از جنگ در خاورمیانه همه سود می برند

دیپلماسی ایرانی: "خاطرات سیاسی" مجموعه برنامه هایی است که شبکه العربیه از نیمه های اکتبر سال 2011 روزهای جمعه پخش آن را آغاز کرده است. در این برنامه، طاهر برکه، روزنامه نگار و خبرنگار لبنانی العربیه با چهره های سیاسی مطرح دنیا مصاحبه هایی را انجام می دهد که عموما بازگوکننده خاطرات آنها در دوران قبول مسئولیتشان است. خاطراتی که با همراهی و تعاملشان با رهبران سیاسی مختلف جهان همراه است.

طاهر برکه، یکی از مصاحبه هایش را با برنار کوشنر، وزیر امور خارجه اسبق فرانسه انجام داده است. چهره ای که علاوه بر سیاستمداری از جمله روشنفکران مشهور فرانسه و اروپا نیز محسوب می شود. برنار کوشنر متولد 1939 در آوینیون فرانسه است. پدرش یهودی و مادرش پروتستان است. همسرش کریستین اوکرانت، یکی از روزنامه نگاران مشهور فرانسوی است. کوشنر تا سال 1966 عضو حزب کمونیست فرانسه بود اما در این تاریخ از این حزب اخراج شد و از همین جا بود که فعالیت های ضدکمونیستی اش را نیز آغاز کرد. در سال ۱۹۷۱ سازمان پزشکان بدون مرز را بنیان نهاد اما براثر اختلاف با رئیس آن، سازمان دیگری به نام پزشکان دنیا را راه اندازی کرد. در سال ۲۰۰۳ از حامیان براندازی صدام حسین بود. او مدتی را در حزب سوسیالیست نیز عضو و از طرفداران خانم سگولن رویال بود اما بعدا از آن حزب نیز اخراج شد. تحصیلاتش علوم پزشکی است و متخصص بیماری های داخلی است. از آوریل ۱۹۹۲ تا مارس ۱۹۹۳ وزیر بهداشت و از می ۲۰۰۷ تا نوامبر ۲۰۱۰ وزیر امور خارجه فرانسه بوده است. دیپلماسی ایرانی در نظر دارد هر هفته به طور مرتب این سلسله مصاحبه ها را منتشر کند. اکنون هشتمین بخش از این مصاحبه ها پیش رویتان قرار می گیرد:

تو اسرائیل را مسئول عدم پیشبرد مذاکرات صلح می دانی و می گویی تلاش های بسیاری در این زمینه انجام شد ولی با آمدن نتانیاهو همه این تلاش ها متوقف شدند و همه چیز از صفر دوباره آغاز شدند، همچنین گفتی که همه از جنگ در خاورمیانه و عدم آغاز مذاکرات صلح سود می برند، وقتی می گویی همه، منظورت کیست؟

بسیاری از احزاب و همچنین احزاب عربی. جریان اصلی در داخل حماس موضعی مخالف در قبال مصر اتخاذ کرده بود. امروز نمی خواهم مسئولیت را متوجه کسی کنم. اما قطعا انتخاب آقای نتانیاهو به جانشینی اولمرت کمک چندانی برای حل مشکلات نکرد و به همین دلیل هیچ پیشرفتی به دست نیاوردیم.

از تلاش هایی که از آنها برای انجام گفت و گوها میان دو طرف صحبت می کنی تا چه اندازه بعد از جنگ غزه که اسرائیل علیه حماس انجام داد، صحت دارد؟ آیا واقعا این حرفتان دقیق است؟

قطعا صحیح است.

چقدر حقیقت دارد؟ بر اساس کدام دلیل می خواستید که حماس با اسرائیل گفت وگو کند، در حالی که دشمنی تاریخی ای میان آنها وجود دارد و حماس محور مقاومت در برابر اسرائیل را اتخاذ کرده است؟

روابط میان حماس و اسرائیل مساله متفاوتی است. اولویت در ابتدا ایجاد مصالحه میان حماس و سازمان آزادیبخش فلسطین بود. یعنی آشتی میان محمود عباس و رهبران حماس در غزه. رسیدن به این مساله هم چندان ساده نبود. موضوع به دو حرکت فلسطینی مربوط می شود که تمایلی برای همکاری با یکدیگر ندارند. این مساله باعث می شود تا صحبت ما به انتخاباتی که در غزه برگزار شد، کشیده شود که در آن جنبش حماس پیروز شد. بعد از آن دور دوم انتخابات برگزار نشد. من همیشه برگزاری دور دوم انتخابات را تایید کرده ام. و این دقیقا همان چیزی است که درباره الجزایر وقتی که انتخابات دموکراتیک در این کشور در میانه راه متوقف شد نیز بیان کردم. روابط میان حماس و مصر و حماس با جنبش فتح بسیار بد و سخت بود. ما در این زمینه کمک های بسیاری به فلسطینی ها کردیم. مرکز فرهنگی فرانسه تنها موسسه ای بود که همچنان به طور مستمر با وجود آن حوادث در غزه با فلسطینی ها در تماس بود.

اما شما خودت به غزه سفر نکردی، این طور نیست؟

من بارها به غزه رفتم و به عنوان پزشک بیماران آن جا را درمان کردم. من غزه را از بطن این منطقه می شناسم.

می دانی که منظورم وقتی است که وزیر امور خارجه بودی نه وقتی که پزشک بودی؟

نه به یاد نمی آورم. به یاد ندارم که وقتی وزیر امور خارجه بودم به غزه سفر کردم یا قبل از آن. به غزه فقط برای یک مدت بسیار کوتاهی سفر کردم.

بر اساس اطلاعات موجود وقتی که تو وزیر امور خارجه بودی به غزه سفر نکردی در حالی که همیشه تاکید می کردی که باید به همه مظلومان و ستم دیدگان در سراسر جهان کمک و رسیدگی شود. این مساله باعث شد تا این گونه برداشت شود که تو و فرانسه به طور کل، بار خود را بر داشتید و فقط به مصالح خودتان نگاه می کنید و هر جا که مصالح فرانسه یا مصالح خودت تامین نباشد، توجهی به دیگران نمی کنید؟

فرانسه به طور گسترده کمک های واقعا بزرگی به غزه کرد. ما خواستیم یا به نوعی ابراز تمایل کردیم که می خواهیم بیمارستان بزرگی در غزه بسازیم. همان بیمارستان "کرانه" که با قطر در ساخت آن شریک شدیم. اما کمک های غذایی به هیچ وجه ابدا قطع نشدند. و الا حرکت انسانی که به من اجازه داد که به غزه سفر کنم و به عنوان پزشک در بیمارستان آن جا کار کنم با این که به عنوان وزیر امور خارجه عمل کنم، بسیار تفاوت دارد. به هر حال من باید هم پیمانی های فرانسه را مراعات کنم. جنبش حماس در اعلام این که با وجود اسرائیل موافق است، بسیار تاخیر کرد در حالی که هم زمان سازمان آزادیبخش فلسطینی با اسرائیل تعامل و مذاکره می کرد. در آن جا یک گروه کاری وجود داشت که شامل محمود عباس و ایهود اولمرت می شد که برای ساعت های طولانی از طریق یک دیدار در هفته با یکدیگر کار می کردند. برای همین ممکن نیست که آب را گل آلود کنیم به این ترتیب که برویم با گروهی دیگر که مخالف ارتباط با اسرائیل است، تعامل کنیم. در حالی که فرانسه همیشه از مردم غزه حمایت کرده و به آنها پول داده و برایشان کارهای دیگر کرده است. اگر امور در وضعیت فعلی بهبود می یافت سیاست متفاوتی به وجود می آمد.  

یعنی این که خودت شخصا تصمیم گرفتی که به غزه نروی یا این که تو می خواستی به آن جا بروی ولی تقاضای تو رد شد یا این که تو توصیه شد که نروی؟

نه هیچ کس مانع رفتن من نمی شد. می توانستم به آن جا سفر کنم. هیچ کس نمی تواند کلا مانع کار من در هیچ چیزی شود، حتی اگر بخواهم به افریقا بروم. روابط ما با سازمان آزادیبخش فلسطین آسان تر بود و مذاکرات با آنها دنبال می شد. در خلال مذاکرات آناپلیس همکاری های بسیاری با یکدیگر برای از سرگیری مذاکرات با مشارکت کاندولیزا رایس و پرزیدنت جورج بوش صورت گرفت که یک ماه طول کشید بدون این که من از خاورمیانه دیدن کنم. غالبا وقتی انسان می بیند امور به خوبی پیش نمی رود و راه به جایی نبرده است به دنبال ملامت افراد می رود، بله این صحیح است. والا چرا نباید من به غزه سفر کنم، در حالی که من شهر غزه را خیلی خوب می شناسم. (خنده)   

ادامه دارد...