عراقچی: شکست مذاکرات برای همه خطرناک است

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان با تأکید بر اینکه هیچ کس خواستار بازگشت به شرایط قبل از توافق ژنو نیست اظهار داشت این امر برای همه، یک سناریوی خطرناک خواهد بود.

"عباس عراقچی" روز شنبه در مصاحبه اختصاصی با شبکه العالم گفت: مسلما توافق هسته ای به نفع هر دو طرف و به نفع منطقه خواهد بود و این نکته را طرفین مذاکره درک می کنند. هیچ کس خواستار بازگشت به شرایط قبل از توافق ژنو نیست؛ زیرا این برای همه، یک سناریوی خطرناک خواهد بود.

 

عراقچی در برنامه "من طهران" شبکه العالم اظهار داشت: برای همین است که ما این جدیت را داریم و این جدیت را در طرف مقابل هم می بینیم. هم ما و هم آن ها به دنبال توافق هستیم و توافق هم در دسترس ماست و رسیدن ِ به آن، خیلی هم دشوار نیست.

 

عراقچی تأکید کرد: البته ما اصولی داریم که باید رعایت شود و تصور من این است که اگر طرف مقابل، با حسن نیت بیشتری در مذاکرات شرکت کند و خود را از توهمات مربوط به break out  و سلاح هسته ای و این گونه مسائل، نجات دهد و واقعیت جمهوری اسلامی ایران را بهتر بشناسد، رسیدن به توافق بسیار نزدیک خواهد بود. ما احتیاج داریم که طرف مقابل حسن نیت به خرج دهد و با دست کشیدن از توهمات، نگاهی واقعی به ایران و برنامه هسته ای ایران داشته باشد تا ان شاء الله توافق حاصل شود.

 

* درباره راه حل میانه هیچ مذاکره ای نشده است

 

عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران در مذاکرات هسته ای در پاسخ به وجود حرف و حدیث هایی درباره تلاش ها برای دستیابی به راه حل های میانه و جایگزین در صورت شکست مذاکرات و ماهیت این راه حل های میانه گفت: در این خصوص هنوز هیچ صحبتی نشده است و همان طور که گفتیم، ما کماکان به توافق امیدواریم. تمام فکر و ذکر و صحبت های ما بر توافق متمرکز است. اجازه بدهید امیدوار باشیم که توافق حاصل می شود و من فکر می کنم که ما اجازه نداریم که این فرصت را از دست بدهیم.

 

* مسقط نقش بسیار مثبتی ایفا کرده است

 

عراقچی درپاسخ به سوالی درباره علت انتخاب مسقط برای برگزاری دور جدید مذاکرات هسته ای اظهار داشت: عمان کشور دوست و بسیار نزدیک به ما است و ارتباطات خوبی هم با کشورهای غربی و 5+1 داشته است.

وی افزود: کشور عمان درگذشته نقش بسیار خوب و مثبتی را در مذاکرات هسته ای ایفا کرده است و ما از تلاش های گذشته عمان ممنون هستیم. فکر می کنیم که تلاش های مثبت با نیت خیر بوده است و اثرات خود را نیز داشته است که منجر به ادامه مذاکرات شده است.

 

عراقچی تصریح کرد: همه اعضای 5+1 و ما، این اعتقاد را داشتیم که یک حضور مجدد در عمان خیلی مفید خواهد بود و دعوت سلطان محترم عمان را همه کشورها با طیب خاطر اجابت کردند و ما دور دیگری از مذاکرات را در عمان خواهیم داشت؛ دوری که امیدوار هستیم که یک دور تعیین کننده باشد.

 

وی افزود: دور جدید در فاصله بسیار نزدیکی از تاریخ مقرر ما – 24 نوامبر- است و بسیار تعیین کننده خواهد بود، که آیا ما امکان توافق تا قبل از 24 نوامبر را داریم یا نداریم. من امیدوارم که  این دور از مذاکرات در مسقط، مذاکرات موفقی باشد.

 "تصمیم قاطع همه ما است که هیچ موضوعی غیر از موضوع هسته ای در مذاکرات بین ما و 5+1 مطرح نخواهد شد"

 

عراقچی تأکید کرد: با حسن نیتی که دوستان عمانی ما دارند و با امکانات و تسهیلاتی که همواره برای مذاکرات فراهم کرده اند، امیدوار هستیم که مذاکرات موفقی باشد.

 

عراقچی درپاسخ به این سوال که آیا ما به نقطه تعیین کننده در مذاکرات نزدیک می شویم، و اینکه در صورت دستیابی به توافق، آیا این توافق در شهر مسقط اعلام می شود؟ گفت: نه، فکر نمی کنم که ما به توافق در این دور از مذاکرات برسیم. احتمالا جلسات دیگری را هم احتیاج خواهیم داشت ولی امیدوار هستیم که از وضع موجود خارج بشویم و مذاکرات مسقط، یک مذاکرات راهگشا باشد.

 

وی افزود: می دانید که در یکی دوتا موضوع، مدتی هست که مذاکرات تقریبا متوقف شده است و ما موفق به پیدا کردن راه حل نشده ایم و امیدواریم که مذاکرات مسقط از این جهت مذاکرات موفقی باشد که بتواند راهگشایی بکند. اگر راهگشایی بشود، بعد ما مذاکرات را ادامه خواهیم داد و امیدواریم تا قبل از تاریخ مقرر به توافق برسیم.

 

مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران، درپاسخ به سوالی درباره برخی گمانه زنی ها مبنی بر ورود برخی مسائل منطقه ای مثل داعش و چالش ها و تهدیدها علیه منطقه به موضوع هسته ای با توجه به برگزاری این دور از مذاکرات در مسقط گفت: نه، تصمیم قاطع همه ما است که هیچ موضوعی غیر از موضوع هسته ای در مذاکرات بین ما و 5+1 مطرح نخواهد شد.

 

وی افزود: ما بر این نظر خود هستیم و مذاکرات فقط حول و حوش مسائل هسته ای خواهد بود؛ البته با توجه به فرصتی که پیش می آید، من رایزنی هایی را درخصوص مسائل منطقه با دوستان عمانی خودمان خواهیم داشت.

 

عراقچی تصریح کرد: حتما جناب آقای ظریف ملاقات هایی را با همتای خودشان در عمان و سایر مقامات خواهند داشد. درباره مسائل منطقه ای با دوستان عمانی مشورت خواهیم کرد؛ ولی در چارچوب 5+1 خیر.

 

 

* مهمترین مسائل باقیمانده در مذاکرات

 

وی درباره مهمترین مسائل باقی مانده وحل نشده در مذاکرات گفت: همه موضوعات مهم هستند ولی مهمترین و کلیدی ترین همین دو موضوع غنی سازی و چگونگی رفع تحریم ها است.

 

عراقچی افزود: در مورد غنی سازی، توافق اصلی قبلا صورت گرفته است. غنی سازی ایران ادامه پیدا خواهد کرد. این امر مورد توافق طرفین هست. در مورد اینکه در چه سطحی، با چه ظرفیتی و در چه اندازه ای این غنی سازی ادامه پیدا بکند و در چه دوره زمانی ما به غنی سازی صنعتی که هدف نهایی برنامه غنی سازی ما است برسیم، اینها موضوعات مذاکره است.

 

عراقچی ادامه داد: هنوز در موردش به راه حلی نرسیده ایم. نیازهای ایران در این رابطه تعیین کننده است و نیاز ما به غنی سازی صنعتی یک نیاز قطعی است. ما مسلما رسیدن به یک غنی سازی صنعتی را مدنظر قرار خواهیم داشت. اینکه از چه نقطه ای شروع کنیم و چگونه به غنی سازی صنعتی برسیم، موضوع مذاکره ما خواهد بود و یکی از مسائل کلیدی هم خواهد بود. امیدوار هستیم که جلسه عمان بشود در این خصوص راه حلی را پیدا کرد.

 

وی افزود: موضوع دیگری که از نظر ما خیلی کلیدی و مهم است، چگونگی برداشته شدن تحریم ها است. مسلما تمامی تحریم ها در چارچوب توافق نهایی باید برداشته شود. اینکه چگونه اینکار صورت بگیرد، موضوع مذاکره ما هست. ما کماکان معتقد هستیم که تمامی تحریم ها باید برداشته شود و باقی ماندن هیچ تحریمی را نمی پذیریم. درخصوص رسیدن به یک فرمول قابل قبولی دراین باره که با چه ترتیباتی صورت بگیرد، مذاکرات هنوز ادامه دارد. ما قائل نیستیم که تحریم ها را می شود به دسته های مختلف تقسیم کرد. باید یک برخورد واحد با همه تحریم ها صورت بگیرد و برای رفع آنها باید یک سازوکار و روشن مورد قبولی توافق شود.

 

* هیچ توافقی درباره غنی سازی نهایی صورت نگرفته است

 

عراقچی درپاسخ به این سوال که برخی مطالب منتشر شده غربی از جمله واشنگتن پست مدعی شده است که آمریکا به ایران پیشنهاد داشتن چهار هزار سانتریفوژ را داده است و میزان درستی این مطالب تا چه حد هست و آیا عملا آمریکا پیشنهادی در این زمینه داده است و سقف مورد نظری که ایران می خواهد چقدر است، گفت: اینها فضا سازی و گمانه زنی هایی است که توسط رسانه های غربی صورت می گیرد و من هیچ کدام را تایید نمی کنم. هیچ توافقی درباره میزان غنی سازی ایران هنوز صورت نگرفته است. گمانه زنی هایی را بعضی از موسسات و افراد و روزنامه ها و رسانه ها انجام می دهند، اینها یا ناشی از تخیلات خودشان است یا حتی بعضا با یک انگیزه های سیاسی صورت می گیرد. احتمالا از طرح اعداد و ارقام غلط و اشتباه مقاصدی دارند. هیچ کدام از اینها صحیح نیست. مذاکرات هنوز ادامه دارد و ما تا زمانی که به یک راه حل قابل قبول در این خصوص نرسیم، هیچ عددی را تایید نمی کنیم.

 

وی درباره سقف دستگاههای سانتریفوژ که ممکن است ایران قبول کند، افزود: اینها از موضوعاتی است که الان در مذاکره روی آنها متمرکز هستیم. طبعا از طریق رسانه نمی شود مذاکره کرد. پیشنهادها و ایده های مختلفی وجود دارد. برای ما، ظرفیت موجود ما از اهمیت زیادی برخوردار است. این یکی از مولفه های بسیار مهم در مذاکرات است. در اینکه نیازهای عملی ایران چگونه تامین خواهد شد، ایده های مختلفی وجود دارد. در اینکه چه تعداد سانتریفیوژ به کار خود ادامه بدهد، ایده های مختلفی وجود دارد. در مورد اینکه میزان ذخایر ایران چه میزان باشد، راه حل های مختلفی وجود دارد.

 

عراقچی افزود: ما گزینه های مختلفی را بررسی کردیم. ظرفیت غنی سازی ایران فقط به یک عامل و یک مولفه بستگی ندارد. تعداد سانتریفیوژها تنها یک مولفه است و مولفه های دیگری نیز وجود دارد که تاثیر گذار می باشد. نوع ماشین ها، میزان ذخایر، میزان تولید آنها و بحث تحقیق و توسعه همه اینها مسائلی است که تاثیر می گذارد در اینکه چه ظرفیتی برای غنی سازی ایران در نظر گرفته بشود. ما روی اینها کار می کنیم.

 

* در توافق نهایی هر چهار مسیر تحریم باید برداشته شود

 

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان درپاسخ به سوالی درباره تحریم ها علیه ایران و برچیده شدن آنها گفت: در بحث تحریم ها، چهار مسیر تحریم وجود دارد و به اعتقاد ما، هرچهار مسیر باید باز شود. این چهار مسیر، مسیر تحریم های شورای امنیت، تحریم های اتحادیه اروپا، تحریم های کنگره آمریکا و نیز تحریم های رئیس جمهور آمریکا است یعنی؛ همان تحریم هایی که براساس دستورات اجرایی رئیس جمهور وضع شده اند.

 

وی افزود: چهار مسیر تحریمی علیه ایران وجود دارد و به اعتقاد ما، هرچهار مسیر باید باز شود. این نکته ای است که در مذاکرات مدنظر ما است و هیچ توافقی که این چهار مسیر را باز نکند، طبعا مورد رضایت ما نخواهد بود. اینکه این مسیرها چگونه باز خواهند شد، طبعا نیاز به مذاکرات بیشتری دارد ولی یقینا بدون باز شدن این چهار مسیر، توافقی صورت نخواهد گرفت.

 

* جلسه عمان بسیار مهم و تعیین کننده است

 

عراقچی در پاسخ به سوالی گفت: همانطور که گفتید فرصت بسیار کم است و پرونده های باز هم بسیار زیاد و خیلی هم پیچیده است و هریک هم موضوعات متنوعی را در برمی گیرد. کار سختی است اما ما ناامید نیستیم. به نظر ما هنوز احتمال توافق وجود دارد و به همین است عرض می کنم که جلسه عمان، جلسه بسیار مهم و تعیین کننده ای است. اگر در جلسه عمان بتوانیم یک راهگشایی صورت بگیرد و پیشرفت داشته باشیم، فکر می کنم در روزهای باقیمانده تا 24 نوامبر می توانیم مسائل باقی مانده را به نوعی به سرانجام رساند، ما ناامید نیستیم.

 

* شایعه توافق اعلام نشده، به لطیفه شبیه است

 

عراقچی درباره شایعۀ دستیابی به نوعی توافق اعلام نشده میان طرف های مذاکره و انتظار طرف ایرانی برای به وجود آمدن فرصت مناسب برای اعلام این توافق گفت: این، بیشتر به یک لطیفه شبیه است. چنین چیزی صحت ندارد و توافقی صورت نگرفته و اگر توافقی صورت بگیرد، مسلما بلافاصله مردم ایران و همه دنیا مطلع خواهد شد.

 

وی درباره درخواست طرف مذاکره از ایران برای پذیرش پروتکلی اضافی جهت گسترش بازرسی های از ایران، نیز گفت: ما با موضوع بازرسی های بیشتر از برنامه هسته ای ایران، به طور اصولی مشکلی نداریم، زیرا چیزی برای پنهان کردن نداریم. همه تاسیسات، تجهیزات و مواد ما صلح آمیز است و چیزی برای پنهان کردن نداریم. به این ترتیب با بازرسی و نظارت بیشتر هیچ مخالفتی نداریم. اما با سوء استفاده از این بازرسی ها مشکل داریم، نگرانی داریم و دقت می کنیم.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده کشورمان در مذاکرات هسته ای، افزود: پروتکل الحاقی هم شامل بازرسی های بیشتر می شود و از نظر ما مشکل اصولی برای اجرای پروتکل الحاقی وجود ندارد اما اجرای پروتکل الحاقی، منوط به تصویب مجلس محترم شورای اسلامی است. این مساله دست دولت یا تیم مذاکره کننده نیست و حتما باید مجلس محترم، اجرای پروتکل الحاقی را تایید کند. این، نکته ای است که ما آن را به مذاکره کنندگان غربی هم گفته ایم و از نظر ما پروتکل الحاقی موضوعی است که اختیار آن در دست مجلس شورای محترم اسلامی است.

 

 

* فعلا علاقه ای نداریم که روی بحث تمدید متمرکز شویم

 

وی درباره مهلتِ کوتاه باقی مانده تا 24 نوامبر، برای دستیابی به توافق درباره مساله هسته ای و ضرورت تمدید این مهلت گفت: هنوز در این خصوص صحبتی نکرده ایم و هنوز هم امیدواریم که مذاکرات در زمان مقرر به اتمام برسد. فعلا علاقه ای نداریم که روی بحث تمدید متمرکز شویم، زیرا شانس رسیدن به توافق وجود دارد. اما اگر تا روزهای آخر، احتمال رسیدن به توافق از بین برود، این که چه خواهد شد را باید بیشتر بررسی کنیم و از نظر ما حتما بازگشت ِ به شرایط قبل از توافق ژنو، صورت نخواهد گرفت.

 

* کماکان امیدواریم که به توافق خواهیم رسید

 

وی افزود: دنیا اکنون با رفتار جمهوری اسلامی ایران بیشتر آشنا شده است. آن تصویری که از ایران به عنوان یک تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی ایجاد کرده بودند، از بین رفته است. حتما شرایط برای ایران بسیار بهتر از گذشته شده و در آینده هم خواهد بود و دیگر کسی نمی تواند ایران را متهم کند که به دنبال دستیابی به سلاح هسته ای است و بر اساس این فرضیه، بخواهد اجماعی علیه ایران ایجاد کند. شرایط، حتما با گذشته فرق کرده است و ما به شرایط گذشته بر نمی گردیم ولی این که چگونه مسیر موجود را ادامه دهیم، این بستگی به شرایط روزهای آخر دارد ولی اجازه بدهید کماکان روی خود ِ توافق متمرکز شویم، کماکان امیدواریم که به توافق خواهیم رسید و تلاش خود را برای توافق انجام دهیم و فعلا به مسائل دیگر فکر نکنیم.

عراقچی در پاسخ به این که آیا ایران، اصولا با تمدید مذاکرات موافق است، گفت: ما در حال حاضر، هیچ انگیزه ای برای تمدید، نداریم. در حال حاضر روی رسیدن به توافق متمرکز هستیم.

 

معاون وزیر خارجه کشورمان درباره برخی حرف و حدیث ها درباره موضوع گریز هسته ای (break out) و ایجاد شک و تردیدهایی درباره احتمال فعالیت نظامی هسته ایران گفت: از نظر ما این مساله، حل شده است؛ این که طرف های غربی اصرار دارند که جلوی یک گریز هسته ای را بگیرند، این از نظر ما موضوعی است که از آن عبور کرده ایم. ایران، هرگز به دنبال سلاح هسته ای نخواهد رفت. break out و گریز هسته ای و خارج شدن از ان.پی.تی به هیچ وجه در برنامۀ ما نیست. فتوای مقام معظم رهبری در این خصوص بسیار صریح است. این فتوا برای ما اهمیت بسیار زیادی دارد و اصل راهنمای ما است. وقتی چیزی از نظر ما خلاف شرع و خلاف اسلام ارزیابی می شود، برای ما حتی فکر کردن به آن مقدور نیست. محاسبات امنیتی، دکترین های دفاعی جمهوری اسلامی ایران نیز بر مبنای سلاح های متعارف طراحی شده است و ما با سلاح های کشتار جمعی به هیچ وجه سر و کار نخواهیم داشت. اگر جمهوری اسلامی ایران به دنبال break out یا رفتن به سراغ بمب بود، در شرایط سال های گذشته که تحریم های شدید و تهدیدهای بسیار زیادی علیه ما وجود داشت، این کار را می کردیم، نه این که توافقی انجام دهیم و بخواهیم آن توافق را نقض کنیم، این که اصلا حتی قابل فهم هم نیست که چرا ایران باید چنین کاری بکند.

 

وی افزود: این که غربی ها بر این نکته اصرار می ورزند، واقعا اصراری بیهوده است. جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه دنبال سلاح هسته ای نخواهد بود. ولی این که آن ها بخواهند از این جهت اطمینانی حاصل کنند، برای ما قابل فهم است و ما در توافق نهایی تلاش خود را خواهیم کرد که نسبت به صلح آمیز بودن برنامه خودمان برای جامعه بین الملل و هر کسی که ممکن است نگران باشد، اعتمادسازی انجام دهیم.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران در مذاکرات هسته ای در ادامه با بیان این که تاکید بیش از اندازه و غیرمعقول بر موضوع break out را نخواهیم پذیرفت، خاطر نشان کرد: با این حال، در حدی که ممکن است این موضوع ایجاد نگرانی کرده باشد، ما آماده رفع نگرانی ها هستیم.

 

* دیپلمات ها ترجیح می دهند درباره شکست صحبت نکنند

 

وی در پاسخ به این که در صورت شکست مذاکرات، چه برنامه هایی در دستور کار قرار خواهد گرفت، گفت: دیپلمات ها ترجیح می دهند درباره شکست صحبت نکنند، ما ترجیح می دهیم مثبت اندیش باشیم و امیدوار باشیم و بر روی حل این مشکل و رسیدن به توافق، تمرکز کنیم و به اعتقاد من اگر به توافق نرسیم، سناریوهای ممکن، به قدری سناریوهای بدی است که ما بهتر است فعلا روی آن ها فکر نکنیم و فقط به توافق بیندیشیم.

 

وی افزود: بازگشت به قبل از توافق ژنو اصولا مقدور نیست، زیرا فضای بین الملل عوض شده و دیدگاه کشورها نسبت به ایران تغییر کرده است. اجماعی که علیه ایران ایجاد کرده بودند و ایران را در چشم بسیاری از کشورها به عنوان تهدید جلوه داده بودند، از بین رفته است. تصویر جدید ایران، تصویری است که نمی شود با آن برای دیگران ایجاد ترس کرد. ما حتما به شرایط قبل از توافق ژنو برنمی گردیم. شرایط بین المللی کاملا عوض شده است، چهره ایران کاملا عوض شده است. پایه های منطقی تحریم ها، اکنون، به میزان بسیار زیادی، زیر سئوال رفته و بعضی از تحریم ها هم برداشته شده است. دنیا، متوجه شده است که جمهوری اسلامی ایران، در منطقه نقشی دارد که نمی توان آن را نادیده گرفت و هیچ کس نمی تواند نقش ایران در ایجاد صلح و ثبات در منطقه نادیده بگیرد و ما هم دنبال صلح و ثبات منطقه هستیم و این مساله را در بحث مقابله با داعش، بحث کمک به حاکمیت عراق، کمک به حاکمیت سوریه، کمک به حاکمیت لبنان و بقیه مسائل منطقه، اثبات کردیم. ایران واقعا نقشی مثبت در برقراری صلح و ثبات منطقه ایفا کرده است و هیچ کس نمی تواند این نقش را نادیده بگیرد و هیچ کس نباید به خود اجازه دهد در آینده این نقش را زیر سئوال ببرد یا بخواهد آن را تضعیف کند.