کمک ایران به امریکا در سقوط صدام!

دیپلماسی ایرانی: خاورمیانه یکی از پیچیده ترین و بغرنج ترین مناطق جهان از لحاظ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود. در این میان عراق، کشوری که در سال 1921 تاسیس شد، یکی از پیچیده ترین و در عین حال حساس ترین کشورهای این منطقه بوده است. کشوری که گذرش از پادشاهی به جمهوریت توام با سیری از تحولات بوده و تا رسیدنش به ثبات نسبی در دوران حکومت رژیم بعث نیز سرشار از اتفاقات بی نظیر بوده است. دوران حزب بعث را می توان از تلخ ترین و خون بارترین وقایع دوران تاریخ عراق توصیف کرد. دوره ای که سراسر در جنگ گذشت و خشونت بی اندازه هیئت حاکمه تاریخی بی نظیر را برای خاورمیانه رقم زد. اما این دوره به اندازه ای در خود رمز و راز دارد که با وجود کتاب های بسیار هنوز کنه بسیاری از مسائل غامض باقی مانده و بسیاری از حقایق بیان نشده است. برای همین انتظار می رود باز هم کتاب ها درباره عراق نوشته شوند و قصه های عجیب و غریب بی شماری از آن شنیده شود.

کتاب "عراق از جنگ تا جنگ/صدام از این جا عبور کرد" از جمله کتاب هایی است که تلاش دارد از چهار زاویه بر بخش هایی از دوران تاریک رژیم بعث و پس از آن نوری بتاباند و حقایقی را بر ملا کند. این کتاب که توسط غسان الشربل، روزنامه نگار مشهور لبنانی و سردبیر روزنامه الحیات نوشته شده در حقیقت مصاحبه با چهار مقام سابق عالی رتبه عراقی است که هر کدام از دیدگاه خود به توصیف تاریخ عراق در دوران مسئولیتشان پرداخته اند. دیپلماسی ایرانی در چارچوب سلسله مصاحبه ها و مطالبی که هر هفته منتشر می کند، این بار به سراغ این کتاب رفته است که در این جا هشتادوهشتمین بخش آن را می خوانید:

فساد شامل اموال عراق می شد، درآمدهای نفتی، این طور نیست؟

مطمئنا.

و پول های امریکایی ها؟

امریکایی ها مسئول اموال امریکایی هستند، شخصی به اسم استوارت بوین مسئول بود، که کنگره او را مسئول بررسی قضیه پول های بازسازی عراق کرد.

آیا شرکت های امریکایی سهمی در این فساد داشتند؟

شرکت های امریکایی با دولت امریکا در فساد مشارکت کردند. دولت عراق با شرکت های امریکایی قرارداد سوری امضا می کرد. در حالی که امریکا خودش با این شرکت ها قرارداد امضا کرده بود و این شرکت ها در فساد دست داشتند، عملیات فسادی که در وزارت دفاع شد بزرگترین عملیات فساد در دنیا است، که همچنان هم پرونده اش باز است. در وزارت برق نیز فساد بود طوری که قراردادهایی به ارزش بیش از یک میلیارد دلار برای نیروگاه هایی که تنها 10 درصد کارایی داشتند، امضا شد. قرار بود این نیروگاه ها در تابستان 2004 شروع به تولید برق کنند اما تا پایان تابستان 2008 هیچ چیز تولید نکردند.

در کدام بخش ها فساد گسترش داشت؟

در برق و مهمات و تسلیحات فساد واقعا بزرگ بود، همچنین در قضایای تجهیزات در وزارت خانه های دیگر، اما مسائل بزرگ فساد در دفاع و برق بود.

پنج ماه بعد از روی کار آمدن دولت جعفری در سال 2005 نامه ای به نخست وزیر نوشتم و پیشنهاد دادم کمیته ای برای عقد قراردادها تشکیل شود تا بر قراردادهای بالای سه میلیون دلار نظارت داشته باشد تا به خوبی اجرا شوند، تعیین هم کردیم که شیوه پرداخت از طریق چک و اعتبارات اسنادی و حواله های بانکی باشد نه اوراق نقدی. و من ادعا می کنم در طول مدتی که این کمیته کار کرد، برای مدت یک سال 75 بار تشکیل جلسه داد و در طول این مدت هیچ گونه فساد مهمی رخ نداد، من رئیس این کمیته بودم، البته این موضوع برقرار است که خیلی ها تلاش کردند سر قضایای مختلف جنجال کنند اما این حقیقتی است که هیچ کدام آنها موفق به انجام این کار نشدند برای این که هیچ چیز پیدا نکردند.

در چه سالی برای اولین بار عراق را ترک کردی؟

وقتی 13 سالم بود، برای مدت کوتاهی در سال 1963 که سنم 21 سال بود برگشتم و چند ماهی ماندم و سپس دوباره برای تحصیل به خارج رفتم، و در اپوزسیون شروع به کار کردم و بار دیگر وارد عراق شدم، در شمال در سال 1969 برای مدت کوتاهی وارد شدم، همچنین در سال 1974 برای مدت کوتاهی دوباره برگشتم، یک بار دیگر در سال 1992 به شمال عراق برگشتم و چهار سال و نیم در آن جا ماندم و با صدام می جنگیدیم، یک بار دیگر در سال 1999 برای مدت کوتاهی وارد عراق شدم و رفتم تا این که در سال 2003 برگشتم و از آن موقع تا کنون در عراق مقیم هستم.

کدام کشورها به همراه امریکایی ها در سرنگونی صدام سهیم بودند؟

ایران علی رغم اتخاذ سیاستی متناقض با سیاست های امریکایی ها به مخالفان عراقی برای سرنگونی صدام کمک کرد. دیدگاهی در ایران بود که می گفت باید کار امریکایی ها را برای سرنگونی صدام آسان کنیم، اما ایران عملا کار را آسان کرد. کشورهایی هم بودند که نیروهای امریکایی حرکت خود را از آن جا آغاز کردند.

آیا سوریه هم موافق سرنگونی صدام بود؟

سوریه مخالف سرنگونی صدام به شیوه امریکایی ها بود، و از همکاری مخالفان عراقی با امریکا به شدت نگران بود، و نسبت به ورود امریکایی ها به عراق و سرنگونی صدام نیز ملاحظاتی داشت. اولین کشور پیرامون عراق که هیئتی رسمی به شورای حکومت موقت فرستاد و با آن همکاری کرد، ایران بود، سفیر ایران از سال 2003 تا کنون در عراق بوده است.

کدام کشورها از مقاومت عراق حمایت کردند؟

سوریه و ایران از مخالفان عراقی علیه صدام حمایت کردند، بیشتر کشورهای عربی قبل از جنگ کویت علیه مخالفان عراقی بودند اما بعد از جنگ مواضعشان تا اندازه ای بهبود یافت، ما به عنوان هیات رسمی از عربستان دیدن کردیم، وقتی که امریکایی ها به خط آمدند سوری ها ملاحظاتی را بعد از صدام پیدا کردند. «القاعده» و تندروها در عراق شروع به دریافت کمک هایی از طرف های غیر حکومتی کردند یا این که احتمالا طرف های حکومتی چشمهایشان را به روی آنها بستند، در ابتدا حمایت از این افراد و شبکه های آنها از سوی اشخاصی غیرعراقی صورت می گرفت.

ادامه دارد...

ترجمه: سید علی موسوی خلخالی