ناامیدی از نتایج نشست ژنو 2

دیپلماسی ایرانی: تنها 24 ساعت از اظهارات بان کی مون در جمع خبرنگاران برای دعوت از ایران به نشست ژنو 2 بر سر سوریه گذشته بود که نماینده وی مجددا در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت که بان کی مون دعوت خود را از ایران پس گرفته است. همان طور که دعوت از ایران برای شرکت در این نشست فضای جامعه جهانی را ملتهب کرد، پس گرفتن دعوت از ایران نیز جنجال به پا کرد. جنجالی که بسیاری از تحلیلگران و رسانه ها از آن به زیر سوال رفتن اعتبار سازمان ملل یاد کردند. به ویژه از جانب روس ها و تحلیلگران آنها که این اتفاق را ضربه ای به اعتبار این سازمان قلمداد کردند و ریاست و مدیریت بان کی مون را زیر سوال بردند. در این میان عده ای نیز معتقدند که این کنفرانس برگزار نشده محکوم به شکست است. اظهارات بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه 48 ساعت قبل از برگزاری آن و دلسردی امریکایی ها از موفقیت آمیز بودن مذاکرات همگی نشان از آن دارد که این کنفرانس صرفا تلاشی است برای این که گفته شود که چنین کنفرانسی برگزار شده و نتیجه خاصی از آن انتظار نمی رود. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان نه بشار اسد با توجه به موفقیت های میدانی اش دلیلی برای کوتاه آمدن در مقابل مخالفان می بیند و نه مخالفان آن قدر انسجام و یکپارچگی دارند که در برابر بشار اسد بتوانند موضعی واحد اتخاذ کنند. بنابر این این نشست قبل از آن که برگزار شود محکوم به شکست است، چه ایران در آن شرکت کند چه نکند.

روزنامه الحیات چاپ لندن، در یادداشتی به قلم الیاس حرفوش به همین موضوع پرداخته است و می نویسد: دیگر مهم نیست که کنفرانس ژنو برگزار می شود یا نه. جدای از این که دعوت بان کی مون از ایرانی ها برای شرکت در این کنفرانس اشتباه بود یا نه یا واقعا هدفی روشن را دنبال می کرد، این کنفرانس آن طور که هدفش از پیش تعیین شده، انفجار آن قبل از برگزاری اش بوده است. نتایج کنفرانس ژنو 2 کاملا روشن است، این کنفرانس کنفرانسی بی نتیجه خواهد بود.

وی در ادامه می نویسد: کسانی که انتظار داشتند از این کنفران نتایج ایجابی به دست آید، کنفرانسی که جلسه مشورتی و مقدماتی آن از فردا در شهر مونترو سوئیس آغاز می شود، می بینند که رئیس جمهوری سوریه قبل از برگزاری کنفرانس دستورالعمل های آن را اعلام می کند: اگر شما خیال کرده اید که به ژنو می روید تا حکومت انتقالی با اختیارات کامل تشکیل دهید، خواب دیده اید. تنها هدف مهم این نشست که از آن انتظار می رود مبارزه با تروریسم است. ای مخالفانی که در خارج نشسته اید، شما نماینده هیچ کس در داخل سوریه نیستید. برای همین نمی توانم شما را در قدرت مشارکت دهم. همه شما ساخته و پرداخته سازمان های امنیتی و گروه های خارجی هستید. اما من، رئیس جمهوری «قانونی» هستم و مساله کناره گیری ام از قدرت به هیچ وجه از جانب من مطرح نیست. به این ترتیب بشار اسد موضوع چگونگی برخورد با "جرثومه های تروریسم" را مطرح می کند. جرثومه هایی که به دلیل فعالیت های شبه نظامی و سازمان های امنیتی ای که در سوریه فعال هستند سراسر این کشور را در نوردیده اند و باید با آنها برخورد شود. بشار اسد می گوید قبل از آن که ثبات به سوریه بازگردد باید تکلیف این گروه ها روشن شود. در سوریه تا قبل از مارس 2011 تروریسمی وجود نداشت. اما بعد از این که ناآرامی ها در سوریه آغاز شدند و رنگ و بوی طایفه ای به خود گرفتند، همه چیز تغییر کرد و این جریان های تروریستی با توجه به نظریه "پیمان اقلیت ها" در سوریه فعال شدند و به جان و مال مردم افتادند.

حرفوش در ادامه یادداشت خود می نویسد: دیگر مهم نیست که از ایران برای شرکت در این نشست دعوت می شود یا خیر یا این که اصلا چرا باید ایران از حضور در این نشست غایب باشد. مساله به نقشی باز می گردد که ایران می تواند ایفا کند، همان طور که از مسکو نیز انتظار می رود مشابه این نقش را ایفا کند، فشار به حکومت سوریه با هدف رسیدن به یک راه حل سیاسی که سوریه و منطقه بیش از این در معرض تهدید جرثومه های تروریسم و فجایع آنها نباشند، انتظاری است که از ایران و روسیه می رود. اگر تهران و مسکو حاضرند که این نقش را بپذیرند طبیعی است که باید بدون هیچ پیش شرطی از آنها برای شرکت در ژنو 2 دعوت شود. البته پیش شرط پذیرفتن ژنو یک لازمه برای حضور در نشست ژنو 2 است. چرا که شرایط به وجود آمده بعد از آن نشست است که بر اساس آن نشست فعلی برگزار می شود.

حرفوش در پایان یادداشت خود می نویسد: روشن است که هیچ تلاشی برای به موفقیت رسیدن نشست ژنو 2 وجود ندارد. کاملا هم روشن است که طرف هایی تلاش می کنند که حل بحران سوریه به چالش بخورد. کار دیگر از برگزاری کنفرانس برای بررسی راه های حل بحران گذشته است. باید راه های عملی برای حل بحران سوریه یافت شود. و الا مردم سوریه نیاز به برگزاری کنفرانس ندارند، نیاز آنها دست یاری برای نجات از این وضعیت اسفبار است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11