پیام عدم حمله آمریکا به سوریه، برای ایران چه بود؟

طی هفته های اخیر، با اوج گیری بحث حمله آمریکا به سوریه و سپس اعلام انصراف دولت آمریکا از این اقدام، بسیاری از تحلیلگران از تأثیر این اقدام بر موضوع هسته ای ایران گفته و نوشته اند. در این میان، هرچند بسیاری از تندروهای آمریکایی عدم حمله آمریکا به سوریه را «پیامی نادرست» برای ایران خوانده اند، روزنامه واشنگتن پست تحلیل متفاوتی را در این زمینه ارائه داده است.

به گزارش «تابناک»، روزنامه «واشنگتن پست» در مطلبی به بررسی سیاست های اوباما در قبال ایران و سوریه پرداخته و می نویسد تصمیم اوباما مبنی بر توقف طرح حمله به سوریه، از سوی بسیاری از ناظران مسائل ایران در آمریکا با انتقاد مواجه شده است. 

این گروه هشدار می دهند که اوباما «خط قرمز» خود را نادیده گرفته، اعتبار خود به عنوان رئیس جمهور آمریکا را خدشه دارد کرده و در این مسیر، به ایران پیام داده که این کشور می تواند بدون توجه به هشدارهای آمریکا، به سوی دستیابی به سلاح هسته ای حرکت کند. 

با این وجود، «مکس فیشر»، تحلیلگر واشنگتن پست استدلال می کند که بر خلاف این دیدگاه ها، سیاست اوباما در قبال سوریه کاملاً عملگرایانه بوده و دقیقاً پیام صحیحی را – به ویژه در این مقطع زمانی حساس – برای ایران فرستاده است. 

فیشر در توضیح نظر خود می نویسد اوباما از همان ابتدا آشکارا بیان کرده بود که هدف اصلی اش در قبال سوریه، جلوگیری از استفاده از سلاح شیمیایی در این کشور است. بر همین اساس، زمانی که اطمینان حاصل کرد می توان از طریق طرح روسیه به همین نتیجه رسید، از حمله به سوریه صرف نظر نمود. 

فیشر می نویسد همین نکته، مشابهت هایی را میان دیدگاه اوباما نسبت به سوریه و ایران به وجود می آورد. اوباما تاکنون اظهار داشته که آنچه از ایران می خواهد، عدم تعقیب سیاست غیرصلح آمیز هسته ای از سوی ایران و موافقت این کشور با مجموعه بازرسی هایی است که صلح آمیز بودن برنامه هسته ای این کشور را ثابت کند. به بیان وی، در صورتی که ایران با این موارد موافقت کند، تحریم ها تخفیف یافته و چشم انداز حمله نظامی نیز از بین خواهد رفت.

همین جاست که مشابهت موضوع با سوریه اهمیت می یابد: ایران به شدت نسبت به ایالات متحده بی اعتماد بوده و نگران است که اوباما با پایبند نماندن به وعده خود برای توافق، به این کشور خیانت خواهد کرد. این مانع بسیار مهمی در مقابل هرگونه توافق میان ایران و آمریکاست. 

اما در صورتی که ایران مشاهده کند توافق آمریکا با دولت سوریه در عمل موفقیت آمیز است، این پیام برای این کشور ارسال خواهد شد که می تواند به آمریکا اعتماد نماید. در شرایطی که مقامات ارشد ایرانی از تعامل و انعطاف سخن می گویند، اکنون زمان مناسبی است که اوباما نیز انعطاف و دیپلماسی خود در قبال خاورمیانه را به نمایش بگذارد. 

اما مسئله دیگر، انتقادهایی است که درباره اعتبار آمریکا مطرح می شود. اما عدم حمله به سوریه، اعتبار اوباما را از بین نخواهد برد. ایران همواره تردید داشته که در صورت ارائه امتیازاتی از سوی این کشور، اوباما واقعاً بتواند گزینه تحریم ها و حمله نظامی را کنار بزند. به عبارت دیگر، ایرانی ها بر این باورند که آمریکا در پشت پرده در تلاش برای از میان بردن جمهوری اسلامی است. 

بر این اساس، تصمیم اوباما مبنی بر انصراف از حمله به سوریه، نه تنها به اعتبار اوباما لطمه نمی زند، بلکه آن را تقویت نیز خواهد کرد؛ زیرا نشان می دهد که وی در پی نابودی جمهوری اسلامی نیست و در صورتی که ایران به تقاضاها در موضوع هسته ای پاسخ دهد، صلح میان دو کشور برقرار خواهد بود. 

فیشر در پایان می نویسد: «این دقیقاً همان پیامی است که در شرایط کنونی باید برای ایران فرستاد».