قاطعیت، خاصیت این مرحله از مذاکرات است

دیپلماسی ایرانی: در حالی که مذاکرات هسته ای ایران و غرب به یک ماه پایانی خود وارد شده است، مذاکره کنندگان هسته ای ایران و آمریکا بر مواضع سرسختانه خود پافشاری دارند و طرف دیگر را در زمینه انتخاب بین دوراهی اتخاذ تصمیم های دشوار یا از دست دادن فرصت تاریخی حل مساله هسته ای، به چالش می کشند.

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در کنفرانس خبری که در پایان پنجمین دور از مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 در وین برگزار شد، به خبرنگاران گفت: ما از مواضع خود کوتاه نمی آییم. مذاکره کنندگان هسته ای ایران و گروه 1+5 از دوشنبه هفته گذشته تا شامگاه جمعه در وین تشکیل جلسه دادند تا راهی برای دستیابی به توافق جامع هسته ای پیدا کنند که طبق برنامه اقدام مشترک ژنو تنها تا 29 تیر برای امضاء آن فرصت باقی است. البته امکان تمدید مذاکرات برای فرجه شش ماهه دیگر در برنامه اقدام مشترک ژنو پیش بینی شده است. مذاکره کنندگان قرار است 11 تیر دوباره به وین بازگردند و احتمالا تا آخرین دقایق از فرصت شش ماهه مذاکرات، پای میز مذاکره بنشینند.

در مقابل اظهارات ظریف، وندی شرمن، مذاکره کننده ارشد هسته ای آمریکا نیز به خبرنگاران در وین گفت که هنوز روشن نیست که آیا ایران آمادگی لازم برای برداشتن گام های ضروری در خصوص اثبات ماهیت صلح آمیز برنامه های هسته ای اش را دارد یا خیر. شرمن با اشاره به اینکه در صورت دستیابی به یک توافق هسته ای خوب تحریم ها نیز لغو خواهند شد گفت آمریکا نسبت به حصول یک نتیجه موفق متعهد است.

اما ظریف در بخشی از اظهارات روز جمعه خود در مورد مساله سانتریفیوژها تاکید کرد که این سانتریفیوژها متعلق به ایران است و این مقامات تهران هستند که در مورد تعداد و نحوه کار آنها تصمیم گیری می کنند. این در حالی است که غرب می خواهد با کاهش تعداد 10 هزار سانتریفیوژی که هم اکنون در ایران فعالیت می کنند، بازه زمانی لازم برای ورود ایران به باشگاه هسته ای را طولانی تر کند.

برخی تحلیلگران بر این باورند که نشانه ها حاکی از آن است که جدال ایران و غرب بر سر مصالحه احتمالی در مورد ظرفیت غنی سازی در ایران آغاز شده است. سوزان ملونی، مشاور سابق وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران بر این باور است که ایرانیان مذاکره کنندگان خوبی هستند به جز مواردی که خود را فریب می دهند.

او که هم اکنون در موسسه بروکینگز فعال است ، می گوید: به نظر نمی رسد که در مدت زمان باقی مانده از فرجه شش ماهه مذاکرات تحرک بزرگی صورت گیرد. وی می افزاید: البته غیر ممکن نیست اما احتمال اینکه تغییر قابل توجهی پدید آید بسیار کم است. چرا که ایرانیان در مورد راکتور آب سنگین اراک و تحریم ها موضع سرسختانه ای دارند. از سوی دیگر بحث سانتریفوژها نیز برای آنها بسیار جدی است.

این در حالی است که مذاکره کنندگان هسته ای برای مذاکرات ماه آینده یک ماراتن برای خود تعریف کرده اند و در مدت کوتاه باقی مانده از فرجه شش ماهه مذاکرات به نظر می رسد انرژی زیادی برای مذاکرات طولانی دارند.

دریل کیمبال، رئیس انجمن کنترل تسلیحاتی به المانیتور گفت: 30 روز از مذاکرات باقی مانده و جای تعجبی نیست که دو طرف مواضع سرسختانه ای را در مقابل یکدیگر اتخاذ کنند. به گفته او این بخشی از روند مذاکرات در سطح بین المللی است. کیمبال در ادامه گفت: طرفین در این مرحله از مذاکرات به خوبی می دانند که کجا ایستاده اند ، به چه سمتی می توانند حرکت کنند و طرف مقابل کجا می تواند برود.

یک مقام آمریکایی می گوید باوجود موضع گیری های سرسختانه و تردید ها در امکان حل و فصل اختلاف نظرهای برجا مانده، این بهترین فرصت برای حل مساله هسته ای ایران است و این احتمال وجود دارد که طرفین در صورت تمرکز کامل تا 29 تیرماه به یک توافق خوب دست یابند.

به گفته این مقام آمریکایی ، شاید درخواست ها از نظر ایران زیاده خواهی به نظر برسد. اما تهران باید تضمین هایی را در مورد ماهیت صلح آمیز برنامه های هسته ای اش ارایه کند. این مقام آمریکایی اضافه می کند که مذاکرات سازنده چند روز اخیر به درک بهتر طرفین از یکدیگر کمک کرده است و طرفین باید به دیپلماسی فرصت دهند تا از هر شانسی برای به موفقیت رساندن مذاکرات استفاده کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10