نقطه اوج رویارویی بر سر «برجام»

رویارویی موافقان و مخالفان «برجام» به نقطه اوج خود رسید. جایی که هر از طرفین تمام ابزارهای خود برای اعمال فشار به طرف مقابل برای عقب نشینی را به کار گرفته اند؛ کاخ سفید برای به عقب راندن مخالفان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و جلب حمایت کنگره از توافق هسته ای با ایران و لابی اسرائیل برای کنار زدن موافقان دستیابی به هدف خود یعنی رد این توافق در کنگره.

به گزارش فرارو، اگر برای دولت جمهوری اسلامی ایران و تیم مذاکره کننده به ویژه محمد جواد ظریف مذاکره کننده ارشد هسته ای ای ایران در مذاکراتِ با گروه 1+5، این روزها، روزهای آسایش پس از توافق است، برای کاخ سفید و مستاجران آن، شرایط کاملا برعکس است.

امضای که باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا، نزدیک به یک ماه قبل از توافق جامع هسته ای ایران و گروه 1+5 در وین، پای مصوبه، مجلس نمایندگان و سنای آمریکا درباره بررسی هر نوع توافقی با ایران، زد و این مصوبه را تبدیل به یک قانون کرد که برای پایه آن قانون کاخ سفید مجبور به ارایه توافق هسته ای با ایران برای تایید یا رد آن شد، موجب به وجود آمدن شرایط آشفته این روزهای رییس جمهور و دولتمردان آمریکا شد.

باراک اوباما و تیم مذاکره کننده هسته ای آمریکا و در راس آن جان کری، اگر پیش از توافق وین مهمترین دغدغه شان دستیابی به توافق هسته ای با ایران به منظور تاریخ ساز شدن برای پایان دادن به یک چالش بین المللی نه از طریق ابزارهای سخت افزارنه بلکه با تکیه بر اهرم های نرم افزارنه دیپلماتیک بود، پس از توافق یک دغدغه جدی هم وزن و هم سنگ دغدغه قبلی پیدا کرده اند.

دغدغه کنونی، عبور دادن توافق هسته ای از سد نظارت کنگره است که با وجود اعمال نفوذ لابی های فعال در این کشور به ویژه لابی رژیم اسرائیل و همچنین به واسطه رقابت های حزبی میان دو حزب عمده آمریکا، یعنی جمهوری خواهان و دموکرات ها، حداقل تا پیش از آغاز تعطیلات تابستانی، این عبور چندان آسان به نظر نمی رسد.

جمهوری خواه از آن جهت مخالف هر نوع توافق هسته ای با ایران هستند که نمی خواهند در سال منتهی به انتخابات ریاست جمهوری برگ برنده ای مهم برپایه این توافق در اختیار دموکرات ها قرار دهند.

به غیر از آن نئومحافظه کاران و جمهوری خواهان که به جنگ طلبی و جنگ افروزی شهره هستند، معتقدند که توافق هسته ای به معنای رسمیت بخشیدن به قدرت ایران، که این قدرت می تواند تهدیدی علیه همپیمانشان یعنی اسرائیل تبدیل شود. از این رو نسخه ای که برای حل و فصل موضوع هسته ای پیچده و می پیچند همچنان استفاده از گزینه جنگ است.

لابی های فعال در آمریکا به ویژه لابی رژیم اسرائیل که در جریان مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 و پیش از دستیابی دو طرف به توافق جامع، از جمله مخالفان اصلی این توافق بودند، هم تکلیفشان درباره مخالفت با توافق هسته ای مشخص است.

از این رو این لابی از فردای توافق هسته ای ایران و گروه 1+5 بیش از پیش فعال شده تا با صرف هزینه های کلان، نمایندگان کنگره را مجاب به مخالفت با توافق هسته ای با ایران در روز رای گیری کنند.

در همین راستا گروه های مخالف این توافق، از جمله شورای روابط عمومی آمریکا و اسرائیل(آیپک)، ۲۰ میلیون دلار برای تبلیغات تلویزیونی علیه توافق هسته ای با ایران هزینه کرده اند تا اعضای کنگره آمریکا را زیر فشار بگذارند.

اما خریدن رای نمایندگان کنگره آمریکا در مخالفت با توافق هسته ای بیش از این ها برای رژیم اسرائیل هزینه در بر داشته و خواهد داشت. به ویژه آنکه تعدادی از نمایندگان کنگره قرار است طی سفر پرهزینه و لوکس یک هفته ای راهی اسرائیل شوند تا رایشان به مخالفت با توافق هسته ای کاملا منفی شود.

به گزارش گاردین بیش از 60 نفر از نمایندگان آمریکایی قصد دارند با پرواز بیزینس کلاس به سرزمین های اشغالی فلسطین سفر کنند و در هتل های 5 ستاره اقامت کنند.

آیپک (کمیته امور عمومی اسرائیل و آمریکا) مقدمات این سفر را فراهم کرده است و همه نمایندگان کنگره که دوره اول است انتخاب شده اند در فهرست تور سفر به اسرائیل قرار داده است.

روز سه شنبه هم بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسراییل هم در یک پیام زنده ویدیویی، یهودیان ساکن ایالات متحده آمریکا را تشویق به لابی علیه توافق هسته ای می کند.

رایزنی ها برای به بن بست کشاندن توافق هسته ای ایران و آمریکا از سوی تندورهای آمریکایی و رژیم اسرائیل در حالی انجام می گیرد که از آن طرف، موافقان این توافق به ویژه کاخ سفید برای آنکه بتوانند رای موافق کنگره با توافق را کسب کنند بیکار ننشسته اند.

اوباما به غیر از آنکه نمایندگان دولت به ویژه جان کری و ارنست مونیز به عنوان عوامل اصلی دستیابی ایران و گروه 1+5 به توافق هسته ای را راهی کنگره کرده تا این اطمینان را به اعضای دو مجلس سنا و نمایندگان بدهد که توافق هسته ای با ایران یک توافق خوب است، هواداران خود را دعوت به اعمال فشار بر نمایندگان کنگره کرده است.

در همین حال در ادامه تلاش های کاخ سفید برای به نتیجه رساندن توافق هسته ای با ایران، باراک اوباما، در یک کنفرانس تلفنی در اجتماع هزاران نفر از طرفدارانش که کاخ سفید این اجتماع را ترتیب داده بود از حامیان توافق هسته ای با ایران خواست صدایشان را به گوش کنگره برسانند تا با میلیون ها دلار پولی که خرج لابی کردن علیه توافق می شود، مقابله کنند.

پیش از آن نیز گروه هایی از ایرانی -آمریکایی های حامی توافق با ایران، از جمله پایا (paaia) و نایاک (niac)، از هواداران و حامیان خود خواسته بودند تا با اعضای کنگره آمریکا تماس بگیرند و از آنان بخواهند که جلوی توافق نایستند.

روز جمعه کاخ سفید اعلام کرد که تا آن روز، حامیان توافق ایران با حدود ۷۱ هزار ایمیل و حدود ۶۴ هزار تماس تلفنی، از اعضای کنگره خواسته اند این توافق را رد نکنند.

روز چهارشنبه نیز باراک اوباما، در دانشگاهی در واشنگتن، به مناسبت پنجاهمین سالگرد سخنرانی رییس جمهور پیشین آمریکا جان اف کندی در این دانشگاه که تاکید کرده بود می توان از طریق دیپلماسی به بحران هسته ای شوروی پایان داد، در دفاع از دیپلماسی و توافق هسته ای با ایران سخنرانی می کند و دانشجویان این دانشگاه را به فشار بر نمایندگان کنگره برای همراه شدن با توافق هسته ای دعوت می کند.

سخنرانی اوباما یک روز پس از یک پیام زنده ویدیویی نتانیاهو انجام می شود که این خود گواه آن است که رویارویی موافقان و مخالفان «برجام» به نقطه اوج خود رسیده است.

کنگره آمریکا تا ۱۷ سپتامبر (26 شهریورماه) مهلت دارد تا نظر موافق یا مخالف خود با این توافق را اعلام کند. در صورت رد این توافق اوباما همانطور که پیش از این اعلام کرده بود مصوبه کنگره را وتو خواهد کرد که در این صورت، مخالفان نیاز به یک سوم رای کنگره برای بی اثر کردن وتوی رییس جمهور دارند که چشم انداز کنونی حکایت از آن دارد که مخالفان از این تعداد رای برخوردار نیستند.