ریاضت اقتصادی به رضایت اقتصادی تبدیل می‌شود؟

دیپلماسی ایرانی: پیروزی حزب چپ گرای سیریزا در انتخابات یکشنبه گذشته در یونان برای احزاب مخالف تدابیر ریاضت اقتصادی در دیگر کشورهای اروپایی، چه در جناح چپ و چه در جناح راست، الهام بخش بود. انتخابات اخیر در یونان حاوی پیامی برای اتحادیه اروپا به خصوص کشورهایی مانند آلمان و فرانسه است. مردم یونان خسته از سیاست های اقتصاد ریاضتی خواهان تجدید نظر در روش ها بودند تا فشارها کمتر شود. فشارهای ناشی از کاهش دستمزدها و افزایش مالیات و همچنین عدم بازپرداخت بدهی ها توسط دولت یونان، موجب شد مردم به گرایش مخالف رای دهند.

پیروزی حزب سیریزا نتیجه سیاست های ریاضتی در ازای دریافت بسته کمک های مالی اتحادیه اروپا_ عمدتا آلمان _ بود. سیاست های ریاضتی موجب شد که دولت یونان برای رفع کسری بودجه تلاش هایی را انجام دهد. این تلاش ها از کاسته شدن دستمزد و مزایای کارمندان و کارگران تا افزایش مالیات ها را در بر می گرفت. این بسته فشارهای مستقیمی را بر روی توده مردم وارد کرد که سبب نارضایتی آنها شد. از این رو مردم یونان مشکلات خود را ناشی از سیاست های تحمیلی اتحادیه اروپا بر این کشور می دانند و گرایش مردم به حزب چپ افراطی متاثر از این دیدگاه بود. حزب چپ افراطی در شعارهای انتخاباتی خود سیاست های ریاضتی را رد کرده و معتقد بود که با تزریق نقدینگی بیشتر، تحریک تقاضا و افزایش قدرت خرید مردم، می توان سطح زندگی را افزایش داد و همچنین با افزایش تقاضا زمینه رونق اقتصادی کشور را فراهم کرد. هدفی که حزب چپ دنبال می کند، اشتراک نظرهایی با حزب راست افراطی وجود دارد. همانطور که در فرانسه نیز شاهد بودیم، حزب جبهه ملی یکی از مخالفان سرسخت سیاست های اتحادیه اروپا و منطقه یورو است.

مساله اصلی میان اتحادیه اروپا و یونان، نحوه بازپرداخت بدهی هاست. مساله ای که آقای سیپراس، رهبر حزب سیریزا به آن اشاره کرده و گفته بود که در مورد زمان بندی مجدد بازپرداخت بدهی ها و همچنین کسب مهلت بیشتر، با اتحادیه اروپا وارد مذاکره می شود. اما در مقابل مردم و مالیات دهندگان آلمان که کشورشان تامین کننده اصلی بسته های مالی است، از اینکه پول و مالیات آنها صرف نجات اقتصاد دیگر کشورهای عضو منطقه یورو شود، خشنود نیستند. چنین سیاستی در آلمان نامحبوب بوده و به همین دلیل آنگلا مرکل صدراعظم این کشور نیز، اعطای کمک را منوط به انجام اصلاحات ساختاری و تلاش برای رفع کسری بودجه کرده است. چنانچه این مکانیزم به هم بریزد، اعطای کمک های مالی برای آلمان توجیه پذیر نخواهد بود. در عین حال ممکن است دیگر کشورهای دریافت کننده کمک های مالی، از بازپرداخت بدهی های خود عدول کنند. حتی گفته شده یونان ممکن است تقاضای بخشوده شدن بخشی از بدهی های خود را داشته باشد که در این صورت ممکن است این مساله به دیگر کشورهای جنوب اتحادیه اروپا که کشورهای بدهکار هستند، سرایت کند. این موضوع عواقب سوئی را برای اتحادیه اروپا و منطقه یورو خواهد داشت. با این حال اگر موضوع خروج یونان از منطقه یورو مطرح باشد، باید آن را به عنوان آخرین راه حل و در صورت عدم حصول در مذاکرات در نظر گرفت، زیرا خروج یونان هزینه ها و پیامدهای زیادی خواهد داشت. نخستین پیامد آن متوجه یونان خواهد بود. خروج این کشور و بازگشت به واحد پولی دراخما، منجر به سقوط شدید ارزش پولی در برابر یورو و دیگر ارزهای اروپایی خواهد شد که در نهایت مردم یونان با تورم شدیدی مواجه می شوند. البته به طور حتم مردم یونان از این مساله استقبال نخواهند کرد، زیرا فشارها بیشتر خواهد شد.

پیامد دوم متوجه اتحادیه اروپا و کشورهایی مانند آلمان است. خروج یونان نمی تواند پیامد خوبی را به همراه داشته باشد زیرا ممکن است این اقدام به دیگر کشورهای تسری یافته و اتحاد پولی که یکی از مهمترین دستاوردهای عمده اروپا بوده است را در معرض خطر قرار دهد و همچنین ضربه شدیدی به همگرایی اروپایی وارد کند. نتیجه آنکه بهترین راه برای طرفین، دستیابی به یک توافق است. در حال حاضر سیاست های ریاضتی نشان داده به مرحله ای رسیده که اقتصاد اروپایی را به ورطه رکود بکشاند. از این رو باید میان تزریق پول، تحریک تقاضا، افزایش قدرت خرید مردم و سیاست ریاضت اقتصادی تعالی برقرار شود. به عبارتی در عین حال که اصلاحات ساختاری در حال انجام است، اقتصاد نیز دستخوش تحول شود.

اقدم بانک مرکزی اتحادیه اروپا مبنی بر افزایش نقدینگی، تزریق پول به اقتصاد کشورهای عضو اتحادیه اروپا از طریق بانک های مرکزی آنها که منجر به سرمایه گذاری های جدید، افزایش اشتغال و افزایش قدرت خرید مردم شود، بیانگر این است که سیاست های قبلی ادامه نخواهد داشت. به همین دلیل ممکن است طرفین به نقطه تعادلی دست یابند که نظراتشان جلب شود.