بازی اردوغان با آتش

دیپلماسی ایرانی: ترکیه امروزه صحنه جنگ داخلی میان ترک ها و کردها است، این واقعیتی است که بر ترکیه می گذرد و هر توصیف دیگری فرار از واقعیت است.

حزب عدالت و توسعه حاکم بر ترکیه به رهبری احمد داوود اوغلو و در پشت او رجیب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه و همچنین حزب کارگر ملی راست گرا نمی توانند در تشکیل دولت شریک هم شوند اما در جنگ علیه کردها، متحد هم هستند. به صدها دفتر سیاسی و بازرگانی و ساختمان سازی حزب دموکراتیک خلق های کرد و یاران آنها در بیش از یک صد شهر و شهرستان حمله شد و همه آنها را ویران کردند یا در آتش سوزاندند.

در طول جنگ سی ساله علیه حزب کارگران کردستان نزدیک به 40 هزار نفر کشته شدند، و سوریه عبدالله اوجلان، رهبر این حزب را به به دولت ترکیه تسلیم کرد، که همچنان در زندان است. وقتی برای دو سال آرامشی بر روابط دو طرف حاکم شد کمی امیدوار شدیم، اما در تابستان این آرامش به پایان رسید و در 28 اوت رئیس جمهور اردوغان گفت که خیلی سخت می تواند به آشتی با کردها ادامه دهد.  

دلایل اعلام شده از سوی اردوغان برای پایان دادن به آتش بس با کردها صحیح نیستند، حقیقت این است که حزب کردها در انتخابات پارلمانی اخیر توانست 80 کرسی مجلس را به دست آورد و سلطان اردوغان را از تسلط بر پارلمان ناکام بگذارد، در پی این اتفاق آنها اردوغان را در دو راهی همکاری با کردها یا آغاز جنگی غیرعلنی علیه آنها قرار دادند، حالا اردوغان فراخوان برگزاری انتخابات زودهنگام داده به این امید که شاید بتواند این بار بر پارلمان مسلط شود، یعنی منتظر است چیزی شبیه انتخابات سال 2002 روی دهد.

حزب حاکم دید تضمینی برای پیروزی ای که می خواهد وجود ندارد برای همین گزینه رویارویی را برگزید تا کار کردها را تمام کند، و حالا صلاح الدین دمیرتاش، رهبر حزب خلق های دموکراتیک به اتهام توهین به ترکیه و رئیس جمهور آن در خطر محاکمه است و احتمالا در صورت قرار بازداشت به 19 سال حبس محکوم خواهد شد.

کردها در ترکیه یک پنجم جمعیت این کشور را تشکیل می دهند، یعنی نزدیک به 15 میلیون نفر از کل جمعیت 77 میلیون نفری ترکیه. حزب کارگران کردستان از جوانان خود خواسته است دست به اسلحه نبرند، اما آنها کار خودشان را می کنند و سلاح به دست گرفته اند. ارتباطاتی نیز میان آنها با کردها در شمال عراق که مدت ها است به نوعی خودمختاری در حوزه نفوذی خود رسیده اند، وجود دارد.

در یک واکنش سریع، رجب طیب اردوغان افسرهای عالی رتبه در ارتش را متهم به تلاش برای کودتا کرد، همه آنها بازداشت شدند و محاکمه شدند و احکام سنگین علیهشان صادر شد، اکنون برخی از چهره های بارز آنها در دادگاه تجدید نظر بی گناه شناخته شدند تا آن جا که خود اردوغان آزادی آنها از زندان را تبریک گفت.

این اتفاق چگونه افتاد؟ اردوغان در جنگ با کردها نیاز به ارتش دارد، در رویارویی های اخیر نیروهای امنیتی اعلام کردند 1100 نفر از اعضای حزب کارگران کردستان را کشته اند در حالی که این رقم برای نیروهای امنیتی ترکیه 110 نفر است.

فکر نمی کنم ارتش جنگ اردوغان علیه خود را فراموش کرده یا او را بخشیده باشد، حتی شاید به دنبال فرصتی برای انجام کودتا علیه او است. با این حال هر دو طرف خود را تحت فشار می بینند، دمیرتاش میان حزب کارگران کردستان که از تسلیم رهبری کردهای ترکیه به او سرباز می زنند با اردوغان که می خواهد حزب خلق های دموکراتیک فروبپاشد چرا که در انتخابات 7 ژوئن توانست اکثریت کرسی های پارلمان را از دست او خارج کند، معلق است. اما اردوغان هم زمان با گروه مخالفی قدرتمند متشکل از یاران داعیه دار فتح الله گولن نیز مواجه است، همان متحد سابق که مقیم ایالات متحده است و یاران بسیاری در ترکیه دارد. اردوغان سال گذشته یاران گولن را به توطئه علیه ارتش متهم کرد. تهمتی ناروا که معلوم بود تنها دلیل آن تلاش برای نگه داشتن ارتش در کنار خود بود.

سلطان اردوغان با آتش بازی می کند، تلاش او برای ایجاد اتحاد با ارتش علیه مخالفان سیاسی نتیجه عکس خواهد داد و علیه او و حزبش تمام خواهد شد، فرماندهان ارتش دنبال روزی هستند که به مرکز قدرت برسند تا بتوانند حکومت حزب دینی را سرنگون کنند و لائیسیته آتاتورک را دوباره احیا کنند.

حتی سوریه تسلیم اشتباهات اردوغان نشده است، مرزها همچنان باز هستند و تروریست ها و زنان و کودکان از مرزها رفت و آمد می کنند، این اتفاق غیر از تصمیم رسمی ترکیه محال است بتواند اتفاق بیفتد، البته غیرعلنی، با چشم پوشی با اتفاقاتی که می افتد.

با همه اینها من به عنوان یک شهروند عرب از کردها در عراق و سوریه و ترکیه حمایت می کنم و معترفم که در گذشته و امروز مورد ستم قرار گرفته اند.

منبع: الحیات / ترجمه: سید علی موسوی خلخالی