ترکیه همچنان با داعش سرناسازگاری ندارد

دیپلماسی ایرانی: حمله هم زمان ترکیه به داعش و پ.ک.ک بسیاری را ذوق زده کرد. همه پرسیدند آیا واقعا ترکیه به صف مبارزه با داعش پیوسته است؟ ترکیه با پیوستن به صف مبارزه با داعش چه به دست آورده است؟ ذوق زدگی ها زیاد دوام نیاوردند چرا که ترکیه در حالی ادعا می کرد به مواضع داعش حمله کرده که خبر چندانی درباره میزان خسارت های احتمالی حمله ترکیه به شبکه داعش منتشر نمی شد در حالی که مرتبا از میزان خسارت های وارده به حزب کارگران کردستان یا همان پ.ک.ک منتشر می شد.

ترکیه با بازی رسانه ای تلاش کرد حقایق را وارونه جلوه دهد و چیزی که واقعیت ندارد را واقعی نشان دهد. در این کارزار رسانه ای – تبلیغاتی داعش هم بیکار ننشست. بیانیه ای صرفا تبلیغاتی صادر و اعلام کرد از حالا به بعد دوستی با ترکیه تمام شده است و به زودی از آن انتقام می گیریم. اما این اظهارات دروغی بیش نبود. تا کنون هیچ حادثه جدی تروریستی منصوب به داعش در ترکیه مخابره نشده است.

این در حالی است که هفته جاری را در حالی آغاز می کنیم که از تب حمله ترکیه به مواضع داعش و پ.ک.ک کاسته شده است. روشن شد ترکیه نه تنها دست از دوستی با داعش بر نداشته بلکه هدف دیگری را دنبال می کرده است. به اسم حمله به داعش مواضع کردها را بمباران کرده است. حالا چرا ناگهان دولت ترکیه از در خصومت با کردها در آمد؟ دلیل این موضوع به نتیجه انتخابات اخیر باز می گردد. کردها در انتخابات توانستند آرای خوبی به دست آورند و ضمن خلق شگفتی وارد پارلمان ترکیه شوند. بعد از آن هم اعلام کردند حاضر به ائتلاف با حزب عدالت و توسعه به ریاست رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه نیستند. برخی رسانه های ترکیه می گویند که رایزنی ها میان کردها با حزب عدالت و توسعه برای مشارکت در دولت ائتلافی نتیجه نداد و دولت ترکیه بلافاصله بعد از شکست گفت وگوها دستور حمله به مواضع کردها را داد. خبرگزاری ترک پرس گزارش می دهد که دولت ترکیه بلافاصله بعد از شکست مذاکرات با کردها برای تشکیل دولت ائتلافی دست به حمله زد تا وجهه کردها را نزد افکار عمومی تخریب کند. بعد از آن هم تصمیم دارد برگزاری انتخابات مجدد را اعلام کند و پیش بینی می کند این بار کردها نتوانند آرای لازم را به دست آورند و وارد مجلس شوند. یعنی این که حمله به داعش بهانه ای بیش نبود، در حقیقت ترکیه از آن برای سرپوشی برای حمله به کردها برای رسیدن به منافع خود استفاده کرد.

آن چه باعث می شود این تحلیل را بیشتر باور کنیم، اظهارات هادی العامری، فرمانده سپاه بدر عراق است که این روزها فرمانده خط مقدم مبارزه با داعش در عراق است و سردار عراقی ها در نبرد با داعش محسوب می شود. وی در این باره می گوید: «ترکیه موضع خود را در قبال داعش تغییر نداده و آن تحرکاتی که اخیرا انجام داده نیز یک بازی و نیرنگ برای حمایت از داعش است.»

وی در ادامه می افزاید: «این بازی پس از آن آغاز شد که کردها با عقب راندن داعش به مرزهای ترکیه رسیدند. حزب کارگران کردستان ترکیه وکردهای سوریه نوک پیکان جنگ علیه داعش هستند.»

اما چه شد که ترکیه پذیرفت پایگاه اینجرلیک را در اختیار جنگنده های امریکایی قرار دهد و به ظاهر به جنگ با داعش برود؟  

حقیقت این است که پیشروی کردها در سوریه و در مناطق مرزی با ترکیه باعث نگرانی ترک ها شده است. این نگرانی را ترک ها به صراحت بیان کرده اند. آنها پیشروی کردها علیه داعش را به معنای نزدیک شدن بیش از پیش آنها به استقلال یا خودمختاری یا چیزی شبیه به آن در شمال سوریه می دانند. به ویژه که گفته می شود کردها در مبارزه با داعش با دولت سوریه هماهنگ عمل می کنند. حتی در پاکسازی مناطقی از سوریه توسط کردها در مبارزه با داعش جنگنده های سوریه به آنها کمک کردند. برای همین ترکیه پذیرفت پایگاه اینجرلیک در اختیار امریکایی ها قرار بگیرد به شرطی که در مقابل بتواند منطقه امنی در شمال سوریه و در مناطق مرزی ایجاد کند. اگر چه مساحت این منطقه زیاد نیست و حداکثر 98 کیلومتر طول و نهایتا 45 کیلومتر عمق دارد اما همین مقدار به ترک ها کمک می کند بتوانند جلوی پیشروی کردها را بگیرند و سنگ بنایی برای زیاده خواهی آنها در توسعه این منطقه به ضرر کردها ایجاد کند. نباید فراموش کرد ترکیه هیچ گاه از پیروزی های کردها در سوریه در مبارزه با داعش خشنود نبوده است. پیروزی آنها را به ضرر منافع ملی خود می داند. برای همین هم بارها دیدیم که در نبردهای متعدد حتی به داعش کمک می کرد علیه کردها پیروز شوند. نبرد کوبانی مثالی برای این ادعا است.

این حقیقت را نباید فراموش کرد که داعش به نفع منافع ترکیه و اخوان المسلمین به طور کل عمل می کند. پیش از این منابع آگاه و نزدیک به تحولات منطقه به دیپلماسی ایرانی ها گفته بودند که توافقی در درون سازمان جهانی اخوان المسلمین به دست آمده که از داعش برای پیشبرد اهداف اخوانی استفاده شود. از سویی دولت فعلی ترکیه بسیار به اخوان المسلمین نزدیک است اگر چه درباره عضویت شخص رجب طیب اردوغان در جماعت اخوان المسلمین حرف های ضد و نقیضی زده می شود اما در این که بخش عمده ای از اعضای این حزب روابط تنگاتنگ یا حتی عضو اخوان المسلمین هستند، شکی نیست. اکنون نیز دولت ترکیه منافع اخوان المسلمین را با منافع ترکیه گره زده است.

با این توصیف می توانیم بگوییم ترکیه همچنان به همکاری با داعش ادامه می دهد. آن چه به اسم دستگیری های اخیر اعضای داعش و پ.ک.ک گفته می شود نیز چندان قابل اعتنا نیست. چرا که منابع مختلف می گویند دستگیری ها بیشتر از میان کردها بوده است تا اعضای داعش. ترکیه هنوز در فکر مبارزه با داعش نیست.