اولویت اوباما، حل پرونده‌های ایران و سوریه

دیپلماسی ایرانی: سرکیس نعوم، روزنامه نگار مشهور لبنانی در روزنامه النهار در گفت وگو با مسئول امریکایی که در کاخ سفید مسئول پرونده مسائل استراتژیک این کشور را بر عهده دارد از او درباره احتمال استفاده باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا از سلاح های هوایی و موشکی در اوکراین به جای جنگ زمینی با روسیه می پرسد، پاسخ می دهد: «ابدا، ابدا. البته منظورم این نیست وقتی که تصمیم به جنگ زمینی بگیرد چنین کاری نمی کند. هیچ عملیات نظامی در آن جا صورت نمی گیرد. امریکایی ها برای چنین کاری آماده نیستند، آنها چنین جنگی را نمی خواهند.»

نعوم نظر می دهد: «اکثر نظرسنجی های کشورتان تاکید می کنند که چیزی بین 70 تا 76 درصد از امریکایی ها نمی خواهند که کشورشان در هر گونه عملیات نظامی در هر جایی درگیر شود. برای همین درباره دلایل حمله جمهوری خواهان به اوباما که می گویند نسبت به دخالت فعال نظامی در بحران سوریه مردد است، می پرسم. و می پرسم اصلا می خواهند به پوتین حمله ای انجام دهند؟ در همین چارچوب از بسیاری در واشنگتن شنیده ام که می گویند اوباما تلاش می کند به طور جدی راه حلی برای خروج از بحران اوکراین بیابد.» وی پاسخ می دهد: «این حرف سیاسی است، چه راه حلی وقتی که پوتین کریمه را بلعیده و بر آن مسلط شده است. اما به هر حال هر عملیات نظامی دیگری که پوتین بخواهد انجام دهد، مردود است. آیا اوباما می تواند از تلاش هایش برای خروج از بحران لبنان جواب بگیرد؟ حقیقتش نمی دانیم. مسائل بسیاری وجود دارند که همچنان غامض هستند. همچنین اروپا و کل جهان مطرح است. چرا باید امریکا به تنهایی با همه این امور روبه رو شود؟ علاوه بر آن اوباما مشکل سوریه و ایران را دارد و باید مشکل این دو را در کنار بسیاری از مشکلات دیگر حل کند. روسیه در تمامی این امور مشارکت دارد و لازم است که با آن همکاری شود.»

سپس نعوم می پرسد: «درباره مذاکرات 1+5 با ایران، آیا ممکن است تفاهمی بین المللی (امریکایی) با ایران بر سر موضوع هسته ای اش به دست آید؟» او جواب می دهد: «تفاهم هسته ای میان ایران و امریکا ممکن است. اما تفاهم بر سر قضایای تروریستی به نظر من سخت تر از همه است برای این که ایران به بازی خود ادامه می دهد.»

در این جا نعوم حرفش را قطع می کند و نظر می دهد: «فکر می کنم ایران مجبور شود بر سر تروریسم با امریکا بحث کند یا نوعی گفت وگو میان آنها بر سر این موضوع به وجود آید. این را بگویم به اعتقاد من اگر تفاهم هسته ای با مدت زمانی مشخص میان ایران و امریکا به وجود آید یا این که بخواهند مذاکرات را چند ماه دیگر تمدید کنند، توافقی اجرا نخواهد شد یا اگر هم شود کاملا تطبیق داده نخواهد شد اگر همچنان مشکل تروریسم میان امریکا و جهان از یک سو و ایران و مسائل مرتبط با آن از سوی دیگر مطرح باشد. معتقدم که گفت وگو می تواند به روی میز یا زمین یا با آتش یا هر دوی آنها با هم صورت بگیرد. آن چه الآن ما شاهدیم، شاید بتوان گفت "گفت وگویی مسالمت آمیز" در وین بوده است، اما وجه نظامی دیگری نیز در خود دارد، در کشورهایی که ایران در آنها به کمک شیعیان نفوذ دارد و نوعی هلال ایرانی به وجود آورده که پادشاه اردن آن را "هلال شیعی" نامیده است.»

در پاسخ به این اظهار نظر نعوم این مقام امریکایی می گوید: «چرا عربستان از گفت وگو یا تفاهم با ایران ترسیده است؟ گفته ام چرا عربستان موضعی تدافعی در قبال ایران دارد و چرا از آن می ترسد. دیگر لازم نیست در این جا توضیح دهم اما در این جا من می خواهم به جای پاسخ به این اظهار نظر تو به ترکیه بپردازم. ترکیه اشتباهات بسیاری کرد. الآن هم با مشکلات متعددی از جمله فساد دست و پنجه نرم می کند. ما نمی دانم در آینده چه بر سر آن خواهد آمد.»

سپس این مقام امریکایی از نعوم درباره سوریه می پرسد. وی جواب می دهد: «جنگ در آن جا ادامه خواهد داشت و شاید اوضاعش واقعا به سمت تجزیه واقعی متمایل شود. این وضع شاید شامل عراق و جاهای دیگر هم بشود.»

مقام امریکایی در پاسخ می گوید: «اما فکر نمی کنم که تجزیه ای که منجر به ایجاد کشور جدید شود، به وجود آید. شاید واحدهایی بدون اتکا به دولت مرکزی به وجود آیند. نوری مالکی، نخست وزیر عراق دائما برای مبارزه با تروریسم از ما سلاح می خواهد و می گوید اگر ندهید مبارزه را تمام نمی کنم. نظر تو در این باره چیست؟» نعوم جواب می دهد: «شما باید اوضاع عراق را بیش از هر کس دیگری بدانید. یک میلیون یا یک و نیم میلیون سرباز دارد اما با وجود آن نمی تواند در هیچ کدام از درگیری ها یا جنگ ها پیروز شود، نه به دلیل این که اسلحه ای که نیاز دارد، نیست بلکه به دلیل کمبود آموزش یا تربیت نیروهای آماده به رزم و نبود امکانات "لجستیکی". از عراقی ها شنیده ام که آن چه در الانبار و فلوجه رخ می دهد همگی اهداف سیاسی و انتخاباتی دارد.»

سپس درباره لبنان می پرسد. نعوم جواب می دهد: «فعلا در وضعیت آتش زیر خاکستر به سر می برد. بیش از یک میلیون پناهنده سوری دارد. احتمال درگیری های خشونت آمیز در آن بالا است به رغم این که بسیاری در داخل و خارج تلاش می کنند جلوی آن را بگیرند.»

سپس درباره ارتش می پرسد، نعوم جواب می دهد: «ارتش مثل سرباز و افسر و درجه دار به شکل بسیار خوبی آموزش دیده اند اما به هر حال آنها هم جزئی از مردم یا تصویری از آنها هستند. نمی توان گفت که اگر درگیری داخلی ای در بگیرد طرف این طایفه یا این فرقه مذهبی را می گیرد.» نظر می دهد: «اما اکنون ارتش لبنان تروریست های سنی را می کشد؟» نعوم می گوید: «شما بر ارتش به واسطه دو عملیات مهم و موفقیت آمیزش حکم می دهد، یکی تروریست های "فتح الاسلام" در اردوگاه نهر البارد که چند سال پیش انجام شد و دیگری هدف قرار دادن شماری از تندروهای اسلامی سنی تروریست که الآن انجام می دهد. اما وضعیت موفقیت در هر دو عملیات استثنائی بود و قابل تعمیم نیست.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11