متحد جدید ایران در مذاکرات هسته‌ای کیست؟!

دور جدید مذاکرات هسته ای ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 که در وین در حالی برگزاری است، تفاوت مهمی با دوره های پیشین دارد و آن، بروز اختلافات جدی میان آمریکا و روسیه به عنوان دو عضو این گروه بر سر مسئله اوکراین است. در این میان، تحلیلگران بر این باورند که با وجود همه تلاش های غرب، این بحران تأثیر خود را بر مذاکرات هسته ای خواهد گذاشت.

به گزارش «تابناک»، خبرگزاری «آسوشیتدپرس» در مطلبی به بررسی دور جدید مذاکرات هسته ای ایران پرداخته و می نویسد در این دور، متحدی پیش بینی نشده ایران را همراهی خواهد کرد: بحران اوکراین. به اعتقاد این خبرگزاری، تنش های به وجود آمده میان روسیه و آمریکا بر سر اوکراین، می تواند سبب ناکام ماندن تلاش 1+5 برای رسیدن به اجماع در موضوع هسته ای ایران باشد.

طی روزهای اخیر، هم مسکو و هم واشنگتن تأکید کرده اند که اختلافات آن ها بر سر اوکراین، بر تعهدشان درباره همکاری بر سر موضوع ایران تأثیری نخواهد گذاشت؛ اما دیپلمات های غربی به آسوشیتدپرس گفته اند که آمریکا و روسیه بر سر اینکه ایران تا چه میزان باید برنامه هسته ای خود را محدود کند، دچار اختلافات جدی هستند. 

پیش از آغاز دور جدید مذاکرات هسته ای در وین، جنیفر پساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که ایالات متحده انتظار دارد روسیه در تلاش های بین المللی برای حل موضوع هسته ای ایران، «یک بازیگر فعال باقی بماند». یک مقام ارشد روس نیز گفته کشورش فعالانه در راستای رسیدن به توافق تلاش می کند.

با این حال، گری سیمور، مذاکره کننده هسته ای سابق آمریکا می گوید وجود هرگونه تنش میان قدرت های جهانی، می تواند باعث شود که ایران احساس فشار کمتری برای امتیاز دادن کند. 

از سوی دیگر، دو دیپلمات غربی به آسوشیتدپرس گفته اند که انتظارات روسیه از توافق نهایی هسته ای، بسیار کمتر از انتظارات غرب است. به گفته این دیپلمات ها، روسیه مشکلی با عملکرد سانتریفیوژهای ایران ندارد و حتی حاضر است میزان کنونی آن ها، یعنی 20 هزار سانتریفیوژ را بپذیرد. این در حالی است که غرب خواستار کاهش قابل توجه این تعداد است. 

تنها نکته مهم مورد تأکید روسیه این است که ایران به توافقی با آژانس بین المللی انرژی اتمی دست یابد تا بر مبنای آن، انجام بازرسی های گسترده از تأسیسات هسته ای ایران به اثبات صلح آمیز بودن این برنامه کمک کند. این دو دیپلمات از نزدیک با مباحثات پشت پرده گروه 1+5 آشنا هستند، اما به دلیل حساسیت موضوع نخواسته اند نامشان فاش شود. 

در همین راستا، مارک فیتزپاتریک، از مقامات سابق وزارت خارجه آمریکا نیز هرچند معتقد است همکاری روسیه و آمریکا با وجود اختلافات شدید آن ها در موضوعات مختلف ادامه می یابد؛ اما می گوید مسائل مسکو با واشنگتن بر سر موضوعات گسترده ژئوپلیتیکی، می تواند سبب شود که روسیه دستور کار مخصوص به خودش را در قبال ایران پیاده کند که کمک به ساخت رآکتورهای هسته ای جدید در ایران، از این جمله است. 

به هر حال، آنگونه که مشخص است، تقابل آمریکا و روسیه بر سر اوکراین، می تواند اثرات پیش بینی نشده ای بر موضوع هسته ای ایران داشته باشد. باید دید این موضوع تا چه حد در عمل تحقق پیدا می کند و ایران چگونه خواهد توانست از این فضا به نفع خود استفاده نماید.