عراقچی: توافق نهایی با ۱+۵ است، نه آمریکا

سید عباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای در گفت وگو با ویژه نامه پایان سال هفته نامه مثلث به تشریح روند مذاکرات هسته ای پرداخت و قدری هم درباره زندگی شخصی اش گفت.

مشروح این گفت وگو را در زیر می خوانید.

آقای دکتر،اگر از ابتدای مذاکرات تا الان را یک داستان بدانیم الان به کجای این داستان رسیده ایم؟

به نظر من الان در فصل آخر هستیم. در شرایطی هستیم که فصل آخر کتاب نوشته می شود، البته به آن معنی نیست که این کتاب پایان خوش یا ناخوش دارد که آن یک بحث جداگانه است. اما از نظر سیر مذاکراتی ما در فصل پایانی هستیم.

یعنی به این معنی است که دیگر احتمال تمدید وجود ندارد و اینجا تکلیف روشن می شود؟

بله احتمال تمدید منتفی است. در همین دوره ای که زمان در اختیار داریم باید این کتاب به انتهای خودش برسد. حالا به هر سرانجامی که می خواهد باشد.

در مذاکرات قبلی هم گفته می شد که مذاکرات تمدید نمی شود اما این اتفاق افتاد؟

در مذاکرات قبلی هم در هیچ کدام از دو طرف تمایل به تمدید نبود، بلکه تمایل بود که این کار انجام شود. اما احتمال تمدید را غیر ممکن نمی دانستیم؛ اما الان تقریبا احتمال تمدید غیر ممکن است. یعنی منظورم این است که هیچ شرایط مساعدی برایش وجود ندارد و خیلی بعید می دانم که ما شاهد تمدیدی از نوع گذشته باشیم.

این به لحاظ شرایط داخلی ایران است یا آمریکا؟

مجموع شرایط. هم ما خواهان تمدید بیش از این نیستیم و هم طرف های مقابل ما خواهان نیستند و هم مجموعه تحرکاتی که مخالفان توافق شروع کردند حالا به نقطه ای رسیده که اگر این فرصت بگذرد و ما به توافق نرسیم دیگر فرصتی وجود نخواهد داشت.

فصل آخر سخت ترین فصل کتاب هم است یا قبل از این سخت تر بوده است؟

طبیعی است که همیشه فصل آخر فصل سختی است و به نظر من الان به سخت ترین قسمت خودش رسیده است.

از ابتدای مذاکرات تا الان به نظرم ریش های شما بیشتر سفید شده است؟

دیگران باید بگویند. البته به سن و سال هم بستگی دارد. یک سال بیشتر پیر شدیم.

بعد از فرمایشات رهبری به نظر روند مذاکرات به شکلی عوض شد. آیا این درست است؟ در واقع به طرف غربی پیغام دادیم که با آن شیوه که در وین هفت یا تمدید مذاکرات بحث شد نمی خواهیم عمل کنیم، اساسا آن موقع ما چنین تعهدی داده بودیم که دو مرحله ای باشد یا این ادبیات آنها بود؟

خیر، تعهدی هیچ کدام از دو طرف نداده بودند، یک ایده ای مطرح بود که ما در یک مرحله روی کلیات و چارچوب به یک توافق برسیم و بعد در مرحله بعدی آن را نهایی کنیم. خوب ملاحظات و دغدغه هایی که رهبری داشتند کاملا به جا بود مبنی براینکه اگر بخواهد این ایده محقق شود فاصله بین توافق کلی تا توافق نهایی طولانی می شود و بعد مسائلی به بار می آورد، نگرانی و دغدغه کاملا درستی بود، لذا ما هم به طرف های مقابل گفتیم چنین ایده ای اصلا مدنظر ما نیست و دنبال یک توافق یک جا هستیم. البته این امکان وجود دارد که ما قبل از اینکه به یک توافق کامل با تمامی جزئیات برسیم به مرحله ای وارد شویم که در آن راه حل ها پیدا شده و قفل ها باز شود و بعد شروع به تدوین و مرتب کردن این راه حل ها با همه جزئیاتش نماییم تا نهایتا به یک توافق برسیم. چنین نیست که دو مرحله ای باشد، بلکه رسیدن به نقطه ای است که ما بتوانیم ادعا  کنیم به راه حل رسیده ایم؛ اما این راه حل ها باید مدون و جزیی شوند.

جایی دیدم که آقای دکتر ظریف گفته است به توافق سیاسی نزدیک شدیم شاید این مساله موجب می شد این گونه به نظر آید؟

از این شاید به تعابیر مختلف یاد شود. خیلی نباید روی کلمات و عبارات متوقف شد. آنچه مهم است؛ ما یک توافق در پایان کار بیشتر نخواهیم داشت و این مرحله بندی ندارد، ولی مسلما برای رسیدن به یک توافق جامع ناچاریم اول روی راه حل ها فکر کنیم و بعد روی جزئیات برویم. اگر در همه راه حل ها هم به جمع بندی برسیم از نظر ما هیچ توافقی هنوز نشده است تا وقتی جزئیات هم انجام شود. به هر حال مذاکره یک مسیر کاملا معقولی را دارد طی می کند. نگرانی و دغدغه مقام معظم رهبری کاملا رعایت شده و رعایت خواهد شد. ما اگر بتوانیم به تفاهم برسیم تا دهم تیر فرصت داریم آن را نهایی کنیم و حتما در «یک مرحله» این کار انجام خواهد شد.

بحث یازده فروردین ضرب الاجلی برای ما است یا خیر؟

ضرب الاجل نیست، ولی تاریخی است که طرفین تصمیم گرفته اند تا این تاریخ حداقل به یک گره گشایی در موضوعات موجود رسیده باشند. یعنی به نقطه ای برسیم که بگوییم توانستیم به راه حل برسیم و قفل ها را باز کنیم، و حالا حداقل سه ماه دیگر باید ادامه دهیم تا کار را تمام  کنیم. اما اگر در آن تاریخ به این نتیجه برسیم که قفل ها سرجای خودشان باقی هستند، ممکن است بگوییم برای چه ادامه دهیم؟ وقتی ما نمی توانیم قفل ها را باز کنیم جزئیات را هم نخواهیم توانست.

بنابراین تاریخ دهم فروردین یا آخر مارس تاریخی است که ما بتوانیم در آخرش جمع بندی کنیم که آیا این توافق شدنی است یا خیر. اگر جمع بندی کنیم که شدنی است باز هم به این معنی نیست که به توافق رسیده ایم. به هر حال امیدواریم در یازده فروردین در نقطه ای باشیم که بتوانیم بگوییم آیا می توان به یک توافق رسید یا خیر.

آن ضرب الاجل به خاطر فشارهای کنگره نیست که آمریکایی ها این ادبیات را وارد مذاکره کردند؟

خیر، قبل از این فشارها تاریخ ضرب الاجل را گذاشته بودیم. کنگره البته فشارهای خود را دارد وارد می کند، فشارهایی که عمدتا متأثر از لابی کسانی است که خواهان توافق نیستند. به همین حرکت اخیر کنگره توجه کنید؛ نزدیک پنجاه نفر از نمایندگان سنا یک نامه ای نوشتند که در تاریخ دیپلماسی بی سابقه است! اینکه تعداد قابل توجهی از سناتورهای آمریکایی به رهبران کشور دیگری علیه دولت خودشان نامه بنویسند و بگویند مراقب باشید کلاه سرتان نرود و به دولت ما اعتماد نکنید چون اختیاراتش زیاد نیست! این نشانه اوج سردرگمی در کنگره و سنای آمریکا و در بین کسانی است که مخالف توافق به هر قیمت هستند. سرکرده شان هم نتانیاهو است با آن نطقی که انجام داد و البته این نمایندگان هم از آنجا متأثر می شوند. این اوج سردرگمی را نشان می دهد. آیا حتی تصورش را هم می توان کرد که مثلا عده ای از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به رئیس یک دولت خارجی نامه بدهند که به دولت جمهوری اسلامی اعتماد نکند؟ یعنی چی؟ آن کسانی که فکر می کنند اینها جنگ زرگری است یک مقدار تعمق کنند که این به چه معنی است و چه طور دیپلماسی جمهوری اسلامی توانسته تا این حد طرف مقابل را به سردرگمی بکشاند و تا این حد در داخل او اختلاف بیندازد.

من واقعا اینجا می خواهم تأکید کنم ما همانطور که به نیروها و جوانان خود در عرصه های دفاعی، علمی و پزشکی اعتماد می کنیم و هر روز شاهد بروز قابلیت های آنها هستیم در عرصه دیپلماسی هم به خودمان اعتماد کنیم، توان جمهوری اسلامی یک توان انباشته شده از سی و پنج سال تجربه است؛ تجربه ای که از حوادث سهمگین عبور کرده است؛ جنگ، تحریم، فشارهای خارجی، جنگ های مختلف در همسایگی خود و ... را دیده است. این تجربه انباشته شده است که اگر درست به کار گرفته شود نتیجه اش می شود تامین منافع ملی به بهترین وجه و با کمترین هزینه. می شود در سیاست خارجی طوری حرکت کرد که در صف دشمنان تفرقه انداخت و امروز شاهد این مسئله هستیم. البته می شود طور دیگری هم رفتار کرد که صف دشمنان محکم و مستحکم شود یعنی آمریکا بتواند همه دنیا را علیه ما بسیج کند و اجماع جهانی به وجود آورد و تحریم اعمال کند به گونه ای که یک کشور دور افتاده هم مجبور به اطاعت شود.

واقعا به توانایی های دیپلماسی خودمان هم اعتماد کنیم. این توانایی انباشته شده از سی و پنج سال تجربه در سیاست خارجی است که در شخصی مثل دکتر ظریف جمع شده که به نظر من از او دیپلماتی مسلط تر، مبرزتر و با تجربه تر واقعا نداریم.

یک زمان اوباما گفته بود احتمال توافق 50-50 است و شما گفته بودید کمتر از 50 است. آیا در فصل آخر این داستان همچنان بر این اعتقاد هستید؟

در فصل آخر احتمال از 50-50 کمی بالاتر است ولی درصدی که مانده آن طور نیست که تضمین شده باشد. یعنی ممکن است همان مسائلی که باقی مانده و مثلا 20 درصد کار را تشکیل می دهد بتواند کل بازی را به هم بزند و جلوی توافق را بگیرد. من احساسم این است که ما نسبت به آن موقع که می گفتیم شانس موفقیت 50 درصد است مقداری پیشرفت کرده ایم.

شما که با دولت آمریکا بیش از یک سال است مذاکره می کنید، برداشت تان این است که واقعا زور آن را دارند با ما توافق کنند؟

دولت آمریکا زورش را دارد توافق کند، اما آیا زورش را هم دارد که توافق را اجرا کند؟ سؤال درست این است. این همان تردیدی است که نمایندگان سنا سعی کردند ایجاد کنند. از نظر ما توافق نهایی با آمریکا نیست، با 1+5 است. یعنی پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به همراه آلمان دارند با ما توافق می کنند، نکته دوم اینکه توافق نهایی از مسیر شورای امنیت عبور می کند و به تصویب شورای امنیت می رسد که برای همه کشورها لازم الاجراست. بنابراین شورای امنیت نیز بر این تعهد صحه خواهد گذاشت و از نظر حقوق بین الملل دولت آمریکا، چه دولت فعلی و چه دولت های آتی موظف به اجرا  هستند و کنگره آمریکا هم اختیار تغییر دادن آن را ندارد. جناب آقای دکتر ظریف پاسخ مستدل حقوقی به نامه سناتورهای آمریکایی دادند که من به خوانندگان محترم مثلث توصیه می کنم حتما آن را مطالعه کنند.

نتانیاهو همیشه از این دروغ ها زیاد می گفت ما هم جواب او را می دادیم هم پیمانان ما هم جوابش را می دادند، این بار اما حتی مخالفان ما هم بدجور جواب او را دادند. دقیقا چه اتفاقی در رابطه آمریکا و اسرائیل افتاده است؟ ایران در مورد چه نقشی داشته است؟

نه، این نیست که ما نقش مستقیمی ایفا کرده باشیم، ما سیاست های خودمان را به نوع صحیحی هدایت کردیم به گونه ای که دیپلماسی ما، رویکرد و ادبیاتی که به کار بردیم و گفتمانی که استفاده کردیم باعث شد در طرف مقابل تفرقه ایجاد و دولت آمریکا با نزدیکترین متحد خود درباره نحوه تأمین منافع خود و منافع جمع شان دچار اختلاف نظر شود. خوب یک جناحی در آمریکا به این نتیجه رسیده که منافع آمریکا و صلح و امنیت بین الملل در قالب یک توافق با ایران بهتر تأمین می شود. جناح دیگری معتقد است که منافع آمریکا به این شکل صدمه می خورد، رژیم صهیونیستی فکر می کند منافع او در منطقه بر اثر این توافق ضعیف خواهد شد و فکر می کند که با رسیدن به یک توافق ایران قدرتمند می شود. جناح اول در آمریکا می گوید ایران قدرتمند شده است حالا چه با او توافق شود و چه نشود، پس بهتر است با ایران توافق و وارد تعامل شویم. این به نظرم یک موفقیت در سیاست خارجی ایران است که چهره واقعی جمهوری اسلامی را به عنوان یک قدرت بلامنازع در منطقه، که سیاست های عاقلانه و خردمندانه دارد، اما در عین حال از حقوق خود کوتاه نمی آید و زیر سلطه هم نمی رود، به دنیا نشان داده است و دنیا را قانع کرده است که این قدرت باید مورد شناسایی و احترام قرار بگیرد.

این هنر دیپلماسی است که می تواند قدرت کشور را در عرصه بین المللی تثبیت کند و برای آن احترام، مشروعیت و شناسایی بین المللی ایجاد نماید. دیپلماسی در حقیقت تبلور داشته های یک ملت است. اگر دست ملتی از این داشته ها خالی باشد دست دیپلمات ها نیز خالی است. خوشبختانه جمهوری اسلامی ایران در موقعیتی قرار دارد که داشته ها و سرمایه های ذاتی اش شکوفا و متبلور شده و در عرصه های مختلف دارد خودش را نشان می دهد. در این موقعیت است که دیپلماسی ایران به دنیا تحمیل می کند که به جای تقابل و تهدید باید با جمهوری اسلامی تعامل کنند.

در طول مذاکرات آیا مقاطعی بوده آنها اصرار کنند ما در موضوعات منطقه ای هم به آنها کمک کنیم؟

موضوع مذاکره ما فقط هسته ای است. ما در جریان این مذاکرات در هیچ موضوعی غیر از موضوع هسته ای چه با آمریکایی ها و چه با بقیه اعضای 1+5 مذاکره دیگری نکرده و نمی کنیم.

مسائل باقیمانده ما با طرف هایمان بیشتر راجع به مسئله تحریم ها است یا بیشتر بحث تعهدات ما مطرح است؟

هر دو وجود دارد. هم بحث نحوه برداشته شدن تحریم ها که تعهدات طرف مقابل به حساب می آید و هم نحوه اعتمادسازی از طرف ما، در هر دو موضوع بحث ها و مذاکرات ادامه دارد. هنوز جمع بندی نهایی در هیچ کدام ایجاد نشده است.

آنها درباره لغو تحریم ها به خواسته های ما نزدیک تر شدند؟

در مجموع مذاکرات در هر دو قسمت (آنچه مربوط به ما و آنچه مربوط به آنهاست) پیشرفت هایی داشتیم؛ ولی در هیچ کدام هنوز به جمع بندی نهایی نرسیدیم.

دکترای شما «اندیشه سیاسی» است. به کدام اندیشمند بیشتر علاقه دارید؟

عرض کنم من روی اندیشه های سیاسی در عالم اسلام خیلی کار کرده ام. دو نفر هستند که من را خیلی تحت تأثیر قرار داده اند. یکی سیدجمال الدین اسدآبادی است که پرچمدار تفکر نوین اسلام سیاسی است و شاید تقریبا همه جنبش های اسلامی معاصر به نوعی مدیون تفکرات و ایده هایی هستند که ایشان مطرح کرد، و دوم اندیشه های سیاسی امام خمینی رحمه الله علیه به عنوان نخستین اندیشمند جهان اسلام که توانست تئوری های خودش را در صحنه عمل پیاده کند و یک انقلابی را به پیروزی برساند و تئوری ولایت فقیه خود را که پایه های بسیار مستحکمی هم دارد در عمل اجرا کند. اندیشمند در جهان اسلام زیاد داشتیم که حرف های مختلف زدند و ایده های مختلف دادند، ولی امام اولین کسی است که توانست اندیشه های خود را از طریق یک انقلاب در عمل محقق کند. البته حضرت امام از بسیاری از زوایا شخصیتی بزرگ و قابل احترام هستند اما زاویه مطالعاتی من که به اندیشه های سیاسی در جهان اسلام متمرکز بود به این بُعد معطوف بود و برای من خیلی جذابیت داشت. این نشان دهنده استحکام این اندیشه هاست، وقتی امام می آید مورد استقبال واقع می شود و یک ملتی به خاطر او انقلاب می کند و شهید می دهد و بعد اندیشه های ایشان پیاده می شود و قانون اساسی بر پایه آن نوشته می شود، اینها نشانه استحکام این اندیشه است.

آیا می توان گفت عرصه سیاست خارجی صحنه رئالیستی است؟

نه اینکه بخواهم شعار بدهم ولی آن تعبیری که حضرت آقا یک بار به کار بردند را واقعا قبول دارم که ما آرمان گرای واقع نگر هستیم یعنی دنبال آرمان هایمان هستیم ولی از راه های واقعی و با شیوه های واقع گرایانه این کار را انجام می دهیم و دچار توهم و انحرافات مختلف نمی شویم. آرمانی داریم و برای رسیدن به آن آرمان ها تلاش می کنیم، ولی واقع گرایانه جلو می رویم، به این اعتقاد دارم و شخصا فکر می کنم چنین آدمی هستم. همیشه به عنوان یک دیپلمات در هر شرایطی دنبال راه حل هستم. شاید زندگی شخصی ام نیز همین طور است یعنی اگر با مشکلی مواجه شوم 90 درصد به راه حل فکر می کنم و تنها 10 درصد به این می پردازم که چرا این مشکل پیش آمد، چون به هر دلیل این مشکل حادث شده است حالا باید حلش کرد.

یک کمی شخصی تر صحبت کنیم؟

تا چه بپرسید.

درباره نوروز صحبت کنیم فکر می کنم شما آن ایام در مذاکرات باشید، درست است؟

امیدوارم شب عید برگردیم.

معمولا نوروز کجا می روید؟

از بچگی مشهد می رفتیم. اکنون اولویت اول مشهد و اولویت دوم شمال است.

پسر چندم خانواده هستید؟

پسر سوم.

خواهر بزرگتر هم دارید؟

بله سه خواهر بزرگتر از خود هم دارم.

فکر می کنم 2 نفر از برادران شما کار بازرگانی می کنند. یکی هم در انتخابات اتاق بازرگانی بود چه طور شما وارد این فضا نشدید به حوزه درس و دیپلماسی ورود کردید؟ علاقه نداشتید؟

فکر می کنم در جای دیگری هم گفته ام که خانواده ما یک خانواده بازاری سنتی و قدیمی است.

در بازار فرش؟

بله در صنعت فرش دستباف هستند. پدر بزرگ، عموها، پدر و برادرهایم در این صنعت بودند، تنها کسی که  مسیر دیگری رفته من هستم. دو برادر بزرگتر دارم هر دو در این حوزه جزء بازرگانان قدیمی و خوشنام هستند. یکی از برادرهایم عضو هیأت رئیسه اتحادیه صادرکنندگان و دیگری عضو اتحادیه  فروشندگان است. برادر بزرگم قبلا عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی بود. ایشان کارت بازرگانی اش را 41 سال پیش گرفته است یعنی زمانی که من هنوز دبیرستان بودم، از این جهت عرض کردم که در این مدت شایع شد وابستگان مقامات آمدند کاندیدای اتاق بازرگانی شدند تا از اسم آن مقام سوءاستفاده کنند که این واقعا جفا در حق برادر بزرگ من است که نقش پدری هم نسبت به من دارد. 17 سالم بود که پدرم فوت شد و او برای من پدری کرد. بنابراین من در سایه او هستم نه او در سایه من، حالا اینکه رأی بیاورد یا نیاورد بحث دیگری است.

آن زمان به شما نمی گفتند درس را رها کنید و در بازار مشغول فعالیت شوید؟

واقعیت این است که هیچ کدام از برادرهای من درس را رها نکردند تا به بازار بروند. هر سه برادر من لیسانس هستند خواهرهای من همین طور، دبیر بودند. پدرمان به تحصیل خیلی اهمیت می داد. یادم است تا آخرین روز سال تحصیلی به مدرسه می رفتیم، آخرین امتحان را که می دادیم از فردای آن دست ما را می گرفت و به بازار می برد. یعنی سه ماه تابستان را درِ حجره بودیم و پدرمان از ما کار می کشید یعنی این طور نبود که پسر حاجی باشیم، کار می کردیم، فرش بالا و پایین می کردیم، ولی پدرم همزمان روی درس خیلی اصرار داشت. تفکر او این بود، بعد هم برادر بزرگم همین تفکر را ادامه داد، به من گفت «تا روزی که درس می خوانی همه هزینه هایت پای من است، آن روزی که درس را کنار بگذاری یا می آیی بازار کار می کنی یا خودت می دانی دیگر»، حالا من همین جا باید از برادرهایم به خصوص برادر بزرگم تشکر کنم که در این مسیر خیلی به من کمک کردند و دست مرا گرفتند و همه جوره همراهی کردند تا من بتوانم این مسیر را هم در درس و هم زمانی که سپاه بودم و هم در کار وزارت خارجه طی کنم .

در منزل چقدر وقت می گذارید؟

بستگی دارد.

از چه ساعتی کار را صبح ها شروع می کنید؟

صبح ها معمولا ساعت 7 بیرون می آیم. شب هم دیگر با خداست ساعت چند به خانه برسم.

ورزش می کنید؟

مدتی است که خیلی کم شده. سابق می رفتم، ولی در این دوره مذاکراتی تقریبا ورزش نداشتم.

 پیاده روی که می کنید؟ مثل مذاکرات اخیر در مونترو.

در مونترو هتل دقیقا بغل دریاچه بود و لذا وقتی تنفسی داده می شد می آمدیم جاده کنار آب یک هوایی تازه می کردیم، بخصوص آنکه خیلی حرف ها را آنجا می شد، زد. یعنی ما حرف های سری را که باید با هم بزنیم در فضای باز بیان می کنیم. همیشه این احتمال را می دهیم که اتاق ها ممکن است تجهیز شده باشد. بنابراین ترجیح می دادیم برویم در فضای باز در حال قدم زدن صحبت کنیم که عکس هایش وجود دارد و اگر دقت شود هر 10 یا 20 متری می ایستادیم با هم یک صحبتی می کردیم، دوباره قدم می زدیم.

شما استاد دانشگاه هستید آنجا چه دروسی را تدریس می کنید؟

من در دانشکده روابط بین الملل که متعلق به وزارت خارجه است تدریس می کنم. خودم در آن دانشکده درس خواندم استادش بودم یک مقطعی هم رئیسش بودم.

دکترا آنجا گرفتید؟

خیر دکتری را انگلیس گرفتم، ولی لیسانسم را از آن دانشکده گرفتم. من هیچگاه تدریس را تعطیل نکردم و با وجود آنکه الان هم بسیار فرصت کم است، ولی از دوستان در دانشکده خواهش کردم، 2 واحد بحث مسائل سیاسی روز را برای من بگذارند که دیگر خیلی مطالعه قبلی هم نمی خواهد، چون درس های تخصصی را باید با مطالعه سر کلاس رفت. اتفاقا کلاس جذابی هم است.

فضای کلاس باز است؟

کلاس ها باز نیست، ولی اگر کسی هم بخواهد بیاید مشکلی نداریم.

صحبت پشت پرده ها را می گویید یا خیر؟

پشت پرده ها را که به هیچ کس نمی گوییم. البته لزوما بحث هسته ای نیست، مثلا هفته گذشته بحث داعش بود خیلی بحث جذابی هم شد.

درس تخصصی شما چیست؟

واحد های مختلفی را تدریس کرده ام.اندیشه های سیاسی، حقوق اساسی جمهوری اسلامی و ... را در مقطع لیسانس و دیپلماسی در سازمان های بین المللی، نظام امنیت بین الملل، امنیت جهان اسلام، و حقوق اساسی جمهوری اسلامی به زبان انگلیسی را در مقطع فوق لیسانس تدریس کردم. الان دیگر هوای ما را دارند، یک واحد آسان می دهند که خیلی وقت ما را نگیرد.

از آن مدتی که با آقای ظریف خیلی نزدیک کار می کنید نوع ارتباطات شما تفاوتی هم نسبت به روزهای نخست کرده است؟

با آقای ظریف سال هاست که همکار و دوست هستم و شناخت نسبت به هم داریم. البته طبعا وقتی سه نفر در یک پروسه یک سال و نیم تقریبا روز و شب را با هم هستند یک احساس عاطفی خاصی هم بین آنها پدید می آید. یعنی با ایشان و آقای روانچی واقعا مثل سه برادر و رفیق خیلی نزدیک با هم هستیم چون مرتب با هم در سفریم یا جلسه مستمر داریم. در طول روز خیلی وقت مان با هم می گذرد و وقتی هم جدا می شویم از طریق ایمیل ارتباط داریم، حتی سه نفری یک گروه وایبری هم داریم.!

خیلی در شبکه های مجازی هم فعال هستید؟

خیلی نه.

وایبرتان که همیشه فعال است؟

وایبر که الان شده وسیله ارتباطی و خیلی ها با وایبر کار می کنند. اینکه گفتم یک گروه داریم؛ من و آقای ظریف و آقای تخت روانچی در آن هستیم. برخی اخباری که ویژه است و لازم است آن دو نفر دیگر هم بدانند هر کسی در گروه قرار می دهد تا دیگران هم در جریان قرار بگیرند. بعضی وقت ها هم عکس ها و جوک ها و مطالبی که مربوط به خودمان است را می گذاریم!  غیر از آن فقط اینستاگرام است.

خودتان عکس ها را می گذارید؟

بله خودم اداره می کنم.

در اینستا خیلی سؤال می کنند که ادمین این صفحه با کیست؟

هیچ وقت جواب ندادم، ولی خودم هستم البته هر وقت فرصت کنم.

اهل سینما هستید؟

نه آن طوری که دائمی باشد ولی گاهی اوقات جمعه ها اگر بچه ها فیلم سینمایی باشد می آورند می بینم، ولی سینما مدت هاست نرفته ام.

فوتبال بازی می کنید؟

بازی قبلاها می کردم. یک موقعی تا 2 -3 سال پیش با بچه های فامیل به سالن می رفتیم و بازی می کردیم ولی آن هم مدت هاست رها شده. کلا من خیلی فوتبالی هستم. آقای روانچی از من بدتر است. خیلی از نزدیک وقایع فوتبال را دنبال می کنیم. هر دوتامون هم قرمز و پرسپولیسی هستیم. حالا یک خاطره جالب بگویم. در همین دور اخیر یک جلسه خیلی فشرده و تندی را با آمریکایی ها داشتیم. بعد که تمام شد و بیرون آمدیم و به اتاق هیأت ایرانی رفتیم روی مبل نشستیم که حالا چه کار کنیم و چه کار نکنیم، در آن حالت عصبی که داشتیم آقای روانچی یک دفعه گفت «همه اینها را ولش کنید پرسپولیس یک هیچ از بنیادکار جلو است». کلی فضا را عوض کرد. من که خیلی پیگیر هستم، اصلا از ذهنم رفته بود باز نمی دانم ایشان چطور اخبار را دیده بود و گفت یک هیچ جلو است، بعد بحث مان درباره مذاکرات ادامه یافت، اما دوباره آقای روانچی وسطش شوخی می کرد، مثلا یک مرتبه می گفت دقیقه 80 است هنوز یک هیچ جلو هستیم. از این خاطرات این طوری داشتیم. یک بار هم در بازی های جام جهانی رفتیم دسته جمعی بازی را دیدیم، فکر می کنم بازی ایران با نیجریه بود.

هر کدام از اعضای مذاکره یک اتاق جداگانه دارند؟

معمولا مذاکرات در سالن های ملاقات همان هتل محل اقامت است. یک سالن را رزرو می کنیم برای اصل جلسه و یک سالن برای هیأت ایرانی، یک سالن برای هیأت آمریکایی و یک سالن برای اروپایی ها –البته مواقعی که آنها هم هستند-. معمولا چهار سالن رزرو می شود هزینه سالن ها را هم یک بار ما می دهیم یک بار طرف مقابل. چون خیلی ها سؤال می کنند مخصوصا در اینستا؛ هزینه اتاق های هتل را نیز هر هیأت خودش حساب می کند.

اتاق های اعضای هیأت ایرانی در هتل جداگانه است؟

بستگی دارد. گاهی بله و گاهی خیر.

جلسات در همان اتاق هیأت ایرانی است؟

جلسات خصوصی ما یا در اتاق هیأت ایرانی است یا در اتاق آقای ظریف جمع می شویم یا می رویم بیرون قدم می زنیم. وقتی مسائل خیلی حساس می شود به محیط باز می رویم.