قاسم سلیمانی، مرد سال ایران

نویسنده: مایکل روبین

دیپلماسی ایرانی: قاسم سلیمانی از شخصیت های برجسته در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران که بسیاری وی را به صادر کردن انقلاب ایران (به منطقه) متهم می کنند، نزدیک به 20 سال فرماندهی نیروهای قدس را بر عهده داشته است. با توجه به ماهیت پنهانی بودن عملیات نیروهای قدس، این مسئله که سلیمانی سالیان طولانی در سایه به سر می برد، منطقی به نظر می رسد؛ از سلیمانی عکس های اندکی در دسترس بود و وی خود را از رسانه ها دور نگه می داشت.

اما این روند در سال های اخیر تغییر کرد. سلیمانی به چهره ای مردمی تبدیل شد. در ابتدا عکس هایی از وی در میان نیروهای وفادار به بشار اسد رئیس جمهور سوریه و سپس در عراق و در میان نیروهای شیعه داوطلب مردمی منتشر شد. وی از سایه بیرون آمد و شخصیتی از وی در داخل ایران به نمایش گذاشته شد: سردار سرداران و مردی که حاضر است همه چیز را در راه دفاع از شیعیان سرکوب شده، فدا کند.

از این رو، جای تعجب ندارد که در نظرسنجی اخیر رسانه های ایرانی، سلیمانی به عنوان یکی از محبوب ترین مردان در ایران انتخاب شد. در نظرسنجی برگزار شده توسط خبرآنلاین، سلیمانی از فرد منتخب سال گذشته یعنی محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، پیشی گرفت. طبق نتایج نظرسنجی که توسط پایگاه اینترنتی تابناک انجام شد نیز سلیمانی با فاصله اندکی از ظریف، چهره اصلی در مذاکرات ایران، در مقام دوم قرار گرفت. با این حال، اهمیت نظرسنجی تابناک این بود که این پایگاه اینترنتی رسانه ای «عملگرا» است که با علی اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور پیشین ایران روابط نزدیکی دارد و همچنین اینکه نظرسنجی بازتابی از دیدگاه قشر تحصیلکرده در جامعه ایران است. با توجه به این مسئله، به نظر می رسد سلیمانی از حمایتی عظیم در جامعه ایرانی برخوردار است.

اگرچه ایران در مقایسه با دیگر همسایگان این کشور فضای آزادتری دارد و مردمان این کشور مشتاقانه تر در نظرسنجی ها شرکت می کنند، اما کنترل روزنامه ها و پایگاه های اینترنتی توسط دولت به این معناست که تنها نتایج قابل قبول دولت آشکارا انتشار می یابد. از این رو، این مسئله که اکنون سلیمانی در نظرسنجی رسانه ها به عنوان مرد منتخب سال و یا دومین مرد محبوب در ایران معرفی شده است، سوالاتی را در مورد چرایی انتشار این نظرسنجی ها بر می انگیزد. شمار اندکی از مقامات ایرانی، به ویژه افرادی با پیشینه ای همچون سلیمانی، بدون هدف خود را در معرض چنین نظرسنجی هایی قرار می دهند. با توجه به افزایش حضور مردمی سلیمانی، یکی از احتمالات موجود این است که وی خود را برای نامزدی احتمالی در انتخابات ریاست جمهوری آماده می سازد. در نظام دولتی ایران، تنها حدود یک درصد از افرادی شرکت کننده برای نامزدی در انتخابات تایید صلاحیت می شوند. هرگاه یکی از جناح های موجود در ایران بیش از اندازه قدرتمند شود، آیت الله سید علی خامنه ای رهبر معظم ایران برای حفظ توازن در قدرت به جناح های دیگر فرصت فعالیت می دهد. برای نمونه، محمود احمدی نژاد رئیس جمهور پیشین که گفته می شود به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نزدیک بوده است، جانشین رئیس جمهور اصلاح طلب پیش از خود شد و بسیاری از طرفداران وی را پاکسازی کرد. حسن روحانی رئیس جمهور کنونی ایران نیز به طور مشابه عمل کرد و شماری از افراد عمل گرا و کارکشته های وزارت اطلاعات را جایگزین حامیان احمدی نژاد کرده است. ظهور سلیمانی می تواند نشانه این باشد که نظام ایران در حال آماده سازی گزینه ای جایگزین برای ریاست جمهوری در صورت افزایش بیش از اندازه قدرت روحانی و ظریف است. با توجه به سابقه فعالیت های سلیمانی، ریاست جمهوری وی نه تنها روابط ایران را با آمریکا و اروپا بلکه با همسایگان این کشور، پیچیده می سازد.

منبع: آمریکن اینترپرایز / مترجم: طلا تسلیمی

* انتشار این مطلب صرفا برای آشنایی خوانندگان با دیدگاه های مطرح در اندیشکده ها و رسانه های آمریکایی است و «دیپلماسی ایرانی» دخل و تصرف و یا جانبداری با قضاوت های آن نمی کند.

انتشار اولیه: یکشنبه 13 اردیبهشت 1394 / انتشار مجدد: شنبه 19 اردیبهشت 1394