چهار محور توافقی ایران و ترکیه بر سر سوریه

احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در کنفرانس خبری مشترکی به همراه محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در مرکز مطالعات وزارت امور خارجه شرکت کرد. وی به منظور شرکت در اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای عضو اکو به تهران سفر کرده است.

به گزارش خبرنگار دیپلماسی ایرانی محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این مصاحبه مطبوعاتی مشترک در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر تفاوت دیدگاه های ایران و ترکیه در پرونده سوریه گفت: «پیگیری وضعیت سوریه از جمله محورهای همیشگی دیدارهای مقام های ایران با همکاران ترک بوده است. تهران و آنکارا در بحث سوریه محورهای مورد توافقی به شرح زیر دارند: 1- عدم وجود راهکار نظامی برای پایان دادن به بحران 2 – ضرورت تشویق راه حل سیاسی از سوی ایران و ترکیه به عنوان دو کشور تاثیرگذار و لزوم همکاری های دو جانبه هر دو کشور 3- تلاش برای پایان دادن به درگیری و ایجاد آتش بس حتی قبل از مذاکرات ژنو 2 و 4 – کمک رسانی انسانی به مردم سوریه که در حال حاضر با داوود اوغلو در خصوص همکاری های مشترک هلال احمر ایران و ترکیه در این راستا به توافق رسیده ایم.»

وزیر امور خارجه ترکیه نیز در پاسخ به این سوال گفت: «درست است که نشست ژنو 2 در 22 ژانویه برگزار خواهد شد اما در این فاصله زمانی منتظر نمی مانیم تا وضعیت مردم سوریه وخیم تر شود. در حال حاضر بیش از دو میلیون آواره سوری کشور خود را به مقصد کشورهای همسایه ترک کرده اند که این مساله مشکلات فراوانی را برای کشورهای همسایه ایجاد کرده است. 5 میلیون سوری نیز در داخل این کشور به کمک فوری نیاز دارند علاوه بر این وضعیت مردم در مناطق محاصره شده که همچنان مورد حمله قرار می گیرند مولود ترژدی های انسانی بسیاری شده است موفقیت ژنو 2 به برقراری آتش بس در سوریه و شکل گیری دوره انتقالی در این کشور بستگی دارد.»

وزیر امور خارجه ترکیه در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری در مورد چرایی حمایت آنکارا از دولت محمد مرسی گفت: «حمایت از محمد مرسی و دولت وی بر مبنی اصول سیاست خارجی ما است. عدم حمایت از گروه و فرقه خاص همواره در راس اصول دستگاه دیپلماسی ترکیه بوده است. این خواست و اراده مردمی است که بنای اصل سیاست خارجی ترکیه به حساب می آید. ما با برکناری مردی که در انتخابات آزاد و سالمی که در مقابل چشم همه مردم دنیا انجام شد، برنده انتخابات گردید به وسیله کودتای نظامی مخالفیم. سوال ما این است که چرا برخی کشورهایی که شاهد نحوه روی کار آمدن محمد مرسی در انتخاباتی آزاد بودند در مقابل این اتفاق واکنشی نشان ندادند. همان طور که دولت های فعالی ایران و ترکیه برآمده از خواست و اراده مردم هستند، ما خواهان اصل احترام به مردم در کشورهای عربی نیز هستیم.»

در ادامه این مصاحبه مطبوعاتی محمد جواد ظریف در پاسخ به سوال خبرنگاری از یک رسانه ترک مبنی بر این که ایران چه زمان از دخالت نظامی در سوریه و حمایت از حزب الله و حماس دست بر می دارد، گفت: «سیاست ایران در منطقه عدم مداخله در امور داخلی کشورها و هم زمان ما سیاست حمایت از مقاومت در برابر زیاده خواهی های اسرائیل را هم پیگیری می کنیم. این سیاست سیاست اصولی است که وجود داشته و همچنان هم ادامه پیدا خواهد کرد. امیدواریم با آینده نگری بازیگران در منطقه مخصوصا بازیگران خارجی این واقع بینی بر همگان حاکم شود که بحران سوریه راه حل نظامی ندارد و باید از طریق میز مذاکره حل و فصل شود. رواج و گسترش خشونت و اختلاف های فرقه ای در منطقه دغدغه مشترک ما و دولت ترکیه است.»

وی همچنین گفت: «همه به ویژه ایران و ترکیه نگران گسترش خشونت در منطقه هستند و آن را به نفع کشورهای منطقه نمی دانند. ما توافق کردیم ایران و ترکیه با عزم جدی برای جلوگیری از افراط و فرقه گرایی در منطقه و هم چنین برای نزدیک شدن مذاهب اسلامی همکاری کنند تا آتش فرقه گرایی منطقه ما و فراتر از منطقه ما را فرا نگیرد. اصولا معتقدیم مشکلات منطقه ما به خصوص مشکل سوریه راه حل نظامی ندارد.»

وزیر امور خارجه با بیان این که ایران و ترکیه درباره موضوعات مختلف بین المللی دیدگاه های مشترک دارند، در ادامه خاطرنشان کرد: «روابط حسن همجواری ما با ترکیه سابقه بسیار دیرینه دارد و امروز ترکیه یکی از همسایگان نزدیک و بسیار قابل اعتماد ایران است و ما امیدواریم که این روابط گسترش یابد و در زمینه های مختلف توسعه پیدا کند. در موضوعات مختلف منطقه ای گفت وگوهای بسیار خوبی داشتیم و امیدواریم که این گفت وگوها بتواند به کاهش آلام مردم منطقه به ویژه در سوریه که مردم در آن با مشکل مواجه شده اند، کمک کند. امیدواریم بتوانیم راه حلی از طریق مذاکره برای توقف جنگ کمک رسانی و رسیدن به راه حل را با کمک یکدیگر به دست آوریم و با مواضع مشترک برای حل نگرانی های عمده منطقه به پیش رویم و مانع رشد افراط گرایی در این منطقه حساس شویم.»

وزیر خارجه ایران همچنین تاکید کرد که در طول سه ماهه حضورش در این مسوولیت رایزنی های متعددی در موقعیت های مختلف با وزیر خارجه ترکیه داشته است.

در این کنفرانس خبری همچنین داوود اغلو از سفر رئیس جمهوری ایران به ترکیه در ماه ژانویه و پس از آن سفر نخست وزیر ترکیه به تهران خبر داد.