جنجال آمریکایی بر سر ویزای سفیر ایرانی

ر حالی که خبر انتصاب حمید ابوطالبی به عنوان نماینده جدید ایران در سازمان ملل از سوی دولت رسما تایید و تکذیب نشده است، این شایعه در رسانه های خارجی و داخلی خبرساز شده است.

به نوشته اعتماد، ماجرا به خداحافظی محمد خزاعی، نماینده کشورمان در سازمان ملل برمی گردد که پس از 6 سال حضور در نیویورک اواخر اسفند ماه از سمتش کناره گیری کرد و پس از آن نام حمید ابوطالبی به عنوان جانشین او بر سر زبان ها افتاد.

هر چند که تا کنون رسما از ابوطالبی به عنوان گزینه رییس جمهور برای جانشینی خزاعی خبری منتشر نشده است اما دو سه روزی می شود که بحث انتصاب احتمالی حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رییس جمهوری ایران به سمت نماینده جدید جمهوری اسلامی در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک خبرساز شده است و جمعی از مقامات امریکایی یکی پس از دیگری در این باره ابراز مخالفت می کنند. آنها می گویند که حمید ابوطالبی عضو گروهی از دانشجویان بوده است که در حمله به سفارت امریکا در تهران در 13 آبان سال 1358 و گروگان گرفتن دیپلمات های امریکایی دست داشتند. ابراز مخالفت مقامات و صاحبنظران امریکایی با انتصاب احتمالی ابوطالبی در حالی است که او در گذشته سفیر ایران در ایتالیا، استرالیا و اتحادیه اروپا نیز بوده است.

از جمله مخالفت ها با انتصاب ابوطالبی از سوی مجلس سنای امریکا صورت گرفته است. 29 سناتور جمهوریخواه امریکایی پنجشنبه طی نامه یی به رییس جمهور این کشور از باراک اوباما خواستند به حمید ابوطالبی روادید و اجازه ورود به امریکا داده نشود. به گزارش فارس، این سناتورها در نامه خود نوشته اند که دولت امریکا نباید به فردی که به گفته آنها در اقدامات تروریستی علیه امریکا و شهروندانش مشارکت داشته، اجازه ورود بدهد. چنان که سناتور لیندزی گراهام، از سناتورهای ارشد جمهوریخواه دو روز پیش در قالب بیانیه یی مخالفتش را با حضور ابوطالبی در نیویورک، مقر سازمان ملل متحد، اعلام کرد. همزمان با این سخنان، «کریستین ساینس مانیتور» خبر داد کارکنان سفارت سابق امریکا که سه دهه پیش در تهران به گروگان گرفته شده بودند از دولت اوباما خواسته اند برای سفیر ایران روادید ورود به نیویورک صادر نکند. «بری روزن» از گروگان های سابق گفته است باعث شرمندگی است اگر امریکا به حمید ابوطالبی اجازه ورود بدهد. آلن مدیسون، سخنگوی تیم وکلای گروگان ها نیز بدون ارائه جزییات در رابطه با نقش ابوطالبی در تسخیر سفارت امریکا گفته است: ما تنها می دانیم که او در این ماجرا شرکت داشته است.

بنا به گزارش کریستین ساینس مانیتور، مقام های رسمی امریکا و مقام های دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل از اظهارنظر در این خصوص خودداری کرده اند. تام لنکفورد یکی از وکلای گروگان ها هم می گوید، صدور روادید برای ابوطالبی سیلی محکمی بر صورت کسانی است که 444 روز گروگان بوده اند. و لذا رییس جمهوری، وزیر امور خارجه و کنگره باید از صدور روادید جلوگیری کنند. روزنامه نیویورک پست نیز در گزارشی صدور روادید برای سفیر ایران را به آبروریزی دولت امریکا تشبیه کرده است. همزمان تعدادی از سناتورهای امریکا از جمله چارلز شومر، جان مک کین، تد کروز و رابرت منندز دولت اوباما را به خاطر این موضوع مورد حمله قرار داده و از کاخ سفید و وزارت خارجه خواسته اند که برای ابوطالبی ویزای ورود به مقر سازمان ملل صادر نشود. این سناتورها اغلب به سیاست های ضد ایرانی مشهورند. توماس پیکرنیک، سفیر سابق امریکا در سازمان ملل می گوید، واشنگتن این قدرت را دارد که از صدور ویزا برای سفیر ایران خودداری کند. به گفته او رد صدور ویزا برای ابوطالبی می تواند برای دولت امریکا هزینه در بر داشته باشد چرا که تعهد ما در قبال سازمان ملل زیر سوال خواهد رفت چرا که طبق توافقی که امریکا در سال 1947 امضا کرده باید برای همه اعضای نمایندگی های خارجی در سازمان ملل روادید صادر کند.

در این میان به گزارش انتخاب، سناتور تد کروز، نماینده جمهوریخواه، پیش نویس قانونی را به کنگره ارائه کرده که در صورت تصویب به دولت اجازه می دهد مانع ورود هر شخصی به خاک امریکا شود که «اقدامات خصمانه آشکاری علیه امریکا» انجام داده باشد. در مقابل این اظهارنظر های تند و ابراز مخالفت ها برخی کارشناسان معتقدند که این موضع گیری ها از نظر طرفداران مذاکره ایران و امریکا در واشنگتن عمدتا با انگیزه های سیاسی و برای تحت فشار قرار دادن روند تعاملات دولت های باراک اوباما و حسن روحانی انجام می شود. هر چند که سخنگوی کاخ سفید در پاسخ به این شایعه اعلام کرده است که معرفی حمید ابوطالبی به عنوان نماینده ایران در سازمان ملل تاثیری در مذاکرات هسته یی نخواهد داشت. به گزارش مهر به نقل از سایت بلیز، جی کارنی سخنگوی کاخ سفید با اشاره به حضور حمید ابوطالبی در ماجرای تسخیر لانه جاسوسی در تهران در این خصوص گفت: انتخاب کسی که گزارش شده در تسخیر سفارت امریکا مشارکت داشته است تاثیری در مذاکرات هسته یی با ایران نخواهد داشت. جی کارنی تاکید کرد: مساله معرفی سفیر و مساله مذاکرات هسته یی دو موضوع جداگانه هستند.

اعلام نگرانی ها به ایران

از سوی دیگر هرچند مقامات دولتی کشورمان تاکنون در این باره ابراز نظر نکرده اند اما رسانه های خارجی خبر داده اند که دولت امریکا اعلام کرده است نگرانی اش از ماموریت احتمالی آقای ابوطالبی را با ایران در میان گذاشته است. البته سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا می گوید که نمی تواند در مورد نتیجه درخواست احتمالی ویزای دیپلماتیک برای معان سیاسی دفتر ریاست جمهوری ایران گمانه زنی کند. سخنگوی این وزارتخانه گفته است: «ما به عنوان میزبان سازمان ملل، طبق توافقی که با این سازمان داریم، جز در موارد محدود، موظفیم که برای نمایندگان معرفی شده توسط دولت های عضو سازمان ملل ویزا صادر کنیم». در مقابل حملات ریز و درشت سناتورهای امریکایی علیه حمید ابوطالبی اما رویترز نوشت که حمید ابوطالبی دیپلمات باتجربه در گذشته سمت های مهمی را در نمایندگی های ایران در اروپا برعهده داشت و رییس جمهور روحانی وی را به عنوان سفیر جدید ایران در سازمان ملل معرفی کرده است؛ اقدامی که از ماه ها پیش تاکنون برای هیات ها در مقر سازمان ملل متحد مشخص بود. رویترز اضافه کرد: بسیاری ابوطالبی را شخصیت معتدل و اصلاح طلب و نزدیک به حسن روحانی رییس جمهور و اکبر هاشمی رفسنجانی می دانند. او علاوه بر این به سیدمحمد خاتمی، رییس جمهور اسبق ایران نیز نزدیک است.

نکته قابل تامل در میان این موج مخالفت ها علیه ابوطالبی این است که ماری هارف، معاون سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز از واکنش به درخواست ویزای ابوطالبی خودداری کرده و گفته است: ما درباره مسائل صدور ویزای افراد سخن نمی گوییم. مردم در درخواست دریافت ویزا آزاد هستند و براساس قوانین معمول، درخواست ها بررسی می شود. در کنار این سکوت دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد نیز از واکنش به این موضوع خودداری می کند. در این میان اما حمید ابوطالبی پیشتر اعلام کرده بود که به هنگام حادثه گروگان گیری در سفارت امریکا در تهران، او در اهواز حضور داشت به همین دلیل در این حادثه مشارکت نداشت. او گفته بود «هنگامی که به تهران برگشتم از من خواستند برخی از فعالیت های ترجمه را انجام بدهم. من این فعالیت را پذیرفتم. در کنفرانس مطبوعاتی به هنگام آزادی از زنان و کارکنان آفریقایی تبار سفارت حاضر شدم و ترجمه انجام دادم.»بحث انتصاب ابوطالبی به عنوان نماینده ایران در سازمان ملل که چند هفته یی است به جرگه خبرهای پر حاشیه و جنجالی پیوسته است بعید به نظر می رسد به این زودی ها فرو کش کند و نیازمند ورود مقامات رسمی ایران و امریکا به این ماجراست.