داشتیم همین اتفاق افتاده است که جای گلایه دارد  

 

*درباره جزئیات طرح برجام در همان جلسه بحث و گفت وگو شد؟

 

درباره جزئیات، شب قبل تصویب آن جلسه گذاشته شد و به توافق نهایی رسیدیم. طبیعی است آقای دکتر لاریجانی براساس آن چیزی که در جلسه توافقی دو فراکسیون به نتیجه رسیده بودیم، تصمیم نهایی را گرفت و قرار نبود اتفاق دیگری بیفتد. برخی دوستان پیشنهادهایی مقابل برجام می دادند، برخی کدهایی می دادند که می توانست دلالت بر رد برجام باشد. اما آقای دکتر لاریجانی طبق تصمیات شب قبل از تصویب جزییات، که نمایندگان هر دو فراکسیون با دبیر شورای عالی امنیت ملی داشتند، اقدام کرد. ولی بعضی از دوستان برخلاف توافقات قبلی شاکی شدند و ادبیات تندی را نسبت به رئیس مجلس اتخاذ کردند. درباره فردی که رئیس قوه مقننه است، دلسوز نظام است و مقتدرانه جلوی خیلی از تندروی ها می ایستد نباید از اینگونه رفتارها و اینگونه ادبیات استفاده شود.

 

*مهدی کوچک زاده، نماینده تهران، در حاشیه جلسه مطرح کرد که این طرح تصمیم لاریجانی، شمخانی و حجازی است. این نام بردن و طرح آن در تریبون و رسانه ها، از سوی دفتر مقام معظم رهبری هم مورد نقد قرار گرفت.

 

نام بردن از حجت الااسلام و المسلمین جناب آقای حجازی کار درستی نبود و اینکه افرادی در مجلس برخی از مسائل را که به شکل شایعه بر سر زبان هاست، از تریبون رسمی اعلام می کنند کاری خطاست و وارد کردن کسانی که منسوب به دفتری رهبری هستند اشتباه بود چراکه مقام معظم رهبری مواضع حکیمانه خود را اعلام کرده اند و این موضوع را به اختیار مجلس گذاشتند و دلیلی ندارد از رهبری هزینه شود.

 

*برخی می گویند که باید اجازه داده می شد پیشنهادهای نمایندگان در جلسه علنی کاملا مطرح شود. گویا برخی اعتراض ها از این زاویه است. چرا این اجازه داده نشد؟

 

اگر آن روز دوستان پیشنهاداتشان را یک به یک مطرح می کردند و مجلس به آنها رأی نمی داد، می گفتند مجلس را مهندسی کردند که همین اتفاق در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی افتاد. در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، سه ساعت این طرح مورد بررسی قرار گرفت و به همه دوستانی که به کمیسیون آمده بودند، وقت داده شد و همه پیشنهادهایشان را مطرح کردند. در داخل کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به جز یک یا دو پیشنهاد جزئی چیز دیگری تصویب نشد که در همین مورد گفتند کمیسیون مهندسی شده است.

 

اگر پیشنهادی رأی نیاورد می گویند «مجلس مهندسی شده است»، اگر بگوییم پیشنهاد را مطرح نکنید وقت جلسه گرفته می شود، می گویند «مجلس دیکتاتوری رفتار می کند»، اگر هم جلسه بگذاریم و از قبل قرار و مدارها را مشخص کنیم، بعدش طبق این قرار و مدارها عمل نمی شود و خلف وعده ها را مشاهده می کنیم. اگر روی نکاتی که اصرار دارند هزار استدلال بیاوریم که نباید داخل طرح بیاید، می گویند «پیشنهادهای ما را حذف کردند». شما هر راهی بروید این دوستان بهانه جویی می کنند؛ به دلیل اینکه با اساس کار مخالف هستند. ما از اینکه دوستان بخواهند بهانه جویی کنند ناراحت نمی شویم ولی از مسیر و دایره اخلاق خارج نشوند. حتی در مجلس هفتم که من آن زمان سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بودم، درباره طرح هایی که به مساله هسته ای مربوط بود از قبل با نهادهای مرتبط گفت وگو و هماهنگی می شد و این پدیده جدیدی نبود.

*این طرح کی آماده شد؟

 

این طرح حدود یک ماه پیش تهیه شد و بنده با دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در همین باره جلسه داشتم که خروجی جلسه را با آقای دکتر لاریجانی در میان گذاشتم و بعد آقای دکتر لاریجانی با آقای زاکانی و بنده یک ساعت جلسه گذاشتند و آقای دکتر لاریجانی توضیحات لازم را در این باره ارائه دادند.

 

*نظر آقای زاکانی چه بود؟

 

نظر آقای زاکانی فقط این بود که شما در طرح گفته اید هر 3 ماه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی گزارش ارائه بدهد که مورد قبول ما نیست زیرا دراین باره کمیسیون مربوطه وجود دارد و آن هم کمیسیون برجام است و باید در آنجا این موارد مورد بررسی قرار گیرد.

*خوب، بر چه مبنایی این را قبول نداشتید؟

استدلال بنده و آقای دکتر لاریجانی این بود که حق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی است و شما نمی توانید کمیسیون اصلی را تعطیل کنید و به کمیسیون فرعی که عمر آن در حد یک گزارش دادن است، واگذار کنید. حتی در آن جلسه به آقای زاکانی گفتم اگر شما تمایل دارید که کمیسیون برجام بماند ایراد ندارد ولی باید داخل صحن رأی گیری صورت بگیرد. پس از این جلسه آقای زاکانی با فراکسیون مرتبط خود جلسه گذاشت و موضوع را مطرح کرد.

*این دقیقا چه زمانی بود؟

حدود هفته قبل. روز چهارشنبه صبح قرار شد این طرح دوفوریتی را به رأی بگذاریم که آقای زاکانی ساعت 6:45 صبح با من تماس گرفتند و گفتند دوستان ما که دیشب با آنها صحبت کردم، می خواهند با خود آقای دکتر لاریجانی جلسه داشته باشند. بعد از آن تماس من ساعت 7 صبح در اتاق آقای دکتر لاریجانی حاضر شدم. در اتاق آقای دکتر لاریجانی، آقای ابوترابی فرد هم بودند، موضوع را با آقای دکتر لاریجانی در میان گذاشتم و ایشان نیز موافقت کردند که جلسه بلافاصله با آن دوستان گذاشته شود. ایشان به آقای ابوترابی فرد گفتند پس شما قسمت اول جلسه را اداره کنید برای قسمت دوم جلسه من می آیم. دوستان را به زحمت پیدا کردیم و جلسه ساعت 8:50 شروع شد و تا ساعت 10:40 روی این طرح با دوستان صحبت کردیم. آنجا آقای دکتر لاریجانی مسئله اساسی را مطرح کردند و گفتند اگر شما به دنبال رد برجام هستید ما به دنبال این کار نیستیم، پس شما بروید طرح خودتان را بیاورید، ما هم طرح خودمان را می آوریم؛ خروجی آن چیزی است که مجلس رأی بدهد. اما اگر به دنبال این هستید که از موضوع برجام عبور کنیم، پس هم نظر هستیم و در این صورت بگویید که باید چه کار کنیم. در آن جلسه فقط یک نفر گفت که به دنبال رد برجام است و طرحش هم آماده بود.

 

*در آن جلسه کدام یک از نمایندگان حضور داشتند؟

 

آقایان حدادعادل، نقوی حسینی، زاکانی، بذرپاش، دهقان، زارعی و نبویان بودند.

 

*چه کسی پیشنهاد رد برجام داد؟

 

آقای نبویان. ایشان گفتند من به دنبال رد برجام هستم.

 

*پاسخ آقای لاریجانی در این باره چه بود؟

 

آقای دکتر لاریجانی گفت خیلی هم عالی است.این موضع را می پسندم که شفاف بگوییم و با هم بازی نکنیم. شما اگر به دنبال رد برجام هستید بروید و طرح خودتان را آماده کنید؛ اما اگر دنبال گذر از این موضوع هستید ما می خواهیم طرح دوفوریتی را امروز در مجلس مطرح کنیم. برخی دوستان گفتند شما این کار را نکنید، اجازه بدهید امروز طرح دوفوریتی مطرح نشود و یک جلسه مشترک بگذاریم تا روی طرح به توافق برسیم. آقای دکتر لاریجانی گفت هفته آینده سه روز جلسه داریم، یک روز استیضاح است و دو جلسه می ماند؛ بعدش هم تعطیلات مجلس است. آقایان اصرار کردند یک شنبه طرح دوفوریتی خوانده شود، دوشنبه هم نهایی کنیم و سه شنبه روز استیضاح باشد، بعد از آن هم نمایندگان بروند حوزه انتخابیه شان. در ادامه گفتند حالا چطوری این طرح را بررسی کنیم؟ قرار شد سه نفر از فراکسیون اصولگرایان و سه نفر هم از فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت در آن جلسه شرکت کنند. به آقای زاکانی گفتم در این جلسه چه کسانی هستند؟ گفتند آقایان بذرپاش، زارعی و خودم، از رهروان ولایت هم آقایان حقیقت پور، بروجردی و بنده حضور داشتیم.

 

قرار شد روز پنج شنبه ساعت 10 صبح جلسه بگذاریم. با آقای حقیقت پور تماس گرفتم که ایشان در شهرستان و در مراسم ختم مسئول دفترشان بودند و مجبور شدند برگردند. همین طور آقای بروجردی نیز تمام برنامه هایش را کنسل کرد و در جلسه ای که در روز عیدغدیر بود حضور یافت. آقای دکتر توکلی هم در جلسه حضور یافتند که حضورشان بسیار مفید بود. آقای زاکانی ساعت 12 گفت باید بروم همدان و نمی توانم در ادامه جلسه باشم، در بقیه جلسه، دوستان هرچه بگویند من قبول می کنم. بعد از رفتن آقای زاکانی، جلسه تا ساعت 14 ادامه یافت. دوستان برای جلسه بعد اصرار به شنبه داشتند که ما گفتیم باید تا شب جمعه کارمان را به پایان برسانیم و شنبه جلسه ای در خدمت آقای دکتر لاریجانی برای نهایی کردن کار تشکیل دهیم.

*چرا شما اصرار داشتید تا جمعه کار به پایان برسد؟

 

گفتم اگر نتیجه ای به دست آید باید آقای دکتر لاریجانی فرصت هماهنگی های لازم را داشته باشد. با توجه به این صحبت قرار شد جلسه بعدی جمعه ساعت 16 باشد که تا ساعت 20 نیز طول کشید.

*خروجی این جلسه چه بود؟

 

قرار شد مواردی که توافق می کنیم یا بعضی موارد را که داخل پرانتز می گذاریم، با حضور آقای دکتر لاریجانی نهایی کنیم. بعضی از دوستان فراکسیون اصولگرایان می گویند ما به توافق رسیدیم ولی آقای دکتر لاریجانی خط کشید. این حرف واقعا غلط است. قرار این بود جلسه نهایی با حضور آقای دکتر لاریجانی روز شنبه ساعت 6:30 صبح باشد ولی به خاطر اینکه مراسم تشییع جانباختگان مراسم منا بود جلسه به ساعت 14 موکول شد که این جلسه تا ساعت 17 طول کشید. در این جلسه کار نهایی شد، البته در جلسه نهایی دوستان پیشنهادهایی داشتند که ریاست مجلس با استدلال آن پیشنهادها را رد کرد.

 

ولی به هر حال ما به توافق رسیدیم، شما می توانید از آقای دکتر توکلی هم بپرسید که ایشان هم قائلند توافق حاصل شده بود. در همان روز یکشنبه رای گیری، درباره کلیات طرح در راهرو مجلس جلسه ای کوتاهی با آقایان دکتر لاریجانی، زاکانی و توکلی داشتیم که آقای دکتر لاریجانی از آقای توکلی پرسید: «آقای دکتر توکلی شنبه هفته قبل در انتهای جلسه توافق کردیم یا نکردیم؟» آقای توکلی گفت: «نظر من این است که توافق کردیم». من به دوستان گفتم در پایان آن جلسه شنبه بیاید زیر این طرح را امضا کنید تا فقط امضای ما این زیر نباشد، امضای شما هم باشد، گفتند ما امضا نمی کنیم. گفتم یعنی توافق را قبول ندارید، گفتند خیر ما توافق را قبول داریم؛ اما چون حدس می زنیم فراکسیون شما سر گزارش برجام می خواهند آبستراکسیون کنند تا نهایی نشود، ما امشب می خواهیم گزارش برجام را نهایی کنیم و فردا بخوانیم؛ اگر اعضای فراکسیون شما حضور داشته باشند و گزارش برجام خوانده شود ما مشکلی با طرح نداریم.

 

من تعجب می کنم آقای بذرپاش مصاحبه کرده و گفته است: «ما قبول نداشتیم». آقای بذرپاش عین عبارتی که به من گفت این بود که «چرا آنقدر اصرار دارید که من امضا کنم؛ من حاضرم فردا پشت تریبون مجلس بیایم و بگویم ما این طرح را قبول داریم». باز ما اینجا رودست خوردیم. دوستان فراکسیون ما که در برجام بودند، براین باور بودند که گزارش کمیسیون ویژه ایرادات زیادی دارد اما آقای دکتر لاریجانی با خواهش از دوستان خواست که داخل جلسه بروند و گزارش خوانده شد؛ ولی باز دوستان به تعهد خود عمل نکردند و زمانی که طرح دو فوریتی مطرح شد آقای دکتر توکلی از طرح طرفداری کرد ولی باز جمعیت آنها رأی لازم را ندادند. حتی برخی دوستانی که در جلسه توافق کردند باز رأی منفی دادند.

سؤال ما از این افراد این بود که چرا خلف وعده می کنید؟ ما در فراکسیون یک شخصیت محوری داریم به نام آقای دکتر لاریجانی که همه بحث می کنیم و بعد از مباحث، تصمیم نهایی را ایشان می گیرد و همه دوستان عمل می کنند. ولی در فراکسیون اصولگرایان به این شکل نیست؛ حرف شنوی از کسی وجود ندارد. دوستان پایداری تصمیم خودشان را می گیرند، بقیه هم همین طور عمل می کنند. ما گفتیم اگر به عنوان فراکسیون می آیید مذاکره می کنید پس فراکسیون را پشت سرتان بیاورید ولی اگر به عنوان شخص می آیید به ما بگویید که ما داریم با اشخاص مذاکره می کنیم. این اتفاقی بود که آنجا افتاد و دو فوریت طرح تصویب نشد.

 

من تعجب می کنم آقای بذرپاش مصاحبه کرده و گفته است: «نه ما قبول نداشتیم». آقای بذرپاش عین عبارتی که به من گفت این بود که «چرا آنقدر اصرار دارید که من امضا کنم؛ من حاضرم فردا پشت تریبون مجلس بیایم و بگویم ما این طرح را قبول داریم». باز ما اینجا رودست خوردیم  

 

بعد از تصویب یک فوریت، طرح به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ارجاع شد و کمیسیونبه دلیل درک صحیحی که از مسائل بین المللی دارد آن طرح را با دقت و البته سرعت در جلسه ای باز و مفصل بحث و بررسی و در نهایت تصویب کرد. در هنگام تصویب کلیات طرح و در آن روز داغ و در بحبوحه مباحث بازهم دوستانی وساطت کردند که رای گیری انجام نشود یا مجددا با فراکسیون اصولگرایان هماهنگ شود.

*کدام یک از نمایندگان این درخواست را به آقای لاریجانی دادند؟

 

آقایان ابوترابی فرد، باهنر، نادران، فولادگر و... اصرار داشتند که رأی گیری نشود تا به یک تفاهم برسیم.

*چرا این اتفاق نیفتاد؟

 

به دلیل اینکه به رغم همه جلساتی که گذاشته شده بود این دوستان به توافقات عمل نکرده بودند و جمع کثیری از نمایندگان به کرات برای رای گیری به ریاست مجلس فشار آوردند زیرا از این روند دچار خستگی و ملالت شده بودند و می گفتند ما در این مدت خیلی تلاش کردیم تا به یک تفاهم برسیم ولی تفاهمی صورت نگرفت. از طرف دیگر این برداشت در بین نمایندگان وجود داشت که به رغم خیرخواهی برخی از دوستان که نام بردم، افراد دیگری می خواستند زمان را به عقب بیندازند و بخشی هم از بیرون مجلس اقداماتی را انجام می دادند. از جمله پیامک هایی که به نمایندگان می دادند؛ گویا ستادی در این باره تشکیل شده بود و حتی جلوی مجلس چادر زده بودند. با این کارشان می خواستند نمایندگان را تحت فشار قرار دهند و حتی اشخاصی به دفاتر نمایندگان رفتند که با آنها برخورد کنند. با توجه به حواشی قبل از تصویب طرح برجام، آن روز آقای دکتر لاریجانی تصمیم قاطع و بجایی گرفتند و رأی گیری عقب نیفتاد که خیلی هم خوب شد. درست است که رأیش هم خیلی بالا نبود ولی خوب بود. آن روز رأی گیری انجام شد، ولی آقای دکتر لاریجانی در وضع بسیاری حساسی برای تصمیم گیری درباره رای گیری قرار داشتند.

*از چه نظر حساس بود؟

 

هم برخی افراد محترم و دلسوز می گفتند رأی گیری نشود، هم جمع کثیری می گفتند رأی گیری شود؛ این موضوع ریسک داشت. احتمال هم داشت که رأی نیاورد به دلیل اینکه دوستانی که می گفتند رأی گیری نشود اصرارشان بر این بود که طرح رأی نمی آورد. این را هم بگویم که ما، هفته اول بعد از تعطیلات تابستانی مجلس می خواستیم طرح دوفوریتی خودمان را مطرح کنیم.

*نتیجه چه شد؟

 

آقای ابوترابی فرد آمدند و دلسوزانه گفتند این طرح به شکل دوفوریتی رأی نمی آورد، تعامل کنید. ما تعامل کردیم باز نتیجه نداد. بر اساس توصیه دلسوزانه، مشتاقانه برای تعامل آماده بودیم ولی نتیجه کار چیزی دیگری بود. البته معتقدیم این تأخیرها هم برنامه ریزی شده بود.

 

آقای ابوترابی فرد آمدند و دلسوزانه گفتند این طرح به شکل دوفوریتی رأی نمی آورد، تعامل کنید. ما تعامل کردیم باز نتیجه نداد. بر اساس توصیه دلسوزانه، مشتاقانه برای تعامل آماده بودیم ولی نتیجه کار چیزی دیگری بود. البته معتقدیم این تأخیرها هم برنامه ریزی شده بود  

 

* آقای جلالی گرچه این سؤال قبلا هم در جمع خبرنگاران از شما پرسیده شده ولی شما جواب خیلی روشنی به آن ندادید. روز تصویب کلیات، شما رابط تماس تلفنی یک فرد با آقای لاریجانی بودید. در عکس های صحن علنی آن روز هم هست که شما تلفن تان را دم گوش آقای لاریجانی گذاشتید. این شخص که بود؟ آیا همان شخصی بود که آقای زاکانی در نطقش اشاره کرد؟

 

با توجه به آن نطقی که آقای زاکانی داشت، آقای دکتر لاریجانی در آن فاصله تماسی با آقای شمخانی داشتند. برای اینکه آقای زاکانی در مجلس نقل قول کردند که دبیرخانه مخالف است. آقای دکتر لاریجانی روز شنبه که جلسه شورای عالی امنیت ملی بود، بعد از جلسه شورا با آقای شمخانی نشستند و فکر می کنم یک ساعتی در مورد طرح با هم گفت وگو کردند. بیان آقای دکتر دکتر لاریجانی این بود که با آقای شمخانی در مورد طرح، آخرین توافقات را انجام دادند. آقای زاکانی فردایش در صحن علنی مجلس این را منکر شدند.

 

همین جا بگویم یکی از ایرادهایی که به این دوستان وارد است، این است که مرتب تلاش می کردند آقای دکتر لاریجانی در جلسات غیرعلنی هماهنگی های پشت صحنه را ذکر کند. این دوستان تعمد داشتند، می خواستند در جلسه علنی از آن هماهنگی ها نام ببرند. این هم از عجایب است؛ در جلسه غیرعلنی بارها صحبت می شد که نامی از اشخاص در جلسه علنی برده نشود، ولی باز عکس آن عمل می شد. اینها تعمدی برای مستندسازی داشتند. آقای دکتر لاریجانی مجددا با آقای شمخانی صحبت کردند و گفتند که ما با هم هماهنگ کردیم یا نکردیم؟ که ایشان گفت هماهنگ شده است و در همان جا هم به دوستان گفته شد که این هماهنگی ها انجام شده است. این تماسی بود که آقای دکتر لاریجانی با آقای شمخانی داشتند.

*یکی از نقش آفرینان صحنه بررسی طرح برجام که خیلی هم حواشی ایجاد کرد آقای روح الله حسینیان بود. درباره رابطه آقای حسینیان با دکتر لاریجانی، سؤالی مطرح است؛ در سال 78 آقای لاریجانی در جایگاه رئیس سازمان صداوسیما، میزبان آقای حسینیان در برنامه چراغ بود؛ به نظر، رابطه خوبی هم در آن زمان داشتند. چرا الان این اختلافات دیده می شود؟

 

(خنده) باید از آقای حسینیان و آقای دکتر لاریجانی بپرسید. ولی دراین حد بگویم که بنده هشت سال است از نزدیک با آقای دکتر لاریجانی کار کرده ام و روز به روز هم در این کار کردن علاقه ام به ایشان بیشتر شده است. بعضی وقت ها آدم ها به هم نزدیک که می شوند هر چه با هم کار می کنند علاقه شان به هم کمتر می شود ولی من روز به روز علاقه ام به آقای دکتر لاریجانی بیشتر شده است؛ دلیلش این است که دیدم ایشان واقعا جز به منافع ملی و انجام امور بر اساس عقلانیت و تدبیر به چیز دیگری نمی اندیشد. این حالات را در مذاکرات خارجی و در دیپلماسی، در مدیریت مجلس و در اداره صحن پارلمان از ایشان دیده ام. در تمام این عرصه ها نوعی درایت، توانمندی و دوراندیشی را می توان در آقای دکتر لاریجانی دید.

در همین ماجرای برجام، خصوصی در اتاقشان (اتاق آقای دکتر لاریجانی) با هم صحبت می کردیم؛ گفت آقای جلالی اشهد بالله من جز به اینکه کشور را از این گردنه عبور بدهیم به چیز دیگری نمی اندیشم و هیچ انتظار تشکری از هیچ کس ندارم؛ چون در این ماجرا فقط خدا و منافع مردم را می بینم. به نظر من، این خیلی ارزشمند است. ایشان خود را آماج انواع و اقسام تهمت ها، تهدیدها و ناسزاگویی ها قرار دادند تا کشور را از این مرحله عبور دهند و امور را جلو ببرند.

تنها این نبود؛ شما در جریان خود برجام و مذاکرات هسته ای می بینید که نقش آقای دکتر لاریجانی نقش برجسته ای بود. قبلش را نگاه کنید به همین نتیجه می رسید. پرونده هسته ای ایران یک دوره تحرک داشت که خیلی پیش رفت؛ همان دوره ای بود که مدل مدالیته مطرح شده بود؛ آن دوره هم باز در زمان دبیری آقای دکتر لاریجانی بود.

 

*نگاه امثال آقای حسینیان را چطور می بینید؟

 

بالاخره این تفاوت نگاه وجود دارد. الان بین ما این تفاوت نگاه روز به روز خودش را بیشتر نشان می دهد. ما مردم سالاری را قبول داریم، می گوییم پارلمان و مجلس تصمیمی گرفته و شورای نگهبان هم تأیید کرده است؛ این می شود قانون. ولی برخی دوستان در همین برجام می گویند اگر 50 بار دیگر هم تصویب بشود ما قبول نداریم.

 

این دو رویکرد و دو نگاه است؛ ما می گوییم کشور الان مشکلاتش خیلی زیاد است، ما دوران رکود را می گذرانیم، بیکاری جوانان تحصیلکرده در کشور غوغا می کند، وضع اقتصادی نامناسب است، مردم مشکلات معیشتی فراوانی دارند، ما باید برای اینها هم اشک بریزیم. بالاخره باید به فکر رشد کشور باشیم. پیش بینی ما در مرکز پژوهش ها برای همین امسال (سال 1394) هم، رشد منفی است؛ گرچه برای سال 95 یک شتاب در رشد را پیش بینی می کنیم.

در این وضعی که الان در آن قرار داریم، کافی است آمار طلاق را نگاه کنیم همچنین آمار مصرف مواد مخدر و دیگر ناهنجاری های اجتماعی را. ما می گوییم همه اینها را سر جمع کنیم و بعد برایش بنشینیم یک فکری داشته باشیم و دست به دست هم بدهیم تا این مسائل را حل کنیم. چرا اینقدر باید اوقات مسئولان را تلخ کنیم؟ چرا اینقدر باید مسئولان را عصبانی کنیم؟ چرا باید اینقدر وقتشان گرفته شود؟ مگر مقام معظم رهبری بارها نفرمودند شما مسائل فرعی را نباید اصلی کنید و مسائل اصلی را فرعی؟ ما الان مسائل اصلی مان چیست؟ آیا فقط باید در داخل جامعه بی تابی از خود نشان بدهیم یا باید بنشینیم برنامه ریزی کنیم؟ آیا باید مرتب نیروها و انرژی های همدیگر را خنثی کنیم یا باید جمع شویم و دست به دست هم بدهیم برای حل مشکلات؟