حسن روحانی از دوستان قدیمی ما است

دیپلماسی ایرانی: دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری منتخب ایران بارها گفته است که توسعه روابط با همسایگان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را در راس برنامه های خود در سیاست خارجی قرار می دهد و تلاش خواهد کرد که رابطه دوستانه با آنها را جایگزین رابطه خصمانه کند. این اظهارات را وی روز دوشنبه در کنفرانس مطبوعاتی خود با خبرنگاران داخلی و خارجی در سالن آفتاب مرکز تحقیقات استراتژیک مجموعه تشخیص مصلحت نظام مجددا تکرار کرد و به ویژه تاکید کرد که تهران در دوران ریاست جمهوری او به سمت عادی سازی روابط و تحکیم ارتباطات با ریاض گام خواهد برداشت. وی حتی تاکید کرد که در زمانی که در شورای عالی امنیت ملی بوده توافق نامه امنیتی ای را با عربستانی ها به امضا رسانده بود که آن توافق نامه می تواند سند مناسبی برای گسترش روابط میان ایران و عربستان باشد.

روزنامه الشرق الاوسط، چاپ لندن، دقیقا روزی که رئیس جمهوری منتخب کشورمان به توافق نامه امنیتی امضا شده در زمان دبیری خود بر شورای عالی امنیت ملی با عربستان اشاره و گفت که برای توسعه روابط با عربستان تلاش خواهد کرد، سرمقاله خود به قلم عبدالرحمن راشد، سردبیر این روزنامه را به همین موضوع اختصاص داد و با عنوان "خوشامد به دوست قدیمی مان حسن روحانی" نوشت: آیا ایران چون حسن روحانی، محافظه کار معتدل جای محافظه کار تندروی غیر قابل انعطاف نشسته، تغییر کرده است؟

راشد خود در پاسخ به پرسش خود نوشت: نباید عجله کنیم. روحانی، رئیس جمهوری منتخب ایران باید به اندازه کافی فرصت داشته باشد تا با فراغ بال آن چه می خواهد را پیش ببرد و به وضعیت خطرناک و پرتنش منطقه پایان دهد. با توجه به این نکته که حسن روحانی در ایران همه کاره نیست و نهادهای دیگری نیز در این کشور وجود دارند که بالاتر از او حرف می زنند. ممکن است در ایران سیاست هایی اتخاذ شود که همیشه باب میل یا زیر نظر رئیس جمهور نباشند. به ویژه در مسائل کلان کشور این رئیس جمهور نیست که به تنهایی تصمیم می گیرد.  

وی در ادامه یادداشت خود تاکید کرد، از لحاظ ایجابی، رئیس جمهوری جدید را عربستانی ها خوب می شناسند. او نقشی مهم در توسعه روابط با ریاض داشت. او همان کسی است که در نیمه های دهه نود توافق نامه ای امنیتی با امیر نایف بن عبدالعزیز، وزیر کشور وقت عربستان امضا کرد. توافق نامه ای که او در آن زمان که رئیس شورای عالی امنیت ملی ایران بود با امیر نایف امضا کرد به توافق نامه «نایف – روحانی» موسوم شد که به موجب آن ایران تعهد داد که در امور داخلی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس دخالت نکند و مطابق با همان توافق نامه ایران برخی از افراد تحت پیگرد متهم به فعالیت های تروریستی را به عربستان تحویل داد. ایران همچنین تعهد داد که از جریان های مخالف حکومت عربستان در خارج حمایت نخواهد کرد. در مقابل ریاض نیز تعهد داد که روابط خود را با تهران در تمامی زمینه ها بدون استثنا بهبود بخشد، ایران را دوست و متحد خود بداند و حملات ضد ایرانی خود را کاملا متوقف کند، همچنین سفارت خود را در تهران بازگشایی کرده و فعالیت ایجابی آن را گسترش دهد.

وی در ادامه یادداشت خود نوشت، حقیقت این است که همان طور که ملت ایران خواستار بهبود روابط با جهان عرب هستند و می خواهد که این فضای خصمانه پایان یابد، روحانی نیز همان طور که در تبلیغات انتخاباتی اش وعده داده است در بهبود روابط با جهان عرب گام خواهد برداشت. روحانی خود در گفت وگو با روزنامه الشرق الاوسط گفته بود: «درباره عربستان سعودی باید بگویم که مصمم هستم تا خصومت تاسف آور موجود میان دو طرف را که اخیرا به وجود آمده به احترام و همکاری های دو جانبه و دوستانه تغییر دهم.» صحبتی زیبا از دوستی قدیمی برای عربستان که دقیقا در خطرناک ترین زمان در روابط ایران با منطقه و جهان زده می شود.

راشد در ادامه یادآور شد: ما احساس خوش بینی می کنیم، احساس نگرانی ما روند عکس به خود گرفته است. دیگر نسبت به ایران احساس بدبینی نداریم. اگر چه تاریخ روابط ایران با عربستان در بیشتر مواقع خصمانه بوده است، برخوردهای مکه در دهه هشتاد، انفجارهای خبر در دهه نود، تحولات بحرین در دو سال گذشته، ادعای توطئه برای ترور سفیر عربستان در امریکا، رقابت های امنیتی دو طرف، مساله یمن که همواره عربستانی ها از حضور ایران در آن کشور احساس نگرانی می کرده اند و حضور فعال نظامی ایران در کشورهای همسایه عربستان همگی مواردی بوده که باعث شده است تا روابط دو کشور در تنش و تیرگی باشد.   

سردبیر روزنامه الشرق الاوسط در پایان نوشت: درک می کنیم که روحانی به تنهایی نمی تواند ایرانی جدید بسازد، هر چه باشد در ایران نهادهای دیگری هستند که قدرتی فراتر از قدرت رئیس جمهور داشته باشند و رئیس جمهور، هر کسی که باشد، نمی تواند به تنهایی برای خود تصمیم گیری کند. اما رویکرد او می تواند تاثیری به سزا در شکل گیری سیاست های کلان ایران بگذارد. سیاست های منطقه ای و پیشبرد رویکردهای سیاسی ایران همگی می توانند متاثر از نگاه رئیس جمهور باشند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11