سنا باید با هوشمندی تصویب طرح را در تعلیق نگاه دارد

دیپلماسی ایرانی: یک فارغ التحصیل دانشگاه دنور در حال هدایت دولت ایران به سوی مذاکره صلح آمیز برای راه حل دیپلماتیکی با آمریکاست که مانع دستیابی ایران به سلاح هسته ای می شود.محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران دکترای خود را در رشته سیاست و حقوق بین الملل در سال 1988 دریافت کرده است، پنج سال پس از آنکه در دنور زندگی و تحصیل کرد. ظریف یک دیپلمات کارآزموده است که بازیگری کلیدی در رقص دیپلمایتک کنونی با ایران به شمار می رود.

دولت اوباما از فرصت روی کار آمدن دولت جدید در ایران استفاده کرد تا به طور مسالمت آمیز بین بست ایجاد شده بر سر مساله هسته ای ایران را حل کند. هدف باراک اوباما، بازداشتن ایران از دستیابی به سلاح هسته ای است و او می داند مردم آمریکا تا زمانی که تمامی روش های دیگر به بوته آزمون گذاشته نشده و به شکست نیانجامیده باشند، از گزینه نظامی حمایت نمی کنند.

نوامبر گذشته، آمریکا و شرکای مذاکره کننده ای اش با ایران بر سر یک طرح مقدماتی به توافق رسیدند که زمینه را برای حصول توافق جامع تر فراهم می کند. توافقی که سرانجام جامعه بین المللی را قانع می کند که ایران به دنبال تولید بمب هسته ای نیست.

هیچ یک از طرف های شرکت کننده در این مذاکرات ساده لوح نیستند. ایران می تواند تعهدات خود را نقض کند یا اقدامات مورد نظر به منظور اثبات ماهیت صلح آمیز برنامه های هسته ای اش را انجام ندهد. کنترل های قابل تایید و محدودیت هایی که برای توافق نهایی لازم است شاید برای دولت ایران بیش از اندازه سفت و سخت باشد.

اما تهدید بزرگتر علیه مذاکرات  در این مرحله اولیه از جانب سنای آمریکا ایجاد می شود که طرحی را برای تحریم مضاعف ایران دنبال می کند. این طرح حتی پیش از آغاز مذاکرات نیز مطرح بود و تاثیر جدی بر تضعیف روند مذاکرات دارد. به این ترتیب آمریکا با انتخاب بین اقدام نظامی یا کنار آمدن با ایران هسته ای، مواجه می شود. حمله به ایران ظریف هسته ای این کشور را کاهش نمی دهد و به نتیجه ای منجر می شود که آمریکا امیدوار است از آن جلوگیری کند: تصمیم گیری ایران برای ساخت سلاح هسته ای. 

کسانی که در شیپور اعمال تحریم های بیشتر علیه ایران می دمند، بر این باورند که این تحریم ها بود که ایران را پای میز مذاکره کشاند و تحریم های بیشتر به دریافت امتیازهای بیشتر از ایران کمک می کند. آنها اشتباه می کنند. رهبران ایران در صورت اقدام سنا برای افزایش تحریم ها آن را به عنوان نقض توافقنامه ژنو ارزیابی کرده و موضع مذاکره ای خود را سخت تر می کنند یا حتی ممکن از میز مذاکره را ترک کنند. حرکت هوشمندانه تر سنا این خواهد بود که این طرح را تا زمانی که واقعا لازم نباشد به رای نگذارد.

آیا باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا زمان و فضای مانور لازم برای دستیابی به توافق نهایی با ایران در مقابل لغو تدریجی تحریم ها را در اختیار خواهد داشت؟ یا اینکه طبق مصوبه سنا، آمریکا به طور یک توافقنامه ژنو را نقش می کند و به سوی گزینه نظامی می رود؟ طرح جدید تحریم های سنا در حال حاضر نه تنها به منزله مرگ مذاکرات هسته ای خواهد بود، بلکه نظام تحریم ها را نیز به فروپاشی می کشاند. به این ترتیب دیگر کشورها نیز آمریکا را متهم می کنند که مذاکرات و توافق هسته ای را به شکست کشانده است.

ظریف و جان کری، وزیر خارجه آمریکا اکنون در حال تلاش برای غلبه بر بی اعتمادی های دوجانبه و دشمنی عمیقی هستند که بین ایران و آمریکا وجود دارد. آنها می خواهد ساختاری را برای کنترل های بین المللی و کاهش ظرفیت دستیابی ایران به سلاح هسته ای ایجاد کنند. سنا نباید در مقابل این روند پیشرفت بایستد. در صورتی که این طرح بیش از این حرکت رو به جلو داشته باشد، ریسک درگیری نظامی یا ایران هسته ای یا هر دو را به همراه خواهد داشت.

نویسندگان:توماس پیکرینگ: دستیار سابق وزارت خارجه آمریکا در امور سیاسی که مدت ها در روسیه، اسرائیل، اردن و سازمان ملل، سفیر بوده است.

جیم والش: تحلیلگر و محقق در موسسه ماساچوست

منبع: دنور پست / تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه: یکشنبه 22 دی 1392 / باز انتشار: پنجشنبه 26 دی 1392