پنج دلیل مخالفان ناراضی از توافق با ایران

دیپلماسی ایرانی: ایران و جامعه بین المللی برای نخستین بار در 34 سال گذشته یک یک توافقنامه دست یافته اند که می تواند گامی در جهت بهبود روابط تهران- واشینگتن باشد. اما چرا برخی گروه ها از این توافق تا این اندازه نارحت اند. دلایل این نگرانی فراتر از فاکتورهایی مانند اسرائیل و اعراب و تندرو ها در کنگره آمریکاست. آنچه در زیر می آید پنج دلیلی است که به گزارش سی ان ان می تواند موجب نارضایتی برخی گروه ها از این توافقنامه باشد.

1)مساله ایران است

این توافقنامه پس از آن به دست آمد که چهره ای میانه رو در انتخابات ریاست جمهوری ایران به پیروزی رسید. حسن روحانی برای نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، به عنوان یک مقام عالی ایران با رئیس جمهور آمریکا تلفنی گفت و کرد. سپس تلاش های علنی و غیر علنی نتیجه مذاکرات ژنو 3 را رقم زد که در آن توافقنامه ای بین ایران و گروه 1+5 امضاء شد. آنهایی که مخالف این توافقنامه هستند، دلیل ساده ای دارند. آنها ایران را دوست ندارند. سناتور جو لیبرمن، سناتور سابق آمریکایی بر این باور است که ایران دشمن آمریکاست و سابقه تاریخی میزان خصومت ایران با آمریکا را نشان می دهد. او که از حامیان سرسخت اسرائیل است ادعا می کند تجربه نشان داده که ایران به قراردادها پایبند نمی ماند. این در حالی است که نخست وزیر اسرائیل نیز این توافقنامه را اشتباهی تاریخی توصیف می کند. تونی بلینکن، مشاور معاون امنیت ملی آمریکا ادعا می کند که اسرائیل حق دارد نگران باشد. چرا که ایران هسته ای ، موجودیت اسرائیل را تهدید می کند. اما اوباما به سهم خود از این قرارداد دفاع کرده و می گوید نمی توان در را به روی دیپلماسی بست.

2) تحریم تحریم ها

در هفت سال گذشته تحریم های دوجانبه و چندجانبه ای علیه ایران اعمال می شود که صنعت نفت و بانکذاری را نشانه گرفته است. در نتیجه این تحریم ها، درآمد نفتی ایران کاهش یافت و نرخ تورم و بیکاری با شتاب زیادی صعودی شد. اما به موجب توافق اخیر، ایران می تواند به 7 میلیارد دلار از اموال بلوکه شده خود دست یابد. منتقدان می گویند این توافقنامه متوازن نیست، چرا که آنچه که از ایران دریافت می شود با لغو تحریم های ارایه شده، همخوانی ندارد. برخی نیز توافق مقدماتی با ایران را یک اشتباه خوانده و می گویند به عقب برگرداندن لغو تحریم ها بسیار دشوار است. به این ترتیب به نظر می رسد نظام اعمال تحریم ها نیز دچار تحریم شده است. تحریم هایی که لغو آنها از روی نظام تحریم ها کارآسانی نخواهد بود.

3)مشروعیت بخشیدن به اهداف هسته ای ایران

ایران تاکید دارد در برنامه های هسته ای خود اهداف صلح جویانه را دنبال می کند. در عین حال این قرارداد به ایران اجازه می دهد عملیات غنی سازی را با خلوص پایین دنبال کند. در چنین شرایطی نوعی مشروعیت برای اهداف هسته ای ایران در نظر گرفته می شود که منتقدان نگران آن هستند.

4)مشروعیت بخشیدن به نقش محوری ایران در خاورمیانه

تحولات خاورمیانه را نمی توان از توافق هسته ای اخیر جدا کرد. در حال حاضر بحران سوریه در منطقه ادامه دارد و رقابت شیعه و سنی در خاورمیانه در حال شدت گرفتن است. ایران شیعه از بشار اسد در سوریه حمایت می کند و این درحالی است که عربستان سعودی سنی، معارضان سوری را تجهیز می کند. برخی اعراب در منطقه بر این باورند که با حصول توافق هسته ای در ژنو، ایران می تواند نفوذ خود را در منطقه در کشورهایی مانند لبنان و بحرین گسترش دهد. هرچند که مقامات سعودی و دیگر شیخ نشین های حوزه خلیج فارس در محافل عمومی به طور محتاطانه ای در مورد این توافق ابراز خوش بینی کرده اند اما در محافل خصوصی آنها به شدت نگرانند.

5) دشمن اسرائیل دشمن من است

این در حالی است که تندروهای آمریکایی که تحت نفوذ لابی اسرائیل قرار دارند بر این باورند که دشمنی ایران با اسرائیل به معنی دشمنی با آمریکاست. آنها می گویند ایران باید برنامه های هسته ای خود را متوقف کند. برخی نیز بر این باورند که اوباما زمان امضاء این توافق را به نحوی تنظیم کرد که کشورهای غربی در تعطیلات آخر هفته باشند و به این ترتیب واکنش ها به آن به حداقل برسد. از سوی دیگر اوباما از سوی آنها متهم به استفاده از توافق هسته ای با ایران برای منحرف کردن توجه ها به طرح «اوباما کر» است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه: چهارشنبه 6 آذر 1392/ باز انتشار: شنبه 9 آذر 1392