داعش، قیچی تجزیه‌طلبان

دیپلماسی ایرانی: هر روز که می گذرد بیشتر نمایان می شود که داعش تبدیل به قیچی تجزیه تجزیه طلبان شده است. هر کجا که صحبت از حضور داعش است بانگ جدایی و استقلال نیز زده می شود. اگر نظری به منطقه بیندازیم در می یابیم که داعش چگونه به اسم خلافت اسلامی کشورها را چند پارچه می کند بدون این که جامعه جهانی اعتراضی به این رفتارش کند. وقتی که داعش در سوریه ابراز وجود کرد، به محض این که قدرت گرفت به عراق لشکر کشید و در اتفاقی محیر العقول موصل را به تصرف خود در آورد. در حالی که برخی منابع خبری خبر از حمایت دستگاه های امنیتی خارجی نظیر ترکیه و اسرائیل و قطر از داعش در حمله به موصل دادند، هیچ کدام از پایتخت های خارجی این اتهام را رد نکردند تا شائبه ارتباطات داعش با سازمان های امنیتی خارجی بیش از پیش نمایان باشد. در عین حالی که این سوال هم مطرح بود داعش این همه پول و سلاح از کجا آورده که تا این اندازه قدرتمند شده است؟

اکنون بعد از گذشت یک سال از حمله داعش به عراق و تصرف بخش عمده ای از خاک سوریه، داعش برای دیگر کشورهای منطقه نیز خط و نشان می کشد. جالب است که خط و نشانش بیش از همه برای کشورهایی است که گفته می شود در معرض تجزیه هستند یا در آنها صدای تجزیه طلبی بلند شده است.

در عراق گروه های سنی که در ابتدای حمله امریکایی ها به این کشور هر گونه پذیرفتن اصل فدرالیسم را رد می کردند در زمان دولت نوری مالکی به بهانه این که از وضعیت موجود راضی نیستند و در حقشان اجحاف شده است، خواستار تبدیل شدن به اقلیمی همانند اقلیم کردستان شدند. در محاسبات خود جغرافیای اقلیم سنی را از مرز اردن و سوریه تا مرز ایران و شمال بغداد می کشیدند که شامل الانبار، بزرگترین استان عراق، صلاح الدین، نینوا و دیالی می شد. در سال گذشته وقتی داعش موصل را به تصرف خود در آورد و اهالی این شهر به مناسبت ورود آن کف زدند، دقیقا برای تصرف همین مناطق خیز برداشت. اکنون اگر نگاهی به نقشه عراق بیندازیم در می یابیم که دقیقا همین استان ها هستند که درگیر جنگ با داعش اند.

در سوریه داعش تمامی مناطق شرقی و جنوبی سوریه تا مرز اردن و عراق از جمله درعا و حماه و از غرب تا حدود 40 کیلومتری دمشق و در شمال تا نیمی از حلب را به اشغال خود در آورده است. یعنی دقیقا مناطقی که اکثرا سنی نشین هستند و در ابتدای تحولات سوریه، برخی از کشورهای خارجی به ویژه ترکیه و قطر به دنبال جدایی آنها از سوریه بودند تا آن جا را به پایگاهی برای حمله به دمشق و سرنگونی بشار اسد تبدیل کنند. شعارها و اظهاراتی که در ماه های اولیه آغاز بحران سوریه سر داده می شد را به یاد بیاوریم، زمانی که برخی کشورهای خارجی نظیر همین قطر و ترکیه و برخی از رهبران مخالفان از جمله برهان غلیون، میشل کیلو یا هیثم المالح از سران اخوان المسلمین سوریه صحبت از لزوم برقراری فدرالیسم در سوریه و تقسیم کشور به اقلیم های فدرالی می کردند. حتی برخی تندروهای ارتش آزاد بر لزوم اعلام استقلال مناطق تحت تصرف خود از دولت مرکزی که عموما سنی نشین هستند، تاکید می کردند. اکنون داعش دقیقا همان مناطق را به تصرف خود در آورده است.

شگفت آن که داعش مرزهای بین المللی میان سوریه و عراق را برداشت بدون این که با کوچک ترین اعتراضی از سوی جامعه جهانی روبه رو شود. سازمان ملل تا کنون حتی یک بیانیه در نکوهش و رد این اقدام داعش صادر نکرده است. هفته های اخیر نیز که گذرگاه قائم، تنها گذرگاه باقی مانده میان سوریه و عراق به دست داعش سقوط کرد، هیچ کس احساس نگرانی نکرد.

وقتی که عراقی ها تصمیم گرفتند خود به اختیار خود و بدون کمک خارجی اقدام به پاکسازی عراق از لوث داعش کنند، کشورهای عربی اهل تسنن و امریکایی ها اعتراض سر دادند که شیعیان می خواهند مناطق سنی نشین عراق را از وجود سنی ها پاکسازی کنند و با شایعه پراکنی بر سر عملیات تکریت علیه شیعیان، جلوی پیشروی نیروهای داوطلب مردمی را گرفتند. در حالی که یکی از داوطلبان عراقی بسیج مردمی علیه داعش به دیپلماسی ایرانی گفت که بر اساس برنامه ریزی های دقیق بنا بود ظرف چهار ماه کل عراق را از وجود داعش پاکسازی کنیم اما تحت فشار شدید خارجی به خصوص امریکایی ها این طرح ناتمام ماند و دولت عراق حتی اجازه نیافت به نیروهای داوطلب مردمی اجازه دهد پاکسازی استان صلاح الدین را کامل کند. از سویی در بحبوحه آغاز عملیات الانبار که منجر به شکست عجیب و غریب ارتش عراق شد و بار دیگر خیانت فرماندهان و ژنرال های ارتش عراق سبب شد تا رمادی هم به دست داعش بیفتد، کنگره امریکا اعلام کرد بررسی طرح دادن سلاح به اهل تسنن در عراق بدون اذن دولت مرکزی را بررسی می کند. این در حالی است که گزارش خود مقامات امنیتی و نظامی امریکایی حکایت از تمایل عجیب اهل تسنن عراق به داعش به بهانه ناخرسندی از دولت مرکزی دارد. آیا دادن سلاح به این گروه ها به دور از کانال دولت معنایی جز رساندن غیرمستقیم سلاح به داعش می دهد؟ وقتی که رمادی در حال سقوط بود، نیروهای داعش بدون هر گونه مقاومتی از کنار پایگاه نظامی الاسد، مقر نیروهای امریکایی و محل استقرار جنگنده های امریکایی، عبور کردند تا رمادی در مقابل چشمان امریکایی ها سقوط کند. پس از آن سیلی از آوارگان در مقابل دست های بسته و چشم های خیره امریکایی ها رهسپار بغداد شدند بدون این که امریکایی ها قدم از قدم بردارند. همین الآن هم فشارها به دولت مرکزی عراق برای خودداری از پیشروی نیروهای مردمی به سمت الانبار و صلاح الدین و دیگر مناطق تحت تصرف داعش بالا است. نزدیک به یک سال است که ائتلاف بین المللی مبارزه با داعش به رهبری امریکا هر روز خبر می دهد که اهداف داعش را در عراق و سوریه بمباران کرده است در حالی که همه می پرسند ائتلاف دقیقا کدام اهداف را بمباران می کند که بعد از گذشت یک سال هنوز داعش این همه سلاح و پایگاه و نیرو دارد؟

این فقط سوریه و عراق نیستند که قیچی داعش به جانشان افتاده است. در مصر، برخی منابع خبری و روزنامه نگاران مصری می گویند که صحرای سینا تقریبا تحت کنترل داعش و نیروهای متحد آن است در حالی که به طور عجیبی اسرائیل سکوت اختیار کرده است.

در پاکستان و افغانستان نیز داعش اعلام وجود کرده است و صحبت از تلاش این شبکه برای تصرف ایالت بلوچستان می شود. گفته می شود جنگجویان گروه تروریستی عسگر گنجوی با داعش بیعت کرده اند و تلاش دارند زیر نظر آن ایالت هایی را از کنترل دولت مرکزی خارج کنند که هدف نخست ایالت بلوچستان است که داعیه جدایی از پاکستان را دارد.

در لیبی داعش در حالی می رود سرزمین های این کشور را یک به یک فتح کند که زمزمه تجزیه این کشور بیش از هر زمانی بلند شده است. بنغازی در غرب، سرت و مناطق جنوبی لیبی که همچنان وفادار به سرهنگ معمر قذافی هستند، همگی داعیه جدایی طلبی از دولت مرکزی را دارند. اکنون سرت به تصرف داعش در آمده و نیروهای آن در حال پیش روی به سمت جنوب لیبی هستند. در حالی که جامعه جهانی لام تا کام حرفی نمی زند و به غیر از ابراز نگرانی درگوشی نسبت به مناطق نفتی هیچ اظهار نظر دیگری درباره پیش روی های داعش و کلا تحولات لیبی بر زبان نمی آورد.

این در حالی است که برخی منابع خبری صحبت از ظهور داعش در الجزایر و تلاش برای ابراز وجود در منطقه مورد منازعه آن با مغرب، یعنی صحرای باختری می کنند.

بسیاری می گویند هیچ سندی که ثابت کند داعش ساخته و پرداخته امریکا و غرب است در دست نیست. اما اسناد بسیاری وجود دارد که نشان می دهد به این شبکه تروریستی زیر چشمان امریکا و اسرائیل سلاح فرستاده می شود. منابع بسیاری هستند که می گویند اسرائیل تلاش می کند با داعش همکاری کند مبادا توجهش به اسرائیل جلب شود. در حالی که هیچ مقام امریکایی و انگلیسی و فرانسوی نیز اظهار نظر روشنی درباره رسیدن سلاح به داعش از طریق هوایی نکرده است. در عین حال کسی نیست کشورهایی مثل ترکیه و قطر را مواخذه کند که چرا و به چه علت به داعش سلاح و پول می فرستید، اجازه افتتاح دفاتر جذب نیرو در استانبول به آن داده اید یا چرا با مقامات داعش به طور مرتب دیدار می کنید؟