پایان 54 سال دشمنی آمریکا و کوبا

نویسنده: جان لی اندرسون

دیپلماسی ایرانی: برقراری مجدد روابط میان ایالات متحده و کوبا در روز دوشنبه، به بیش از نیم قرن دشمنی میان دو کشور پایان داد. این بن بست از لحاظ مدت مدت، اشتیاق و درجه نمادگرایی آن در تاریخ آمریکا بی سابقه است، مواجهه یک ابرقدرت جهانی و سنگر سرمایه داری با یک جزیره کوچک که نماد ضد آمریکایی است و هیچ وقت کمونیسم را کنار نگذاشت. با طول کشیدن دشمنی میان دو کشور به مدت 54 سال، هر دو کشور پیروز و همچنین بازنده شدند.

وقتی پرچم هر دو کشور در سفارتخانه هایشان در ژانویه 1961 به پایین کشیده شد، جنگ سرد در اوج خودش بود (21 ماه قبل از بحران موشکی) و میلیون ها نفر از مردم سراسر جهان همچنان معتقد بودند که به احتمال زیاد این روس ها خواهند بود که پیروز رقابت تسلیحاتی، رقابت فضایی (اسپوتنیک در سال 1957 به فضا فرستاده شد) و رقابت برای هژمونی جهانی خواهند شد.

اما این روزها همه می دانند که آنچه که در دوئل جنگ سرد رخ داد، پیروزی مدل سیاسی و اقتصادی ایالات متحده بود. اتحاد جماهیر شوروی سابق امروز تبدیل به موزائیکی از کشورها شده است. روسیه در دوران ولادیمیر پوتین از یک بازیگر حاشیه ای در صحنه جهانی به تازگی تبدیل به کشوری شده که رفتار شرم آوری انجام می دهد. شبیه به همسر سابقی شده که توسط همسرش به بیرون خانه پرت شده و سر عابرین فریاد می کشد و آنها را مورد ضرب و شتم قرار می دهد.

25 سال پیش زمانی که کمونیسم فرو پاشید و ایالات متحده به عنوان تنها ابرقدرت جهان ظهور کرد، کوبا انتخاب های محدودی داشت. کوبا تحت رهبری فیدل کاسترو آخرین تلاش ها در راستای این سیاست فکری را انجام داد و کشور را دچار فقر اقتصادی طولانی مدت و محدود شدن بسیاری از آزادی های مدنی کرد. در مجموع مردم هزینه های این سیاست را پرداخت کردند.

در طول سه سال گذشته و رهبری رائول، برادر کوچکتر فیدل، کوبا بسیاری از مواضع سخت گیرانه اش را رها کرده است. کوبایی ها امروز آزادانه تر می توانند مسافرت کنند، کسب و کارهای کوچک راه بیندازند و ماشین و مایملک خرید و فروش کنند. هنوز برخی تناقضات آشکار در این چرخش سیاست ها وجود دارد، اما برای بسیاری از کوبایی ها این مسئله آزاردهنده نیست. آنها راحت تر نفس می کشند و برای داشتن رابطه با ایالات متحده بهتر آماده شده اند.

خب آیا کوبا پیروز شد؟ شکی وجود ندارد که کمونیسم کوبا -یا مدل فیدلی آن- از لحاظ اقتصادی شکست خورد. اما ممکن است کوبا در زمینه روبه رو شدن با ایالات متحده پیروز شده باشد. رابطه دیپلماتیک در حالی برقرار می شود که هنوز کاستروها در قدرت هستند و حزب کمونیست تنها حزب سیاسی در کوبا است. وقتی باراک اوباما در 19 دسامبر قصدش مبنی بر برقراری رابطه با کوبا و کنار گذاشتن تحریم های اقتصادی، که از سال 1962 وضع شده بود را در تلویزیون اعلام کرد، گفت که سیاست ایالات متحده در قبال کوبا شکست خورده است. این پذیرش نه تنها اعلام حقیقت بلکه ژست یک رهبر کشور بزرگ در مقابل کشور دشمن کوچک هم بود.

آن گونه که بنجامین رودز، معاون مشاور امنیت ملی و یکی از مردان اوباما در جریان مذاکرات محرمانه با کوبایی ها اخیراً گفته است، دست دادن اوباما با رائول کاسترو در جریان مراسم تشییع نلسون ماندلا در دسامبر 2013، یک لحظه تاثیرگذار بوده است. رودز می گوید مذاکره کنندگان کوبایی بعداً به وی گفته اند که برخورد اوباما آنها را به شدت تحت تاثیر قرار داده و آنها را متقاعد به تنش زدایی با ایالات متحده کرده است. آنها به رودز گفتند: «رئیس جمهور شما با ما با احترام رفتار کرد.»

ما در دوره ای زندگی می کنیم که ایالات متحده مجبور است در خاورمیانه و نقاط دیگر با عواقب وحشتناک برخی از اشتباهات ژئواستراتژیکش، دست و پنجه نرم کند. در این زمینه، تصمیم اوباما مبنی بر پیدا کردن یک راه رو به جلو با کوبا، نشانه ای از ضعف نیست، بلکه از روی قدرت است.

منبع: نیویورکر/ مترجم: حسین هوشمند