کرملین پیروز میدان جنگ سوریه

دیپلماسی ایرانی: مصالحه امریکایی ها و روس ها بر سر سوریه و رسیدن به توافقی بر سر تسلیحات شیمیایی این کشور از نگاه بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران مسائل سیاسی قدرت نمایی روسیه از یک سو و ضعف دیپلماسی امریکا از سوی دیگر است. حتی بسیاری از تحلیلگران امریکا را در این بازی شسکت خورده و روسیه را برنده بلامنازع این عرصه توصیف کرده اند. در این میان عده ای نه تنها امریکا بلکه جامعه غربی و اروپایی را که بر سر بزنگاه امریکا را در برابر سوریه و روسیه و مخالفان موثر حمله نظامی به سوریه تنها گذاشتند تا شاید در سایه این تنش بتوانند به مکاسب شخصی شان برسند را نیز شکست خورده می دانند. روزنامه النهار چاپ لبنان در یادداشتی به قلم الیاس الدیری به این موضوعی پرداخته و می نویسد: زیاده گویی یا مبالغه نیست اگر بگوییم که صیغه یا صفتی زاییده شده که می توان آن را "سیاست تاریخ مصرف گذشته" امریکا نامید. امریکا این سیاست را در تمامی مذاکرات بین المللی و صحبت های رسمی اش بیان و دنبال کرده است. البته اصل این سیاست چیز تازه ای نیست. کما این که بدون این که تصادفی باشد دیده ایم که این "سیاست تاریخ مصرف گذشته" در تمامی جنگ های "رینگویی" امریکا حضور داشته و البته هزینه های سنگینی را هم متحمل ایالات متحده امریکا کرده است. سیاستی که عموما مسیر کابوئی رایج در فیلم های جان وین را دنبال می کند. از ویتنام تا افغانستان و عراق بی مبالغه همین سیاست را بدون هیچ تغییری مشاهده می کنیم.

در ادامه این یادداشت آمده است: شاید همین تجربه سخت باشد که باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا را مجبور کرده تا برای اتخاذ تصمیم نهایی آغاز جنگی جدید در خاورمیانه و حمله به سوریه به کنگره و افکار عمومی امریکا مراجعه کند تا این گونه بگوید که دیگر این سیاست قابل ترجمه به حمله نظامی نیست.. چه زمینی حمله شود چه موشکی.

نویسنده این یادداشت در ادامه دیپلماسی اوباما را دیپلماسی طلب کمک برای رهایی از تنگنا توصیف می کند و می نویسد: عقب گرد تراتژیک اوباما از حمله نظامی به سوریه چندان تفاوتی با استغاثه ندارد. وی در داخل و خارج با زبان بی زبانی می گفت: مرا نجات دهید. در این جا بود که قیصر روسی از کاخ کرملین بیرون آمد در حالی که در کنار دست او خرس سفید روسی که حتی تصادفی هم نمی خندد، به همراه او بیرون آمده بود. ثابت شده حتی اگر رئیس جمهوری روسیه لبخندی بزند این خرس با صلابت ایستاده و کوچکترین تبسمی بر لب نمی زند.

الیاس الدیری در ادامه یادداشتش باراک اوباما را روشنفکری که می خواهد با تفکر دانشگاهی کاخ سفید را اداره کند، توصیف می کند و می نویسد: وقتی که استاد دانشگاهی مقیم در کاخ سفید از مسکو تقاضای کمک کرد، در همان میانه راه از او وقت ملاقات خواست تا شاید بتواند حمله به سوریه را به تاخیر بیندازد یا آن را با توافقی دیگر مثل به نظارت گرفتن سلاح های شیمیایی سوریه توسط سازمان ملل جایگزین کند. تقاضایی که با استقبال گسترده طرف روسی مواجه شد و پاسخ جان کری به گونه ای بود که گویی خبری را به او داده اند نه این که موضوعی مطرح شده که باید بر سر آن مذاکره کند. جزئیات این طرح بعد از تحولاتی که به خود دید نشان می دهد راهی را می پیماید تا روزی به راه حلی برای پایان دادن به بحران سوریه ختم شود. البته معلوم نیست که آن روز کی فرا می رسد یا سوریه وارد دریای ظلمات می شود یا دریای خون تا آن روز فرا برسد.

وی در ادامه تاکید می کند، به هر حال آن چه در این جا مهم است و قصد اصلی یادداشت از نوشتن آن محسوب می شود، این است که اشاره کنیم خرس روسی در حال بازگشت است و روسیه با همه ثقل خود قدم به صحنه منازعات بین المللی گذاشته است. آن هم دقیقا زمانی که رئیس جمهوری امریکا با حواله دادن گزینه حمله نظامی به سوریه به مجلس کنگره و سنا این فرصت را در اختیار ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه قرار داد تا وی بتواند از فرصت پیش آمده نهایت استفاده را ببرد. پوتین با این کار فرصت پیدا کرد که به "رهبر جهان آزاد" بگوید که "ما این جا هستیم"، و آن رینگو رفته رفته می رود تا دیگر فقط بر روی صفحه های تلویزیون در فیلم های وسترن مشاهده شود. دقیقا مثل زمانی که امپرواتوری های بزرگ رو به زوال می روند، ثقل و هیمنه امریکا نیز رو به زوال رفته است. هم پیمانان اروپایی اش نیز که قبل از این او را در این جنگ همراهی می کردند دقیقا سر بزنگاهی که به آنها نیاز داشت، تنها رهایش کردند.

الیاس الدیری در پایان می نویسد: شکل گیری نوعی اتحاد میان امریکا و روسیه بر سر سوریه زمان چندان زیادی نبرد، ظرف چند روز حاصل شد، امریکا با همه عظمت و بزرگی و دستاوردها و ابعاد تاریخی و جغرافیایی اش عرصه را برای روسیه چنان خالی کرد که روس ها به سرعت تبدیل به قدرتی بزرگ در عصر جدید ما شدند که شریک اصلی و برابر با امریکا محسوب می شوند، به ویژه در خاورمیانه. آن هم در آب های آرام و در برابر ثروت های کلان موجود در منطقه. اکنون این کشورهای منطقه هستند که باید از این فرصت نهایت استفاده را ببرند تا بتوانند با ظهور قدرت جدید منطقه در کنار قدرت امریکا مصالح خود را حفظ کرده و توازنی میان منافع خود با غرب و روسیه ایجاد کنند. به راستی که جنگ سوریه، هنوز آغاز نشده، همه چیز را تغییر داده است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11