بحران یمن در انتظار طرح محور ایرانی – ترکی – عربی

محور ایرانی – ترکی – عربی برای پایان دادن به بحران یمن فعال شد؛ محوری که با سفر رییس جمهور ترکیه به تهران آغاز به کار کرد و با سفر او به ریاض شکل جدی تری به خود خواهد گرفت تا طرح مورد توافق سه کشور ایران، ترکیه و عربستان برای پایان دادن به بحران یمن به مرحله اجرا گذاشته شود.

به گزارش فرارو، وزیر امور خارجه ترکیه از توافق تهران و آنکارا برای حل بحران یمن خبر داد و گفت رئیس جمهور این کشور برای متقاعد کردن سران آل سعود به ریاض سفر خواهد کرد.
 
 «چاووش اوغلو» وزیر امور خارجه ترکیه امروز شنبه در کنفرانسی خبری، از توافقی چهاربندی خبر داد که بند اول آن توقف درگیری ها و حملات عربستان به یمن است و گفت: با تهران بر سر طرحی چهاربندی توافق کردیم که با توقف حملات آغاز می شود.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه هفته گذشته پس از اظهارات جنجال برانگیز خود درباره ادعای دخالت جمهوری اسلامی ایران در امور کشورهای منطقه از جمله یمن به تهران سفر کرد.

یمن، موضوع جدید مورد اختلاف تهران - آنکارا
تحولات یمن، یکی از چندین موردی است که تهران و آنکارا در حوزه سیاست خارجی نگاه متفاوتی نسبت به آن دارند.

با آغاز بمباران هوایی علیه حوثی های یمن، ترکیه ضمن پشتیبانی از ائتلاف تحت رهبری عربستان حمایت خود را از این بمباران ها اعلام اما همزمان از راه حل سیاسی در این زمینه حمایت کرد.

اردوغان، رییس جمهور ترکیه در نخستین واکنش به رویدادهای یمن اعلام کرد: «آنچه در یمن از سوی حوثی ها انجام می شود، فقط یک درگیری مذهبی است که تبدیل به درگیری شیعه و سنی شده است. ما به هیچ کدام از این درگیری های مذهبی نگاه مثبتی نداریم. ما آمادگی داریم در خصوص پشتیبانی لجستیکی و تبادل اطلاعات هر گونه کمک لازم را ارایه کنیم.»

اردوغان در یک ادعای جنجالی، رفتار ایران در تحولات جاری در عراق و سوریه را مورد انتقاد قرار داد و مدعی شد ایران می خواهد منطقه را برای خود طراحی کند. او مدعی شد که این موضوع برای ترکیه و عربستان و کشورهای منطقه کم کم آزار دهنده شده است.

این سخنان جنجال برانگیز اردوغان که با واکنش برخی نمایندگان مجلس ایران مواجه شد این احتمال که سفر وی به تهران در ١٨ فروردین ماه به حالت تعلیق درخواهد آمد را افزایش داد که البته این سفر در موعد مقرر خود انجام گرفت.

شکل گیری محور ایرانی- ترکی- عربی
اردوغان ساعاتی پیش از سفر به تهران، در آنکار میزبان، محمد بن نایف آل سعود، ولی ولیعهد، معاون دوم نخست وزیر و وزیر کشور عربستان بود.

دیدار اردوغان با بن نایف در برنامه روزانه رییس جمهوری ترکیه نبود و به نوعی این دیدار از پیش اعلام نشده محسوب می شد که در کاخ ریاست جمهوری سابق به مدت یک ساعت و ۴۰ دقیقه به طول انجامید.

این دیدار ناگهانی چند ساعت پیش از سفر برنامه ریزی شده اردوغان به تهران در حالی انجام شد که طی هفته های گذشته حملات هوایی به سرکردگی سعودی ها در یمن باعث شکل گیری تنش هایی میان تهران و آنکارا شده بود.

با این حال این دیدار از پیش اعلام نشده از سوی معاون سیاسی دفتر رییس جمهوری ایران مورد استقبال قرار گرفت و آن را زمینه ساز شکل گیری محور ایرانی- ترکی- عربی برای پایان دادن به بحران یمن دانست.

حمید ابوطالبی در حساب توئی تر خود نوشته بود: به دنبال سفر روزگذشته ولیعهد عربستان به ترکیه و مذاکرات به عمل آمده در دیدار روسای جمهور ایران و ترکیه امنیت منطقه و موضوع یمن شکل ویژه ای داشت.

وی در ادامه تأکید کرده بود: به نظرمی رسد از این گفت و گو ها، همکاری های سه جانبه ایرانی- ترکی- عربی شکل گرفته وتامین کننده منافع مسلمانان منطقه به ویژه امنیت و ثبات یمن باشد.

توافق ایران و ترکیه در تهران
پس از سفر رییس جمهوری ترکیه به تهران و رایزنی های انجام گرفته درباره مسائل مختلف از جمله تحولات یمن، روسای جمهور دو کشور از توافق بر سر پایان دادن به بحران یمن خبر دادند.

حسن روحانی رییس جمهور ایران با تأکید بر اینکه ایجاد ثبات و مقابله با ناامنی در منطقه نیازمند همکاری همه کشورهای منطقه است، گفت: ایران و ترکیه باید تلاش های خود را در جهت استقرار صلح و امنیت در منطقه مضاعف کنند.

او در دومین جلسه شورای راهبردی همکاری های تهران - آنکارا با اشاره به مذاکرات خود با رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه و اشتراک نظر دو کشور در خصوص بسیاری از مسایل منطقه ای گفت: تهران و آنکارا معتقدند باید جنگ و حملات نظامی در یمن متوقف شود و زمینه برای ارسال کمک های انسان دوستانه به مردم یمن فراهم گردد.

رییس جمهور ایران تاکید کرد: راه حل صلح آمیز برای مسأله یمن مذاکره یمنی _ یمنی است و باید همه گروه های حاضر در این کشور در پای میز مذاکره در کشوری بی طرف گردهم آیند تا دولتی فراگیر متشکل از همه احزاب و طوایف ایجاد شود.

اردوغان نیز با اشاره به مسایل منطقه خاورمیانه از جمله یمن اظهار داشت: کشورهای منطقه باید خود مشکلات منطقه را حل کنند. وی همچنین بر آتش بس همزمان برای ارایه کمک به مردم یمن تأکید کرد و خواستار تشکیل اجلاسی با حضور همه یمنی ها برای حل معضل این کشور شد تا دولتی ملی و فراگیر تشکیل شود.

توافق ۴ بندی ایران و ترکیه چیست؟
این سخنان روسای جمهور ایران و ترکیه به نوعی رونمایی از توافق ۴ بندی دو کشور حول محور بحران یمن بود. توقف فوری حمله، ارسال کمک های بشردوستانه، آغاز گفت وگوهای داخلی و تشکیل دولت فراگیر، در یمن توافق ۴ بندی ایران و ترکیه بر سر بحران یمن محسوب می شود.

این طرح مورد توافق دو کشور قرار است به زودی توسط رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به عربستان برده شود تا موافقت سعودی ها درباره آن را نیز جلب شود و ریاض را به اجرای این توافق متقاعد کند.

در صورتی که این توافق با استقبال سعودی ها مواجه شود طرح پیشنهادی مورد توافق محور ایرانی – ترکی – عربی می تواند به بحران یمن هر چند به طور موقت پایان دهد.