تلاش اوباما برای توافق پیش از کنگره جدید

معاون سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی به روزنامه تلگراف گفته است که تعداد سانتریفیوژهای ایران باید بین 2000 تا 4000 دستگاه باشد.

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری فارس، به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری فارس، روزنامه «دیلی تلگراف» در آستانه آغاز دور تازه مذاکرات هسته ای ایران و گروه موسوم به 1+5، با استناد به اظهارات «اولی هاینونن» بازرس و معاون سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی، مدعی شده است که کشورهای غربی خواستار برچیده شدن 80درصد از سانتریفیوژ ها و خروج 90درصد ذخایر اورانیوم از ایران، هستند.

تازه ترین دور از مذاکرات هسته ای ایران و اعضای دائم شورای امنیت به علاوه آلمان روز سه شنبه در حالی در شهر مسقط عمان به پایان رسید که نشانه چندانی از پیشرفت در گفت وگوها، بروز نکرد. دور آخرن مذاکرات روز 27 آبان بار دیگر در هتل «کوبورگ» شهر وین اتریش برگزار می شود.

حساسیت این مذاکرات موجب شده تا گمانه زنی های بسیار زیادی در رابطه با احتمال تمدید مذاکرات در صورت عدم توافق تا روز سوم آذر (27 نوامبر) که در توافق موقت به عنوان ضرب الاجل تعیین شده بود، مطرح شود.

به نوشته تلگراف، در این دور از مذاکرات هسته ای، غرب مانند گذشته تلاش خواهد کرد تا به توافقی دست یابد که فاصله ای دستکم یک ساله با بمب هسته ای فرضی ایجاد کند. این در حالی است که بر اساس توافق موقتی که سال گذشته تحت عنوان برنامه مشترک اقدام در شهر ژنو سوئیس به دست آمد، میزان غنی سازی ایران باید بر اساس «نیازهای عملی» این کشور تعیین شود.

آقای هاینونن که به گواه اسناد و گزارش های متعدد از جمله کتاب «بحران ساختگی» نوشته «گرت پورتر» نقش برجسته ای در شکل گیری بحران هسته ای و وارد کردن اسناد مجعول به آژانس داشته، می گوید حفظ «زمان گریز» یکساله نیازمند آن است که سانتریفیوژهای فعال ایران به رقمی بین 2000 تا 4000 محدود شده و میزان ذخایر اورانیوم با غنای پائین ایران هم نهایتا یک تن باشد.

ایران در حال حاضر 19500 سانتریفیوژ و 8.3 تن اورانیوم غنای 5درصد دارد. تلگراف بر همین اساس، اینطور نتیجه گیری کرده است که 1+5 در این دور از مذاکرات، خواهان برچیده شدن 80درصد سانتریفیوژها و 90درصد ذخایر اورانیوم ایران خواهد شد. هاینونن در این مورد می گوید: «ایران باید بخشی از توانمندی های کنونی خود را کنار بگذارد. اصل مشکل هم همین جاست.»

تلگراف با بیان اینکه ایران هرگز برچیده شدن سانتریفیوژهای خود را نپذیرفته است، به نقل از مقامات غربی مدعی شده است که تلاش می شود تا در مذاکرات به توافقی که بتوان با آن ظاهر را حفظ کرد، دست یافت.

این مقامات می گویند رسیدن به زمان گریز یک سال، الزاما نیازمند برچیده شدن سانتریفیوژها نیست و می توان با ترکیبی از راه های مختلف نظیر کاهش ذخایر اورانیوم و همچنین عقیم کردن (حذف اتصالات آبشارها) و غیرفعال کردن سانتریفیوژها، به این هدف دست یافت. یک منبع اروپایی در این رابطه می گوید: «ما سرسختانه بر سر خط قرمزهای خود هستیم، اما در عین حال تلاش می کنیم تا به نحوی آن را بپوشانیم.»

تلگراف در ادامه اذعان کرده است که با وجود ادامه تحریم ها و در عین حال کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی، اغلب کارشناسان معتقدند که ایران همچنین با حذف بخش اعظم سانتریفیوژهای خود موافقت نمی کند و این بدان معناست که شانس حصول توافق در وین اندک است. «مارک فیتزپاتریک» کارشناس امور عدم اشاره در موسسه بین المللی مطالعات راهبردی می گوید احتمال موفقیت در دور آتی مذاکرات، 30درصد است.

به نوشته تلگراف، در صورت عدم حصول توافق، یکی از گزینه های آن ها تمدید مذاکرات است، اما از آنجا که گفت وگوها یک بار تمدید شده، انجام مجدد این کار دشوار به نظر می رسد. این روزنامه در ادامه سناریوی کم توان نشان دادن رئیس جمهور در مذاکرات، نوشته است حتی در صورت حصول توافق، «باراک اوباما» برای قبولاندن آن به هر دو مجلس کنگره که حالا در اختیار جمهوری خواهان است، نبرد سختی را در پیش خواهد داشت.

در حالی که واشنگتن در توافق موقت ژنو متعهد به لغو تحریم ها در توافق نهایی شده بود، حالا آمریکا و رسانه های غربی اختیارات رئیس جمهور را تنها در حد تعلیق موقت تحریم ها نشان داده و با بیان اینکه کنگره با لغو تحریم ها مخالف است، این امر را به بعد موکول می کنند.

حتی برخی از نمایندگان کنگره آمریکا، از جمله «رابرت منندز» هم حزبی رئیس جمهور آمریکا عنوان کرده اند که باقی ماندن حتی یک سانتریفیوژ را هم نپذیرفته و با چنین توافقی مخالفت می کنند.

منندز و «مارک کرک» سناتور جمهوری خواهی که اصلی ترین گزینه برای تصدی ریاست کمیته سیاست خارجی سنا به شمار می آید، هفته گذشته در بیانیه ای مشترک، عنوان کردند که یک توافق خوب، ظرفیت های هسته ای ایران را «برمی چیند و تنها به توقف آن اکتفا نمی کند.»

به همین بهانه است که مقامات نزدیک به دولت آمریکا عنوان کرده اند که احتمال دارد رئیس جمهور به جای درخواست مجوز کنگره برای لغو تحریم ها، از اختیارات خود برای تعلیق موقت آن ها استفاده کند.

ماه گذشته فایل صوتی از یک نشست محرمانه منتشر شد که «بن رودز» در آن توافق هسته ای را «مهمترین اولویت سیاست خارجی» دولت آمریکا خوانده و گفته بود کاخ سفید تلاش می کند تا خود را از نیاز به کنگره رها کند.

با این وجود، تلگراف به نقل از یک دستیار کنگره نوشته است که قانونگذاران از قبل تمهیداتی اندیشیده اند تا با تغییر اختیارات رئیس جمهور، این امکان را از وی سلب کنند.

جمهوری خواهان همچنین در تلاش هستند تا دولت آمریکا را ملزم کنند که هرگونه توافقی را به تصویب کنگره برساند. با این وجود، دستیاران ارشد جمهوری خواه کنگره می گویند اوباما احتمالا تلاش خواهد کرد تا توافق هسته ای را پیش از آغاز به کار کنگره جدید (دو ماه دیگر) اجرایی کند. همین امر فشارها بر اوباما برای حصول توافق در هفته جاری را افزایش می دهد.