امان در دوستی با تهران احتیاط می‌کند

دیپلماسی ایرانی: اخیرا و در پی سفر رئیس مجلس اردن به ایران فرصتی پیش آمد تا ایرانی ها بتوانند باب تازه ای در روابط خود با اردن بگشایند و برای زدودن کدورت ها در روابط موجود میان یکدیگر اقدام کنند.

به گزارش روزنامه القدس العربی، چاپ لندن، عاطف طراونه، رئیس مجلس اردن چند هفته پیش در راس هیئتی متشکل از نمایندگان مجلس اردن راهی ایران شد تا در کنفرانس بین المجالس اسلامی در تهران شرکت کند. این سفر این فرصت را برای طرف اردنی به وجود آورد تا بتواند سوال هایی که باعث دلخوری اردن از ایران شده است را با طرف ایرانی در میان بگذارد و پاسخی روشن بگیرد.

دکتر حسن روحانی و دکتر علی لاریجانی در حالی از رئیس پارلمان لبنان استقبال کردند که دو طرف نسبت به دادن پاسخ روشن به سوالاتی پیرامون روابط دو جانبه خودداری می کردند. روابطی که ایران تمایل به تعمیق آن دارد در حالی که اردن نسبت به آن نگرشی محافظه کارانه در پیش گرفته است.

روحانی در این دیدار تلاش کرد از طرف اردنی دلایل خودداری پذیرفتن سفر گردشگران ایرانی برای بازدید از مناطق مقدس اردن که مورد احترام شیعیان و ایرانی ها است را جویا شود و به روشنی به طرف اردنی گفت که از مواضع سلبی مقام های اردنی نسبت به سفر ایرانی ها به مکان های دینی اردن به رغم این که می تواند فواید اقتصادی بسیاری برای اردن داشته باشد، تعجب می کند.

ایرانی ها بهره برداری از گردشگری دینی را یکی از راه های مفید در نزدیکی روابط دو ملت ایران و اردن می دانند در حالی که اردنی ها این مساله را به نوعی به مسائل امنیتی خود نسبت می دهند و برای همین شمار محدودی از گردشگران ایرانی و شیعی عراقی را برای بازدید از مناطق دینی در شهر کرک، جنوب اردن می پذیرند.

به رغم نیازهای اقتصادی بسیاری که اردن به گردشگری دینی دارد وزارت گردشگری این کشور گشودن دروازه های گردشگری دینی به روی زائران شیعی را تهدیدی برای امنیت کشور می داند وی می گوید که باید به دقت نتایج آن محاسبه شود.

در پاسخ به پرسش توام با تعجب روحانی، رئیس مجلس اردن گفت: «از جانب ما مشکلی وجود ندارد. شما از جریان ها و احزاب حمایت می کنید در حالی که ما تلاش می کنیم روابطمان را با کشورها بنا کنیم. شما موجبات نگرانی برادران و هم پیمانان ما در کشورهای عربی خلیج ]فارس[ را فراهم می کنید در حالی که ما خود را از آنها می دانیم.»

وی در ادامه به نمونه هایی از روابط ایران و اردن با کشورهای دیگر اشاره کرد و گفت: «شما با جریان های فلسطینی مثل حماس رابطه برقرار می کنید در حالی که ما تعاملاتمان را با حکومت خودگردان فلسطینی انجام می دهیم. تهران روابط بسیار نزدیک با حزب الله لبنان دارد در حالی که اردن روابطش را با جمهوری لبنان گسترش می دهد.»

در عین حال این مسئول اردنی تاکید کرد که اردن احساس بسیار خوبی نسبت به ملت ایران دارد و هیچ مشکلی نیز با رهبران ایران ندارد و تلاش می کند روابط خود را از همه لحاظ با طرف ایرانی گسترش دهد اما اگر دست اندازهایی در این روابط مشاهده می شود به دلیل وجود ارتباطاتی میان ایران با جریان ها و گروه هایی در داخل اردن است که دولت اردن نسبت به آنها با محافظه کاری برخورد می کند و از فعالیت آنها احساس راحتی نمی کند.

با وجود این گلایگی ها گفته می شود که سفر رئیس مجلس اردن به ایران خالی از لطف نبوده و نتایج ایجابی بسیاری به دنبال داشته است. مثلا در پی پیشنهاد ایران به ایجاد یک کمیته پارلمانی بین المللی به اسم قدس طراونه ضمن حمایت از این پیشنهاد گفت از آن جا که اردن بیش از هر کشوری به شهر بیت المقدس نزدیک است امان آمادگی دارد که فورا میزبانی مقر این کمیته را بپذیرد. با این حال به رغم نرمش ایران در قبال این پیشنهاد اردن و رویکرد دیپلماتیک دوستانه ای که تهران در قبال امان در این نشست اتخاذ کرد، لاریجانی پیشنهاد داد که اتاق پارلمان مغرب به دلیل پیگیری هایی که در امور بیت المقدس دارد میزبان کمیته قدس باشد.

منابع نزدیک پارلمانی اردن می گویند که سفر طراونه به تهران نتایج بسیار خوبی به دنبال داشته است. وی در گفت وگوهایش با مقام های مختلف ایرانی تاکید کرده است که اولا هیچ دشمنی حقیقی ای در قبال ایران و منافع منطقه ای آن از سوی اردن وجود ندارد و ثانیا امان معتقد است که ایجاد وحدت در مواضع دو کشور و میان نهادهای رسمی ایرانی و اردنی می تواند به سود مردم اردن تمام شود.  

با این حال طرف ایرانی بر گشایش روابط با اردن همچنان تلاش می کند و سعی دارد تا ضمن کاهش از تنش های موجود در روابط دو کشور مواضع تهران – امان را به یکدیگر نزدیک کند. سفر مکرر مقام های ایرانی به اردن طی ماه های اخیر می تواند دلیلی روشن بر این تلاش ها باشد اگر چه در این جا هم سوریه محل اختلافات دو طرف محسوب می شود.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه: سه شنبه 2 اردیبهشت 1393/ باز انتشار: دوشنبه 8 اردیبهشت 1393