آنکارا دیگر حرفی از برکناری اسد نمی‌زند

۱۵ دی ۱۳۹۳ | ۱۶:۲۳ کد : ۱۹۴۲۷۰۲ سرخط اخبار

با اینکه ترکیه مواضع تندی را از مدت ها پیش در قبال دولت بشار اسد در پیش گرفته و همواره برکناری وی را شرط هرگونه مذاکراتی دانسته است اما اخیرا با وقوع رخدادهای جدید در منطقه و انعطاف پذیری برخی کشورهای اروپایی در برابر نظام بشار اسد، ترکیه نیز کمی انعطاف پذیری به خرج داده و دیگر برکناری اسد را شرط مذاکرات نمی داند.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، به نوشته روزنامه الاخبار لبنان، از بین تمامی کشورهای مرتبط با بحران سوریه تنها ترکیه است که بدون اتخاذ استراتژی واضح و نهایی باقیمانده است. اما هر روز تغییرات زیادی در منطقه در حال رخ دادن است.

منطقی نیست که انتظار سفر قریب الوقوعی از رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه به دمشق داشته باشیم اما کاملا واضح است که ترکیه همچنان به سیاست جدیدی پایبند است که با تمامی تغییرات منطقه در سال میلادی اخیر ارتباط داشته است. مشکل بزرگی که مسئولان ترکیه ای با آن مواجهند تک روی و حرکت در مسیر ویژه ای است که پس از آغاز عملیات ائتلاف ضد داعش دیگر به نفع ترکیه نیست.

کاملا واضح است که ترکیه امروز با چالش ها و مشکلات زیادی مواجه شده است. ترکیه هنوز نمی داند که آیا پس از پیوستن به اتحادیه اروپا این اتحادیه همچنان یکپارچه و قدرتمند باقی خواهد ماند.

آنکارا تلاش می کند تا جایگاه منطقه ای و بین المللی را به دست آورد اما می داند که باقیماندن در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) پایه و اساسی برای به دست آوردن این جایگاه است. ترکیه همچنین با اوضاع داخلی پیچیده ای مواجه است.

اما ترکیه با دغدغه دیگری نیز مواجه است از یک سو عربستانی ها و آمریکایی ها به سمت ترکیه متمایل شده اند تا آنکارا را به پیوستن به استراتژی خود در سوریه، مصر و عراق تشویق کنند و ماهیت روابطش را با ایران روشن کنند. آمریکایی ها و عربستانی ها در واقع آمادگی زیادی برای گسترش نقش منطقه ای ترکیه از جمله تحقق سازش با مصر نشان داده اند.

همچنین غرب و عربستان از ترکیه می خواهند تا دست از استراتژی یکجانبه ای که در قبال پرونده های داغ منطقه در پیش گرفته، بردارد.

همچنین روس ها و ایرانی ها تلاش می کنند تا طرح هایی را در قبال ترکیه در پیش بگیرند.

روس ها می گویند، آماده قرار دادن ترکیه به عنوان گذرگاه اصلی و ایجاد تفاهم استراتژیک هستند تا نقش ترکیه در آسیای میانه گسترش یابد و نقش مهمتری را در جهان عرب ایفا کند. ایران نیز هیچ مانعی در ایجاد ائتلاف دو گانه ترکیه ای ایرانی که بر پایه تفاهم ها در خصوص مسائل حیاتی و به ویژه در خصوص سوریه و عراق باشد، نمی بیند. البته با روشی که نگاه غرب و شرق را متوجه مشکلات این دو کشور کند، ایرانی ها همچنین به اردوغان اعلام کرده اند که هیچ گونه ائتلافی با اسرائیل نباید صورت بگیرد چرا که با این اقدام تمامی جهان عرب و بخش وسیعی از جهان اسلام خسارت می بینند.

همچنین ایرانی ها به اردوغان اعلام کرده اند که صرف فکر کردن به ائتلاف با عربستان گذر از موانع مهمی است به ویژه اینکه عربستان رقیب اصلی ترکیه در این زمینه حیاتی است.

از نظر عملی ایران از ترکیه خواسته تا به پیمان این کشور که و به دو هم پیمان یعنی سوریه و عراق استناد می کند که مرکز اعتماد در جهان عرب هستند، بپیوندد و به این ترتیب ترکیه در مرکز جنبش مقاومت که شامل هم پیمانان در لبنان و فلسطین است، قرار می گیرد. اما مشکل اردوغان با پیشنهاد ایران همچنان در نقطه خود باقی مانده است.

وی گفته است: همه چیز قابل بحث و گفت وگو است اما پس از برکناری بشار اسد!

رخدادهای زیادی به وقوع پیوست که ترکیه را مجبور می کند تا از مواضع خود پا پس بکشد. اول اینکه دستگاه های آنکارا که با بحران سوریه مرتبط هستند سخن گفتن از برکناری نظام بشار اسد را محال می دانند و آنکارا با مواضع دیپلماتیکی از سوی برخی پایتخت های غربی و عربی مواجه شده که نشان دهنده موافقت با ابقای بشار اسد است.

پس از آن تغییر سخت تر در عراق با سیطره داعش بر مناطق این کشور و اعلام "دولت اسلامی" رخ داد.

این مساله بر شکست های "اخوان المسلمین" در مصر، تونس، لیبی و سوریه و بحران هایی که حماس در فلسطین با آن مواجه است معطوف شده است.

ترکیه فهمید که عدم پیوستن عملی به ائتلاف ضد داعش موجب هیچ تغییری در استراتژی این ائتلاف نمی شود. اما این نقش به طرف دیگر یعنی اردن واگذار خواهد شد. ترک ها بعدا احساس کردند که اوضاع عراق بر همان نتایج جنگ 2014 باقی نخواهد ماند.

ترکیه ای ها همچنین مشاهده کردند که ایران آماده انجام هرگونه تلاش در عراق و حتی بیشتر از سوریه برای حل بحران این کشور هستند.

ترکیه همچنین می داند که عراق به زودی شاهد عقب نشینی گسترده داعش خواهد بود.

عراق همچنین با کمک ایران تقریبا از مرحله مصون سازی بغداد و ایجاد سامانه های امنیتی و نظامی گذر کرده است. حتی ترک ها در حال حاضر برخوردهای متفاوتی را در پیش گرفته اند.

احمد داوود اوغلو، نخست وزیر ترکیه به بغداد سفر و در این سفر سخنان مهمی ایراد کرد.

وی گفت: ما وارد مرحله تغییرات استراتژیک شده ایم، دشمن اولیه ما تفکر وهابی و کسانی است که چنین تفکری را در اختیار دارند و در واقع این افراد نمی خواهند تنها غیرمسلمانان را از بین ببرند بلکه می خواهند همگان را نابود سازند.

داوود اوغلو گفت: ما در مواضع خود تغییراتی را می بینیم که ما را به گشودن صفحات جدیدی در روابطمان ترغیب می کند. ما با عراق به عنوان روابط محوری مان برخورد می کنیم و حتی اگر تماس هایی هم با اقلیم کردستان داشته باشیم با هماهنگی صورت می گیرد.

وی تصریح کرد: ما آماده بالا بردن سطح همکاری اقتصادی با عراق و ایجاد دیدگاه جدیدی در روابطمان با کشورهای منطقه به ویژه عراق و ایران هستیم.

داوود اوغلو در این سفر ناگهان نخست وزیر عراق را با اظهارات خود که ترکیه در برخورد با مسائل واقع بینانه عمل می کند غافلگیر کرد.

وی گفت که ترکیه دیگر برکناری بشار اسد را شرط لازم برای آغاز هرگونه مذاکرات سوری سوری یا مذاکرات میان ترکیه، ایران و عراق نمی داند. اما بهتر است تفاهمات در حال حاضر از طریق راهکارهایی صورت بگیرد که مانع ابقای بشار اسد در منصبش در دوره آتی شود.

اما دستپاچگی که آنکارا در برخورد با هم پیمانان سوری و به ویژه اخوان المسلمین با آن مواجه است، کاملا واضح است. داوود اوغلو پیشتر به یک مسئول لبنانی گفته بود: مشکل اخوان در سوریه این است که صدایشان بالاتر از نفوذشان در کشور است اما اوضاع اخوان در جهان فرق کرده است.

کلید واژه ها: بشار اسد اردوغان آنکارا


نظر شما :