زبان غیرهمسو میان فرانسه و آمریکا در مذاکرات هسته ای ایران

دیپلماسی ایرانی: مذاکرات درباره پرونده اتمی ایران در تاریخ های ۹ و ۱۰ نوامبر بدون هیچ توافقی به پایان رسید. نشریه لوموند می نویسد:خوش بینی محمد جواد ظریف، رییس دیپلماسی ایران، و همتایان اروپایی اش، امید بسیاری را در نزد مردم ایران ایجاد کرد و آنها بی صبرانه در انتظار توافقی نشسته بودند که بتواند تحریم های بین المللی اعمال شده علیه تهران را کاهش یا حتی لغو کند. ولی این سناریو به تحقق نپیوست. پس از آن فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه روز دوشنبه (۲۷ آبان) در سخنانی در اورشلیم (بیت المقدس) بر ادامه تحریم های ایران تا برداشتن گام های "قابل اعتماد و اثبات" از سوی ایران برای توقف فعالیت های اتمی تأکید کرد. او توافق در مذاکرات آینده را منوط به پذیر چهار شرط از سوی ایران دانست.

تحت نظارت بین المللی قرار دادن همه تاسیستات هسته ای، کاهش ذخیره اورانیوم غنی شده، متوقف کردن غنی سازی 20 درصدی و توقف ساخت و ساز تاسیسات آب سنگین اراک چهار شرط فرانسه است. در همین حال طی دیداری که عصر یکشنبه 26 آبان ماه اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه داشتند، از احتمال خروج ایران از مذاکرات هسته ای در صورت تصویب تحریم های جدید خبر دادند. تحریم هایی که قرار بود مجلس سنا آنها را به تصویب برساند اما با موضع گیری اوباما رییس جمهوری و جان کری وزیر خارجه آمریکا به تعویق افتاد.

کارشناسان رفتار دولت فرانسه به خصوص فابیوس وزیر امور خارجه این کشور و جان کری را یک پروژه مشترک می دانند. پروژه ای که به بازی لفظی شبیه است ، بازی که به منظور وارد کردن ایران به ارایه امتیازهای بیشتر صورت می گیرد. باراک اوباما و فرانسوا اولاند، روسای جمهور آمریکا و فرانسه از ایران خواستند توافق هسته ای پیشنهادی را بپذیرد. به گفته دو رهبر آنچه در جریان مذاکرات ژنو میان ایران و گروه 5+1 مطرح شد، زمینه ای برای دستیابی به توافق است. خبرگزاری فرانسه گزارش داد، کاخ سفید نیز پس از مکالمه تلفنی روسای جمهور آمریکا و فرانسه اعلام کرد، دو کشور بر سر شیوه تعامل با ایران "اتفاق نظر کامل" دارند. با این همه نشریه فرانسوی لوپوئن می نویسد: پاریس با موضع گیری شدید و حتی شدیدتر از واشنگتن در رابطه با برنامه اتمی ایران، آب به آسیاب محافظه کاران آمریکایی می ریزد.

داوود هرمیداس باوند، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین المللی معتقد است وحدتی میان آمریکا و فرانسه وجود ندارد. او می گوید:" نقشی که فرانسه بازی می کند همان نقشی است که اسرائیل و عربستان و دیگر مخالفان در پیش گرفته اند." به گفته او این در حالی است که آمریکا سعی می کند کنگره را از تصویب تحریم های جدید باز دارد. او بر این باور است که آمریکا به دنبال دستیابی به یک " توافق " است و این مساله همسو با مواضع فرانسه نیست. در همین حال بر اساس امضای توافق نامه میان سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه بازدید از تأسیسات آب سنگین اراک و نیز معدن اورانیوم گچین از سوی ایران به بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی داده شد. از این رو کارشناسان اقدام این را یک حسن نیت و رفتاری داوطلبانه قلمداد کردند.

در همین حال فرانسه اعلام  کرد که برای پذیرش توافق نامه 4 شرط وجود دارد. چهار شرطی که در توافق نامه میان ایران و آژانس درج شده و حتی گزارش آژانس نیز تاکید بر عدم دستیابی به اورانیوم 20 درصد و عدم توسعه فعالیت های هسته ای دارد. اما هرمیداس باوند می گوید:"  اگر فرانسه بخواهد بر مواضعش تاکید کند ممکن است آن انتظار توافقی که در نظر است، صورت نگیرد. " او می گوید تمامی شروطی که فرانسه مطرح کرده در مذاکرات قبلی مطرح شده و دیگران نیز بر آن توافق نظر داشتند. بنابراین مساله تازه ای نیست که فرانسه آن را مطرح کرده است. با این همه فرانسه سخت گیری حیرت آور و باورنکردنی را به نمایش گذاشت، و این درحالی بود که به نظر می رسید توافق با تهران قریب الوقوع است. ایران از زمان انتخاب حسن روحانی نشانه های آشکاری را از خواست خود دایر بر حل و فصل پرونده اتمی نشان داده است.

تهران برخلاف هندوستان، پاکستان، کره شمالی و اسراییل، یکی از امضاء کنندگان پیمان منع گسترش اتمی است. نشریه فرانسوی زبان لوپوئن می نویسد: " به واقع فرانسه وارد چه بازی ای شده است؟ بی شک دلایلی مطرح است که به اوضاع و احوال کنونی مربوط می باشد؛ مانند سفر فرانسوا اولاند به اسراییل. به همین دلیل، بهتر بود که شرایط پرتنش نشود. تردیدی نیست که موضع جدید فرانسه مورد ستایش نخست وزیر بنیامین نتانیاهو است."