من شارلی نیستم

نویسنده: روزا بروکز*

دیپلماسی ایرانی: حمله به دفتر نشریه فکاهی شارلی ابدو در پاریس در هفتم ماه ژانویه و کشته شدن کاریکاتوریست های این نشریه اتفاقی ناراحت کننده بود؛ آزادی بیان اهمیت دارد؛ هیچ شخصی نباید به خاطر دیدگاه های مذهبی و سیاسی کشته شود؛ همه این مطالب صحیح است، اما «من شارلی نیستم».

شاید به ایجاد وحشت و نگرانی آن هم به طور ناخواسته آلرژی دارم و شاید هم دلیلش این باشد که به نظر من شارلی ابدو نشریه چندان خوبی نبود و اکنون به شیوه ای برای آن تبلیغ می شود که انگار گل سر سبد تمدن غربی بوده است؛ به ویژه اینکه تنها عده اندکی از هزاران نفری که شعار «من شارلی هستم» را سر دادند، این نشریه را دیده و خوانده بودند.

همانطوری که اقدام کره شمالی در هک کردن سونی سبب نشد فیلم «اینترویو» (مصاحبه) از یک فیلم سرگرم کننده به شاهکار سینمایی ارتقاء پیدا کند، حمله و کشتار هولناک کاریکاتوریست های شارلی ابدو نیز تغییری در ماهیت این نشریه و کاریکاتورهای تهاجمی آن، ایجاد نخواهد کرد.

به نظر من ناراحت کننده است که مرگ چند نفر قفقازی در یکی از بزرگ ترین شهرهای اروپا بیش از کشتار جمعی غیرقفقازی ها در دیگر نقاط جهان بر مردم تاثیر می گذارد. با فاصله چند روز از حمله به شارلی ابدو در پاریس، گروه افراطی بوکو حرام در شمال شرقی نیجریه دو هزار نفر را کشت، اما همچنان حمله به شارلی ابدو خبرسازترین موضوع در رسانه های جهان است.

ظاهرا اگر می خواهید برای کشته شدن شما هزاران نفر گریه کنند و مقامات کشورهای جهان که حتی دل خوشی از یکدیگر ندارند در اقدامی مشترک در حمایت از شما راهپیمایی کنند، باید در شارلی ابدو مشغول به کار باشید چرا که هیچ یک از قربانیان کشتار جمعی در نیجریه در این نشریه کار نمی کردند!!

چه کسان دیگری شارلی نیستند؟! پنج نفری که در بمبگذاری انتحاری روز چهارم ژانویه در موگادیشو کشته شدند، هشت نفری که در روز پنجم ژانویه در حمله گروه وابسته به القاعده در مالی جان خود را از دست دادند، 23 نفری که روز ششم ژانویه توسط داعش در عراق کشته شدند، پنج نفری که روز نهم ژانویه در بمبگذاری افراط گرایان در پاکستان جان سپردند و 9 نفری که دهم ژانویه در بمبگذاری جبهه النصره در لبنان جان خود را از دست دادند نیز شارلی نبودند و اینها تنها نمونه هایی از کشتار غیر شارلی ها توسط افراط گرایان در سرتاسر جهان بودند.

تمرکز بر قربانیان حملات افراط گرایان حتی از توجه بیش از اندازه به کشته شدگان در حمله به شارلی ابدو ناراحت کننده تر است. برای نمونه، در روزهای آغازین سال 2015، حمله گروهی ناشناس در بوروندی 100 کشته بر جا گذاشت، 9 نفر در درگیری های خشونت آمیز در یکی از ایالت های مکزیک کشته شدند و هفت نفر در حمله خشونت آمیز در مراسم سوگواری در ونزوئلا جان خود را از دست دادند. حتی در آمریکا خشونت های مسلحانه در روزهای اول تا پانزدهم ماه دسامبر سال گذشته 19 قربانی گرفت.

از دیگر افرادی که شارلی نبودند می توان به مسلمانانی اشاره کرد که به خاطر باورهای مذهبیشان توسط مسیحیان متعصب کشته شدند. در هفته های اخیر دو روحانی مسلمان در اوگاندا کشته شدند. حتی اگر در تاریخ به عقب باز گردیم، شش هزار مسلمانی که توسط شبه نظامیان مسیحی در جمهوری آفریقای مرکزی در سال 2013 کشته شدند نیز شارلی نبودند.

در شرایط کنونی به نظر می رسد فرانسه شاهد «غیر شارلی»های دیگری نیز خواهد بود: از زمان حمله به نشریه شارلی ابدو، دست کم 26 مورد حمله به مساجد و دیگر مکان های تجمع مسلمانان صورت گرفته است.

مخلص کلام اینکه جهان پیرامون زیبا نیست و اگر به اندازه کافی خوش شانس بوده اید که در عراق، افغانستان، پاکستان، نیجریه و حتی سوریه چند سال اخیر (کشورهایی که 60 درصد حملات تروریستی افراط گرایان در آنها رخ می دهد) ساکن نباشید، تروریسم افراطی چیزی نیست که خواب شب را از شما بگیرد. مسئله ناراحت کننده تر این است که بیشتر قربانیان حملات افراط گرایان، مسلمانان هستند. طبق آمارهای رسمی، کمتر از دو درصد از حملات تروریستی پنج سال اخیر در اروپا با انگیزش مذهبی صورت گرفتند. در آمریکا حملات تروریستی افراط گرایان از ماه سپتامبر سال 2001 تاکنون 26 قربانی گرفته است، در صورتی که دیگر حملات تروریستی در این کشور 39 کشته بر جا گذاشتند.

هدف از همه اینها نادیده گرفتن مرگ کاریکاتوریست های شارلی ابدو و یا رد کردن تهدید تروریسم افراطی نیست. مقامات آمریکا، فرانسه و جامعه بین المللی اقدامات بسیاری می توانند برای کاهش تهدید حملات تروریستی افراط گرایان انجام دهند، اما راهپیمایی در پاریس با یک مداد بزرگ هیچ کمکی به مقابله با اقدامات تروریستی نمی کند.

ابراز ناراحتی برای کشته شدگان حمله به شارلی ابدو و ایستادگی برای آزادی بیان و جهان ایمن از خشونت های تروریستی بد نیست، اما زمانی که مدادهای خود را در هوا تکان می دهید، همه آنهایی که شارلی نبودند و در نمونه های دیگر خشونت در جهان قربانی شدند را نیز به یاد داشته باشید.

* استاد حقوق در دانشگاه جورج تاون و مشاور معاون وزیر دفاع  در سال های 2009 تا 2011 و یکی از مشاوران پیشین وزارت امور خارجه آمریکا

منبع: فارن پالیسی / مترجم: طلا تسلیمی