برنامه‌های ناکام تندروهای آمریکا علیه ایران

نویسنده: وین وایت *

دیپلماسی ایرانی: درحالی که دولت اوباما در مقابل افزایش تحریم های ایران در حین برگزاری مذاکرات، در حال مقاومت است، راه حل خطرناک تر «گزینه نظامی» هنوز زنده است و طرفدارانی در واشنگتن دارد. سناتور منتخب تام کاتن (جمهوری خواه از آرکانزاس) روز 3 دسامبر به گروهی از خبرنگاران گفت که کنگره استفاده جدی از گزینه نظامی علیه ایران را بررسی می کند. کاتن در ادامه مذاکرات با ایران را قلابی و ساختگی می داند و معتقد است که ایالات متحده باید اسرائیل را برای حمله به تاسیسات هسته ای ایران مجهز به بمب های سنگرشکن کند. البته در سال 2006 هم جورج دبلیو بوش گزینه نظامی برای حمله به زیرساخت های هسته ای ایران را در نظر گرفته بود، ولی سپس رد شد.

گزینه نظامی زنده است

آیت الله علی خامنه ای، رهبر معظم ایران در ژوئن 2014 اعلام کرد: «آمریکایی ها ایده ی هرگونه عملیات نظامی را کنار گذاشته اند.» این سخنان در واکنش به سخنان باراک اوباما در هفته قبلش در وست پوینت بود که گفته بود: «چون ما بهترین چکش را داریم، دلیل نمی شود که هر مشکلی میخ باشد.» کاخ سفید در واکنش به سخنان رهبر ایران این جمله را مطرح کرد که «برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای، تمام گزینه ها مطرح هستند.»

با ادامه یافتن این تهدید در آینده، هیلاری کلینتون، کاندیدای پیشتاز دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 این گونه موضوع گرفته است: «شخصاً به نیات ایرانی ها بدبین هستم. اجازه بدهید واضح بگویم، تمام گزینه ها روی میز هستند.» تعدادی از تحلیلگران آمریکایی (که اکثراً تندرو و حامی اسرائیل هستند) معتقدند که گزینه نظامی را باید زنده نگه داشت. آلن درشویتز، استاد حقوق دانشگاه هاروارد در این باره می گوید: «اگر دیپلماسی شکست بخورد، ایالات متحده باید از گزینه نظامی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای استفاده کند.»

اقدام نظامی اسرائیل و ایالات متحده

به جز استفاده از سلاح هسته ای، اسرائیل توانایی حمله نظامی موثر را ندارد. محدوده عملیات تا حد زیادی دسترسی نظامی اسرائیل را کاهش می دهد. علاوه بر این پیدا کردن مسیرها و اهداف، خطرناک است و بسیاری از کشورها مخالف استفاده از حریم هوایی خود برای این منظور هستند. پرواز از طریق ترکیه اصلی ترین گزینه است، اما آنکارا چنین اجازه ای نمی دهد و سعی می کند تا مانع این اقدام شود.

همکاری بین اسرائیل و بعضی از کشورهای عرب خلیج فارس (که دیدگاه های یکسانی درباره ایران دارند) اخیراً افزایش یافته است. اما اگر مسیر جنوبی فعال شود – حتی اگر سوخت رسان های هوایی شورای همکاری خلیج فارس سوخت هواپیماهای اسرائیلی را تامین کنند - اسرائیل تنها می تواند به چند هدف محدود خسارت وارد کند. در مقابل، ایالات متحده می تواند اقدامات قدرتمندانه تری با استفاده از دسترسی به خلیج فارس و اقیانوس هند از طریق پایگاه هایی که در این منطقه دارد، داشته باشد. ناوهای هواپیمابر جنگی و دیگر نیروهای دریایی و تعداد زیادی از هواپیماهای جنگی نیروی هوایی ایالات متحده می توانند مورد استفاده قرار بگیرند.

رزمایش های نظامی ایران

ایران با وجود تمسخر در سطح عمومی، می داند که در بعضی از نقاط قابلیت حمله نظامی وجود دارد، به همین دلیل از سال 2006 به بعد مشغول ارتقای توانایی دفاعی خود برای جلوگیری و یا مقابله با حمله نظامی است. ایران رادارهای نظامی و سیستم موشکی اش را با استفاده از منابع چین و روسیه ارتقا داده است. ایران همچنین تعداد زیادی از جنگنده های میگ-29 و چند جنگنده سوخو-24 متعلق به عراق که در جریان جنگ خلیج فارس به ایران فرستاده شدند را در اختیار دارد. نیروی دریایی ایران هم قابلیت های موشکی اش را برای حمله سریع گسترش داده است و کشتی های مدرن بیشتری را به کار گرفته است.

مهمترین قابلیت پدافند هوایی ایران سیستم ضد هوایی و موشکی اس-300 متعلق به روسیه بود که این کشور به خاطر تحریم های سازمان ملل در سال 2010 از فروش آن به ایران منصرف شد. ایرانی ها مدعی اند که توانستند نمونه ی داخلی اس-300 را با نام باور-373 بسازند. آنها همچنین می گویند نمونه های بومی جنگنده ها، پدافند هوایی و کشتی های خارجی را ساخته اند. اما یکی از موثرترین قابلیت های نظامی ایران موشک های زمین به زمین شهاب است که ایران به طور قابل ملاحظه ای قابلیت های نظامی آن ها را افزایش داده و با موفقیت به میدان فرستاده است.

گزینه نظامی به معنای جنگ است

سیمور هرش، روزنامه نگار کهنه کار به من درباره مقاله سال 2006 خود که در نیویورکر درباره سنجش گزینه نظامی علیه ایران در دولت بوش نوشته بود، توضیحاتی داده است. منابع اطلاعاتی من گفته اند که هرش به طور موثر و شگفت آوری اطلاعاتی را برای برنامه ریزی گزینه نظامی، به بوش داده است. هرش نشان داده بود که یک راه گزینه نظامی استفاده از سلاح های هسته ای تاکتیکی برای از بین بردن امکانات زیرزمینی هسته ای همانند سایت غنی سازی نطنز است. هرش هم مانند من معتقد است که چنین گزینه ای بخشی از برنامه ریزی افراطی است و مانند بسیاری از گزینه های دیگر بخشی از برنامه واقع گرایانه نخواهد بود.

با این حال براساس برآورد صورت گرفته در سال 2006، اقدام نظامی حتی معمولی ایالات متحده برای نابودی تمام تاسیسات هسته ای ایران، براساس پیش بینی پنتاگون نیاز به یک عملیات گسترده و استفاده از بیش از 2000 پرواز جنگی در طول مدت یک هفته دارد. چون هواپیماهای جنگی ایالات متحده برای رسیدن به سایت های هسته ای ایران مجبور به عبور از پدافندهای هوایی ایران هستند.

* معاون سابق دفتر امور اطلاعاتی وزارت خارجه آمریکا در منطقه خاورمیانه و آسیای جنوبی که در نیجر، اسرائیل، مصر و عراق به عنوان تحلیلگر اطلاعاتی خدمت کرده است. وایت هم اکنون محقق موسسه خاورمیانه است.

منبع: لوب لاگ/ مترجم: حسین هوشمند  

انتشار اولیه: چهارشنبه 26 آذر 1393 / انتشار مجدد: پنج شنبه 4 دی 1393