بندر بن سلطان، سوغات اوباما برای ملک عبدالله

دیپلماسی ایرانی: در حالی که منابع خبری در ماه های گذشته صحبت از رفتن بندر بن سلطان از سمتش در ریاست سازمان امنیت ملی عربستان می زدند و می گفتند وی به بهانه درمان به امریکا رفته است و قرار نیست فعلا به کشورش باز گردد، اکنون خبر می رسد که وی نه تنها از سمتش استعفا نداده یا برکنار نشده است بلکه در حال بازگشت به عربستان برای تصدی دوباره سمت سابق خود به عنوان سازمان امنیت ملی عربستان است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ایلاف، وابسته به لیبرال های عربستانی مخالف حکومت آل سعود که مقر آن در لندن است، بندر بدون این که از سمتش برکنار یا استعفا داده باشد در راه بازگشت به ریاض است تا دوباره فعالیت خود را از سر بگیرد.

وی که به دلیل حمایت از گروه های تروریستی نزدیک به القاعده و حمایت غیر مستقیم از جریان های وابسته به القاعده و همچنین تشکیل شاخه های شبه نظامی گسترده مخوف که به اسم مبارزه با حکومت بشار اسد مرتکب جنایت های هولناکی می شدند و حتی دامنه فعالیت های خود را تا عراق و لبنان گسترش دادند، تبدیل به چهره منفوری نزد جامعه اسلامی و عربی شده بود. این وحشت حتی دامن غربی ها و دستگاه های امنیتی امریکا را نیز گرفت به گونه ای که غیبتش از عرصه سیاسی عربستان و سفرش به امریکا برای درمان با استقبال گسترده افکار عمومی مواجه شد تا آن جا که بسیاری از تحلیلگران کنار رفتن او را از قدرت به معنای تغییر سیاست های عربستان توصیف می کردند. اما اکنون این چهره خشونت طلب عربستانی دوباره قصد بازگشت به ریاض را دارد که این مساله نگرانی های تازه ای را برانگیخته است.

به نوشته ایلاف بندر تا یک هفته دیگر در ریاض خواهد بود و مدیریت پرونده های مهمی را که ملک عبدالله، پادشاه عربستان از ژوئیه 2012 به او محول کرده بود از سر خواهد گرفت. وی که عمل جراحی کتف خود را در یکی از بیمارستان های امریکا انجام داده بود اکنون دوران نقاهت را در مراکش مغرب می گذارند و طی روزهای آینده به ریاض باز خواهد گشت و در دفتر کارش حاضر خواهد شد.  

امیر بندر بن سلطان آخرین بار در دیدار با ولادیمیر پوتین در دسامبر 2013 در رسانه ها مطرح شد و پس از آن برای مدتی از افکار عمومی غایب شد. گفته می شود وی روابط بسیار نزدیکی با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه دارد برای همین غیبت ناگهانی او از افکار عمومی بلافاصله پس از دیدارش با رئیس جمهوری روسیه در مسکو پرسش های بسیاری را ایجاد کرد.

امییر بندر اخیرا نیز با تعدادی از رسانه های مراکش گفت و گو کرده و در تازه ترین اظهار نظرش گفته است که عربستان در پرونده سوریه دستاوردها و ناکامی هایی داشته است. اما میزان دستاوردها بر ناکامی ها می چربد. وی همچنین گفت: «آن چه از رفتارهای جامعه جهانی درک کرده ایم این است که آنها در برابر پرونده پیچیده سوریه حیران هستند. به رغم آن ناکامی های عربستان در پرونده سوریه در مقایسه با ناکامی های جامعه جهانی و شکست های دیگران ناچیز است و شاید بتوان گفت که شکست خواسته های ایران در این پرونده دلیلی روشن بر این ادعا باشد.»

پیش از این بسیاری از تحلیلگران غیبت او را که به گفته خود برای درمان بوده به اختلاف های شدید عربستان با امریکا بر سر مسائل منطقه ای به ویژه پرونده های سوریه و ایران مرتبط می دانستند. به خصوص که وی به صراحت از سیاست های باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا انتقاد می کرد که این مساله آثاری منفی در رویکرد واشنگتن نسبت به ریاض گذاشت.

وی در اکتبر 2013 نیز در دیدارش با نمایندگان اتحادیه اروپا گفته بود که عربستان در تعامل با واشنگتن در اعتراض به مواضعش در قبال سوریه و ایران به مشکلات سختی بر خورده است.

در همین رابطه بندر بن سلطان دو روز پیش در محل اقامت خود در مراکش با شیخ محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد ابوظبی و سعد حریری، رهبر جریان المستقبل لبنان و نخست وزیر اسبق این کشور دیدار کرد.

گفته می شود به رغم دیدار مقام های اماراتی با بندر بن سلطان اختلاف های دو طرف بر سر توافق نامه هسته ای ایران با غرب و پرونده سوریه به قوت خود باقی است. اگر چه دو طرف تلاش می کنند که به حل اختلاف ها با یکدیگر مبادرت ورزند.

بندر همچنین از مقر خود در مراکش با مسکو، پکن، واشنگتن و لندن تماس گرفته و با مسئولان عالی رتبه آن کشورها درباره تحولات جاری در منطقه و استراتژی های پیش رو بحث و تبادل نظر کرده است. وی در این گفت وگوها تلاش کرده است که به تحولات جاری در خاورمیانه و ارتباط آنها با احیای شبح جنگ سرد در سایه تحولات بحران اوکراین پی ببرد و نظر طرف های مختلف را در این رابطه درک کند.

همچنین قرار است امیر بندر با برادر ناتنی اش امیر سلمان بن سلطان، معاون وزیر دفاع و معاون سابق خود و معاونش در پرونده سوریه دیدار کند و درباره آخرین تحولات پرونده سوریه با وی به بحث و تبادل نظر بنشیند. انتظار می رود دو برادر نتایج گفت و گوهای خود را در اختیار ملک عبدالله، پادشاه عربستان قرار دهند تا وی در دیدارش با رئیس جمهوری امریکا که احتمالا اواخر این هفته به ریاض سفر خواهد کرد و با پادشاه عربستان دیدار خواهد کرد، در میان بگذارد. قرار است باراک اوباما روز پنج شنبه در سفر رسمی خود به ریاض با ملک عبدالله دیدار کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11