آیه یأس کیهان برای مذاکرات وین

گاه ممکن است رشادت و عمل مجاهدانه و به هنگام یک نفر یا یک جمع کوچک، تهدیدی بزرگ را از سر راه بردارد و یا برعکس، فریب خوردگی یا کم همتی یک یا چند نفر کم شمار اما موثر، تهدید بزرگی را متوجه جبهه خودی کند. امیر مومنان(ع) در جنگ احزاب (خندق) یک ضربت بیش بر پهلوان سپاه خصم فرود نیاورد اما مفسران شیعه و سنی متفق القولند که خداوند درباره همان یک ضربت، آیه 25 سوره احزاب را نازل کرد. «...و کفی الله المومنین القتال... خداوند کافران را با غیظ شان و بی آنکه به خیری برسند بازگرداند و مومنان را از جنگ [به واسطه رشادت علی علیه السلام] بی نیاز کرد.» در نقطه مقابل چنین اطاعتی از ولی امر، تیپ و شخصیتی مانند اشعث بن قیس وجود دارد که ابن ابی الحدید عالم سنی معتزلی درباره خیانت وی در صفین و ماجرای حکمیت تصریح می کند «هر رخنه و تباهی و پریشانی که در خلافت امیر مومنان پیش آمد، اصل آن اشعث بود.» آن روز که اشعث لاف زد «یا امیرالمومنین سخنی که گفتی به زیان تو بود و نه سود و صلاح تو»، امام سوابق خیانت او به قبیله خویش را یادآور شد و فرمود «تو چه می دانی که چه چیز سود من است و چه چیز زیان من. لعنت خدا و لعنت کنندگان بر تو باد!... مردی که شمشیر دشمن را به سوی قوم خود دلالت و راهنمایی کند و مرگ را به سوی آنان بکشاند، سزاوار است که خویشاوندانش او را دشمن دارند و غریبه ها از شر او ایمن نباشند.» (خطبه 19 نهج البلاغه)
چالش بزرگ ما با جبهه استکبار - که چالش هسته ای ذیل آن قرار می گیرد - از این قاعده کلی مستثنا نیست.

2- توافق ژنو پس از حدود 6 ماه به ایستگاه وین و چهارمین دور مذاکرات رسیده است. خبرها کاملا متناقضند. از فضاسازی هایی که می گویند طرفین به نگارش متن توافق نهایی نزدیک شده اند تا گزارش های متعددی نظیر اظهارات آقای عراقچی که می گوید در 13 مورد اختلاف وجود دارد یا گزارش اکونومیست مبنی بر اینکه «به رغم لبخندها در وین، شکاف ها بر سر موضوعاتی نظیر کاهش تعداد سانتریفیوژهای ایران از 19 هزار به 3 هزار دستگاه و مدت زمانی 5 ساله یا 20 ساله توافق، نحوه افزایش نظارت بر تاسیسات هسته ای ایران، عملکرد راکتور آب سنگین اراک و نحوه طراحی مجدد آن بسیار است.»

برخی خبرها حاکی است که ایران درصدد توسعه تعداد سانتریفیوژها به 50 یا 100 هزار و به کارگیری سانتریفیوژهای پیشرفته است و در مقابل آمریکا و غرب مایلند با کاهش این رقم به یک تا 3 هزار دستگاه، عملا دکور و ماکتی از غنی سازی در ایران را بپذیرند؛ همچنان که گفته می شود در صورت تحقق توقع غرب درباره راکتور آب سنگین اراک، عملا این راکتور خاصیت خود را از دست داده و تبدیل به راکتور آب سبک خواهد شد. هیلاری کلینتون وزیر خارجه سابق آمریکا چهارشنبه گذشته در نشست کمیته یهودیان آمریکا گفته «پرزیدنت اوباما شانس توافق جامع با ایران را 50-50 یا کمتر دانسته ولی من شخصاً تردید دارم.»

اما سرگرم شدن در جزئیات با وجود همه اهمیت هر یک از آنها، بدون داشتن نقشه راه کلی و مدالیته (چهارچوب) کلان به غایت گمراه کننده است. شاید گفته شود توافق موقت ژنو، خود یک مدالیته است. این حرف منطبق با واقعیت نمی تواند باشد. مراد از مدالیته این است که طرفین مذاکره در متنی راهبردی تمام دعاوی و اختلافات را به شکل جامع و مانع فهرست کرده باشند به نحوی که بهانه ابهام یا راه در رو و «صفر کردن هزینه ها و قدم های اعتمادساز» وجود نداشته باشد. توافق ژنو که به مذاکرات وین امتداد یافته و مذاکرات وین روی همان ریل غلط حرکت می کند، اولا ایران را در موضع اتهام قرار داده و طرف غربی را با همه جنایات هسته ای و جنگی در موقعیت مدعی العموم قرار داده، ثانیا معلوم نمی کند در ازای امتیازات نقد و روشنی که ایران می دهد، دو توقع اصلی کشورمان در زمینه «رسمیت و حفظ توانمندی هسته ای ایران» و «لغو تحریم ها» چگونه تضمین می شود، ثالثا با وجود دادن امتیازاتی نظیر تعلیق فعالیت فردو و از بین بردن همه ذخایر سوخت 20 درصد، تاکید می کند «تا در مورد همه چیز توافق نشود، در خصوص هیچ چیزی توافق حاصل نشده است»!

به عبارت دیگر آمریکا و غرب در حالی که امتیازات نقد و جبران ناپذیری می گیرند- که مایلند در توافقات بعدی ادامه پیدا کند- هر جا که خواستند می توانند مانند بازی مار و پله، بازی را برای طرف مقابل صفر کنند. به تعبیر کنت پولاک تحلیلگر سابق سازمان سیا در نیویورک تایمز «آمریکا می تواند طبق توافق ژنو تا 30 یا 50 سال دیگر توقع اعتمادسازی از ایران داشته باشد و تحریم ها را تا آن موقع حفظ یا به شکل موقت تعلیق کند.»! دقیقا به خاطر همین ریل گذاری اشتباه است که پس از توقف فعالیت تاسیسات غنی سازی فردو و در حالی که ادعا می شد این تاسیسات خطر مهمی است، محافل سیاسی در اروپا و آمریکا ادعا کردند فردو به خودی خود اهمیت چندانی ندارد و موضوع مهم تر، راکتور اراک است!

در عین حال هنگامی که گزارشاتی مبنی بر موافقت تیم مذاکره کننده ایرانی با طراحی مجدد این راکتور و تغییر نوع فعالیت آن منتشر شد همان محافل گفتند راکتور اراک نیز چندان اهمیتی ندارد و موضوع مهم خود ظرفیت غنی سازی در ایران و نزدیک شدن آن به مرحله بریک آوت (فرار هسته ای) است و بنابراین باید این ظرفیت را فعلا به یک بیستم کاهش داد! اکنون موضوع موشک های دوربرد، نقش اثرگذار ایران در تحولات منطقه به ویژه سوریه و... نیز به این بهانه جویی ها اضافه شده است. در حقیقت غرب در نقشه کلان و راهبردی خود قصد دارد اگر نمی تواند برنامه هسته ای ایران را به طور یکجا اوراق کند، با تقطیع و زمان بندی پروژه، همین کار را- به زعم باطل خود- در میان مدت انجام دهد. مثالی که وجود دارد این است که اگر یک تانک را نشود یکجا از یک منطقه تحت حفاظت خارج کرد، می توان همین کار را با تقطیع آن به شکل تدریجی انجام داد.

3- رفتار آمریکا و غرب در مذاکرات 6-7 ماه اخیر شبیه رفتار کلاهبرداران نزولخوار است که چند برابر وام پرداختی را بازپس می گیرند اما وام گیرنده همچنان به اندازه اصل وام یا بیشتر بدهکار می ماند؛ با این تفاوت که آمریکا و غرب چیزی به ایران نداده و با این وجود، برای هیچ امتیازی که نداده اند مدام طلب های جدید می تراشند! آنها مذاکرات را گروگان گرفته اند چون به خطای راهبردی طیفی از دولتمردان در پیوند زدن مذاکرات هسته ای به تحریم ها و گشایش اقتصادی پی برده اند. در این میان برخی مدعیان حمایت از دولت- که یا ساده اند و یا ماموریت دارند- مدام دولت و تیم مذاکره کننده را بدهکارتر کرده و به سمت دستپاچگی و ابراز اشتیاق برای بستن سریع پرونده به هر قیمت هل داده اند. در حالی که چارچوب و مدالیته ای به عنوان سرانجام روند اعتمادسازی یکطرفه وجود ندارد، انجام هر اقدام اعتمادسازی نظیر تعلیق فردو، افزایش بازرسی ها، پرداختن به مطالعات ادعایی، تعلیق و طراحی دوباره راکتور اراک، توقف نصب سانتریفیوژهای پیشرفته یا کاهش تعداد سانتریفیوژهای موجود و... آب در هاون کوبیدن است.

کیسه ای با ظرفیت 50 کیلو را در نظر بگیرید که ته آن سوراخ است. اگر توانستید ولو با ریختن تدریجی 50 تن شن چنین کیسه ای را پر کنید، حتما می توان در ظرف اوپن ژنو و وین نیز حل چالش هسته ای را با دو ویژگی حفظ برنامه هسته ای (حق غنی سازی صنعتی ایران) و لغو تحریم ها متصور بود. متاسفانه باید گفت رصدگران اطلاعاتی غرب، دست طیف خوش باور و امید محض بسته به مذاکرات را خوانده و دلیلی نمی بینند که به جای ادامه کج دار و مریز همین روند اخذ امتیاز و تبدیل ماجرا به استخوان لای زخم، به توقعات به حق طرف مقابل ترتیب اثر بدهند.

اکنون قریب 6-7 ماه از زمانی که آقای هاشمی با برخی رسانه های زنجیره ای هم کلام شد و ضمن میانه رو توصیف کردن اوباما گفت در مذاکرات با آمریکا تابو شکست، می گذرد. شاکله تحریم ها همان گونه که اوباما به صهیونیست ها تعهد داده بود، سر جای خود باقی است. دولت اوباما متعهد است به طور اتوماتیک روند مذاکرات را به صهیونیست ها گزارش دهد و کسب تکلیف کند. حتی دموکرات های کنگره نیز بر سر چنین بزنگاه هایی از لابی ایپک رهنمود می گیرند و برخلاف فضاسازی های جعلی رسانه ای در ایران، خود را با لابی ایپک هماهنگ می کنند. حقیقت تلخی است؛ از زمانی که گفتند تابو شکست و فصل آشتی با آمریکا رسید، 7 ماه می گذرد. آمریکا در این مدت بیش از همیشه گزینه نظامی روی میز را به رخ کشیده است. توهین آمیزتر از همه اینکه بیش از 3 ماه است آقای ابوطالبی نماینده جدید ایران در سازمان ملل (معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور و برگزیده آقای روحانی) را به نیویورک راه نمی دهد. تلخ است اما واقعیت دارد که کسانی با خوش خیالی و بدفهمی و طیف هایی بر اساس ماموریت، دشمن را به طمع انداختند و دولت را تبدیل به حریف از پیش بازنده در برابر غرب کردند. تا این روند به انحراف کشیده شده اصلاح نشود، نمی توان امیدی به احقاق حقوق ایران در مذاکرات وین و مشابه آن داشت، مگر اینکه کسی بگوید شیوه تانک دادن و کلاشینکف گرفتن نیز نوعی غنیمت گیری است!