لندن هزینه تامین منافع خود را نمی دهد

دیپلماسی ایرانی : عدم پذیرش مشارکت انگلستان در اقدام نظامی احتمالی علیه سوریه توسط پارلمان بریتانیا جالب توجه بود- رویدادی با اهمیت سیاسی که از بحث بر سر اینکه چرا و چگونه به استفاده گسترده از سلاح های شیمیایی توسط نیروهای دولتی سوریه علیه غیرنظامیان در کشور خودش پاسخ دهیم فراتر می رود.

چگونه می توان این  رای را تعبیر کرد؟ اگر از دور نگاه کنیم، به نظر می رسد که این رای ناشی از شک و تردید بر جا مانده، و در برخی موارد بدبینی ناشی از تجربه جنگ عراق است. در آن داستان ادعای برخورداری دولت صدام حسین از تسلیحات کشتار جمعی به میان آمد که صحت نداشت.  این واکنش مجلس انگلستان هم باید به لیست هزینه های جنگی غیرعاقلانه افزوده شود. چنین چیزی واقعا مایه تاسف است و البته که پیامدهای این رویکرد کمتر از حمایت از اقدام علیه سوریه نیست. پیامدی که در این مورد مستلزم هزینه ای بزرگ است.
این آرا تا حدی بازتاب احساسات ضدآمریکایی همیشگی است. این عملکرد مصداق عملی سخنان رابرت گیتس، وزیر دفاع سابق آمریکا  است که بحث غیرنظامی شدن اروپا- جاییکه تعداد زیادی از عموم مردم و طبقه سیاسی با نیروی نظامی و خطرات همراه آن مخالف هستند- را مطرح کرده بود.
با این حال پیامدهای این رای بر  بحران سوریه  به نظر ناچیز می آید. هرگونه میل به ائتلاف با آمریکا، بدون انگلستان به شکل اجتناب ناپذیری محدودتر خواهد بود. اما تصمیم بریتانیا، دولت اوباما را از اقدام برای مقابله با سوریه به خاطر استفاده از سلاح شیمیایی و جدی گرفتن تهدیدهای آن، منصرف نمی کند. همچنین این رای تاثیر زیادی در معادله نظامی- اینکه قرار بود ایالات متحده بیشترین سهم را برای نفوذ بر سوریه داشته باشد- ندارد.
رای بریتانیا قطعا فشار بیشتری در آمریکا برای رای کنگره به وجود می آورد. با این حال این رای پیش نیاز حمله به سوریه نیست .با استناد به قانون " جنگ قدرت" آمریکا و چندین دهه تجربه ورزی در این زمینه ؛ رئیس جمهور در زمان به کارگیری نیروهای نظامی از  آزادی عمل کامل بهره مند است. به خصوص ماموریت های محدودی که در ایجا مد نظر است.
اما تصمیم بریتانیا عواقب گسترده ای خواهد داشت، که فراتر از دست دادن نفوذ بر جهان ( به خصوص در واشینگن) خواهد بود. از این پس از برچسب " رابطه خاص  لندن – واشنگتن" دیگر با تمسخر یاد خواهد شد. مسلما انگلستان در خطر جدایی از اتحادیه اروپا و ایالات متحده است، وضعیتی نامطلوب برای کشوری نه چندان بزرگ که می خواهد نقش جهانی بازی کند اما دارای چند گزینه مستقل است.
اما می توان از زاویه دیگری به تصمیم بریتانیا برای کنار کشیدن از این داستان نگاه کرد:  آخرین نشانه از پایان دوران سیاست خارجی آمریکا . دورانی که در آن  پیمان آتلانتیک پایه و اساس بسیاری از ماجراجویی های بین المللی امریکا بود. چنین چیزی تا حدی مغتنم است: اروپا دیگر صحنه بحث در مناسبات بین المللی نیست، این توضیحات بیشتر به آسیا-اقیانوسیه و در مواردی متفاوت به خاورمیانه تعلق دارد.
اما این امر به میزان بیشتری نشان دهنده این تغییر است که بریتانیا و باقی کشورهای اروپا نه قادر و نه مایل به ایفای نقش قابل توجهی در این مناطق در قرن 21 هستند. در عوض سیاست اروپا بیشتر به تنگ نظری و عمدتا به مسائل مربوط به حکومت و سیاست های اقتصادی در این قاره متمرکز است.
همه این ها در سال ها و دهه های آتی روشن خواهد شد.  در این فاصله دولت اوباما در تلاش است تا برای سوریه راهی پیدا کند: اقدامی نظامی که به حدی فراگیر باشد تا سوری ها و دیگران را وادار کند تا قبل از به کارگیری سلاح شیمیایی و یا هرگونه سلاح کشتار جمعی دیگری به عواقب آن فکر کنند- اما این کار را به شیوه ای انجام دهد تا از درگیر شدن در جنگ داخلی سخت، پیچیده و پرهزینه اجتناب کند. این روش، گزینه ای با کمترین درجه زیان است، این مایه تاسف است که دولت بریتانیا و نیروهای مسلح این کشور قادر به پشتیبانی از تدابیر آنی و یا بلند مدت خود نیستند.

منبع: CFR

انتشار اولیه: پنجشنبه 14 شهریور 1392/ باز انتشار: دوشنبه 18 شهریور 1392