گروه 1+5 با اسرائیل مذاکره کند

دیپلماسی ایرانی: توافق هسته ای با ایران راه را برای رسیدن به خاورمیانه عاری از سلاح  هسته ای باز کرده است. خاورمیانه عاری از سلاح هسته ای تاکنون نشانه های امیدوارکننده ای نداشته است. برای اسرائیل بسیار آسان بود تا با استفاده از ترس تحریک شده برنامه هسته ای ایران با این مسئله مخالفت کند، اما توافق 14 جولای اسرائیل را از این بهانه محروم کرد.

در اینجا به دو پیشنهاد برای تحقق این مفهوم که در دیگر نقاط جهان صورت گرفته است، اشاره می شود. اولین مورد مربوط به نشست سال 2015 آژانس بین المللی انرژی اتمی است که در 14 تا 18 سپتامبر در وین برگزار می شود و یکی از دستور کارهای آن «اجرای پادمان آژانس بین المللی انرژی اتمی در خاورمیانه» است.

پیوستن اسرائیل به ان پی تی

نشست امسال می تواند فرصتی برای اعضای آژانس بین المللی انرژی اتمی باشد تا با صدور قطعنامه ای، اسرائیل (به عنوان عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی) را تشویق به پایبندی به ان پی تی و ارسال کلیه مواد هسته ای اش کنند که برای پادمان هسته ای جامع مورد نیاز ان پی تی است.

در مجمع عمومی این نهاد در سال 2009 قطعنامه ای صادر شد که براساس آن از اسرائیل درخواست شده بود تا به ان پی تی بپیوندد و تمام تاسیسات هسته ای اش را تحت نظارت پادمان جامع قرار دهد. اما در این رابطه اتحادیه اروپا و 13 کشور اروپایی دیگر علیه تصویب آن رای دادند. نتیجه این رای گیری منجر به اکثریت کوچکی (49 به 45) شد که اسرائیل توانست از پاسخ به پیوستن به ان پی تی چشم پوشی کند.

توجیه نماینده اتحادیه اروپا و کشورهای دیگر که با این قعطنامه در سال 2009 مخالفت کردند، این بود که این قطعنامه از همه کشورهای منطقه در خواست نکرده بود تا پادمان جامع را قبول کنند. این یک توجیه نادر درباره مخالفت با قطعنامه بود. در سپتامبر 2009 تمام کشورهای خاورمیانه به جز اسرائیل به ان پی تی و پادمان جامع با آژانس بین المللی انرژی اتمی پایبند بوده اند. اسرائیل تنها غایب این لیست است.

موضع اتحادیه اروپا 10 ماه بعد زمانی که نماینده عالی اتحادیه اروپا نامه ای به مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره این قطعنامه نوشت، عجیب تر شد. وی در این نامه توضیح داده بود که پیگیری یک رویکرد بدون رضایت طرفین منجر به ایجاد منطقه عاری از سلاح هسته ای در خاورمیانه نمی شود.

نقش جدید برای گروه 1+5

دومین پیشنهاد درباره اعضای دائم شورای امنیت و نماینده عالی اتحادیه اروپا است که به تازگی از دستاورد دیپلماتیکشان مبنی بر پایبندی ایران به ان پی تی رها شده اند، آنها می توانند روند مشابهی را در قبال اسرائیل در پیش بگیرند. هدف این فرآیند باید تعریف یک طرح عملی باشد تا اسرائیل احساس اطمینان پیدا کند که پیوستن به ان پی تی موجب نادیده گرفتن امنیت اسرائیل نخواهد شد.

ممکن است اسرائیل بگوید که تمایلی به همکاری با گروه 1+5 و اتحادیه اروپا در این موضوع ندارد. اگر این طور باشد گروه 1+5 نباید از این پاسخ «نه» دچار اشتباه شوند. آنها باید به خودشان به خاطر آوردن ایران به میز مذاکره افتخار کنند و به دنبال راه هایی باشند تا اسرائیل را به میز مذاکره بکشانند. البته تعجب آور خواهد بود که آنها اقدامات شدیدی که در قبال ایران انجام دادند، را درباره اسرائیل هم انجام دهند.

خاورمیانه همانند آمریکای لاتین، آفریقا، جنوب شرق آسیا، پاسیفیک و آسیای مرکزی، شایسته عاری بودن از سلاح هسته ای است. گروه 1+5 و اتحادیه اروپا در حال حاضر این شانس را دارند تا وزن دیپلماتیکشان را در منطقه خاورمیانه پیاده کنند. اتحادیه اروپا باید از نشست عمومی امسال آژانس بین المللی انرژی اتمی استفاده کند و به دیگر اعضای آژانس بپیوندد و از اسرائیل درخواست کند تا با پادمان های جامع هسته ای موافقت کند.

منبع: لوب لاگ/ مترجم: حسین هوشمند

انتشار اولیه: سه شنبه 3 شهریور 1394 / انتشار مجدد: یکشنبه 15 شهریور 1394