آیا بنگلادش هم از توافق هسته ای سود می‌برد؟

نویسنده: عطیف جلال احمد و مایکل کوگلمن

دیپلماسی ایرانی: در حالی که جهان موفق به دستیابی به توافق هسته ای با ایران شد، تحلیل های فراوانی درباره تاثیر آن در سراسر جهان منتشر شده است. این تحلیل ها بیشتر بر روی تاثیر آن بر خاورمیانه متمرکز بوده است. درباره تاثیر آن بر شبه قاره هند و به طور موردی هند و پاکستان هم صحبت شده است. اما درباره تاثیر توافق هسته ای بر بنگلادش کمتر صحبتی به میان آمده است.

اغلب اوقات خبرهایی که درباره بنگلادش منتشر می شود غم انگیز و درباره موضوعات همچون فساد، سیل و فجایع انسانی همچون نابودی کارخانه تولید پوشاک رعنا پلازا است. تمام این خبرها تصویری متروک از بنگلادش را نشان می دهند. تحلیل تاثیر توافق ایران بر بنگلادش فرصتی است تا روند اخبار مایوس کننده از بنگلادش متوقف شود و درباره تاثیرات مثبت این توافق بر داکا صحبت شود. اجرای موفقیت آمیز این توافق دارای منافع اقتصادی برای بنگلادش خواهد بود.

تعمیق همکاری های تجاری

توافق چگونه می تواند بر روابط میان بنگلادش و ایران تاثیر بگذارد؟ وزیر امور خارجه بنگلادش این گونه از توافق استقبال کرده است: «بنگلادش به شدت معتقد به خلع سلاح و منع اشاعه تسلیحات هسته ای و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای است.» این تعجب برانگیز نیست و باید سابقه همکاری های دو کشور به ویژه در فضای اقتصادی را به یاد بیاوریم.

مبادلات تجاری بنگلادش و ایران از سال 2005 تا 2013، بیش از 36 درصد افزایش یافته است. میزان صادرات به ایران در این بازه زمانی از 38.9 میلیون دلار به 75.4 میلیون دلار افزایش یافت. یعنی رشدی 98 درصدی در آن هشت سال. در سال 2013، کمیسیون اقتصادی مشترک ایران و بنگلادش با افزایش دو یا سه برابری مبادلات تجاری در سه سال آینده موافقت کردند.

با در نظر داشتن سابقه روابط اقتصادی ایران و بنگلادش، توافق هسته ای چه تاثیری بر روابط این دو کشور در آینده خواهد داشت؟ محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در دیدار اخیری که از بنگلادش داشت با نخست وزیر شیخ حسینه و وزیر امور خارجه این کشور دیدار کرد. در این دیدارها علاوه بر مسائل دیگر بر بازگشت تجارت بنگلادش با ایران بر سر کنف که به خاطر تحریم ها متوقف شده بود، صحبت شد.

ظریف در بیانیه مطبوعاتی هم اعلام کرد که تحریم های ایران لغو شده است و در نتیجه همبستگی میان دو کشور تقویت خواهد شد. ظریف همچنین اعلام کرد که وزیر امور مالی بنگلادش هم در آینده ای نزدیک به تهران سفر خواهد کرد و بر گسترش روابط اقتصادی میان دو کشور تاکید خواهد شد. علاوه بر این ظریف درباره همکاری با داکا بر سر مبارزه با تروریسم هم صحبت کرد.

تشدید روابط در حوزه انرژی

علاوه بر این فرصت های زیادی برای افزایش مناسبات در بخش انرژی هم وجود دارد. پس از امضای توافق هسته ای ایران قصد دارد به ساخت خط لوله گاز ادامه دهد و علاوه بر پاکستان آن را به بنگلادش هم برساند. در واقع وزیر برق، انرژی و منابع معدنی بنگلادش اخیراً به تهران دعوت شده است تا درباره گسترش خط لوله گاز به داکا با وی صحبت شود.

ایران همچنین تمایل دارد نفت خام را با نرخ ویژه ای به بنگلادش صادر کند. تهران همچنین قول داده است درباره بازسازی و افزایش ظرفیت تنها پالایشگاه نفت بنگلادش کمک کند. بنگلادش کشوری است که 40 درصد جمعیتش به برق دسترسی ندارند و 47 درصد نیروی کار در بخش کشاورزی فعالیت می کنند که 15.1 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را شامل می شود.

افزایش همگرایی میان تهران و داکا با توجه به سابقه روابط این دو کشور نباید تعجب برانگیز باشد. از زمانی که رئیس جمهور رفسنجانی در سال 1995 از داکا بازدید کرد، روابط دو کشور روندی صعودی داشته است. به لطف توافق هسته ای که موجب افزایش ارتباط ایران با جهان می شود، حضور ایران در بنگلادش افزایش می یابد. بنگلادش تشنه همکاری های جهانی برای بهبود اوضاع اقتصادی اش است و ایران شریکی طبیعی، آزمون پس داده و حقیقی است.

منبع: نشنال اینترست/ مترجم: حسین هوشمند

انتشار اولیه: دوشنبه 13 مهر 1394 / انتشار مجدد: سه شنبه 28 مهر 1394