امریکا برای مذاکره با ایران تلاش می‌کند

دیپلماسی ایرانی: امسال سومین سالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم، نویسنده و روزنامه نگار مشهور لبنانی را که ماحصل سفر هر ساله وی به امریکا است، با هماهنگی او ترجمه و منتشر می کند. یادداشت هایی که در پی دیدارهای او با مقام های امریکایی در واشنگتن و نمایندگی های جامعه جهانی در نیویورک نوشته شده اند و به دلیل به روز بودن آنها اهمیت خاصی دارند. همانند همیشه نعوم نامی از مصاحبه کننده نمی آورد اگر چه سمت او را ذکر می کند، و به رویه همیشگی اش مصاحبه اش بیش از آن که مصاحبه باشد، گفت وگو و بحثی خواندنی است.

نعوم در مقدمه امسال یادداشت های خود آورده است: در طول 15 سال شاید هم بیشتری که هر سال در ماه مارس به واشنگتن سفر می کنم و نزدیک به پنج هفته ای را که هر سال در آن جا می گذرانم، به اداره های مختلف امریکایی و مراکز پژوهشی متنوع و صاحب نامی که ارتباطات بسیاری با سیاست خارجی و داخلی امریکا دارند، سر زده ام. امسال نیز به عادت هر ساله نزد همه آنها رفتم و به نیویورک که بعضی ها به آن لقب جهان داده اند، نیز سر زدم. با مقام های عالی رتبه نهادهای بین المللی چه اعضای سازمان ملل، چه دیپلمات های کشورهای مختلف و چه پژوهشگران مشهور مراکز پژوهشی فعال در ایالات متحده نیز دیدار کردم و همانند همیشه با برخی از چهره های ذی نفوذ در نهادهای امریکایی و حتی صهیونیستی هم دیدار کردم و به گفت وگو نشستم. در سلسله جدید از یادداشت هایم درباره شرق و غرب جهان عرب و همچنین تحولات خاورمیانه و کشورهای حوزه خلیج فارس، همچنین ایران اسلامی و ترکیه به طور مفصل خواهید خواند. البته افغانستان و پاکستان و کشوری که به تازگی تهدیدی برای امنیت ملی امریکا شده، یعنی کره شمالی نیز از قلم نینداخته ام. درگیری های فلسطینی – اسرائیلی را نیز فراموش نکرده ام.

در این جا چهارمین بخش از سلسله نوشته های جدید سرکیس نعوم را می خوانید:

در دیدار با مقام عالی رتبه سابق امریکایی دیگری که نقشی بارز در بیشتر قضایای خاورمیانه داشت و به رغم سن بالایش همچنان در این زمینه فعالیت می کند، درباره ایران و قطع روابطش با ایالات متحده امریکا و احتمالاتی که در آینده ممکن است، رخ دهد، پرسیدم. گفتم: «چند ماه پیش از امریکایی ها و غیر امریکایی ها شنیدم که اوباما مانع شده که نتانیاهو بخواهد در بهاری که گذشت به ایران حمله کند. شاید به رئیس دولت اسرائیلی خواسته است بگوید که نمی خواهد هم پیمانی و دوستی مزمنشان بیش از این به خطر بیفتد.» گفت: «چیز زیادی درباره این موضوع نمی دانم. ولی شاید درست نباشد. اما امتناع نتانیاهو از حمله نظامی به ایران دلیلش این بود که قانع شد اوباما در انتخابات اخیر ریاست جمهوری که در نوامبر گذشته برگزار شد، شکست خواهد خورد و جمهوریخواهان پیروز خواهند شد. او درست محاسبه نکرده بود. به هر حال نمی دانیم. اسرائیل (Puppet) برای امریکا نیست که بخواهد هر چه واشنگتن بخواهد را اجرا کند.» نظر دادم: «و امریکا هم آن طور که اعراب و بسیاری از مسلمانان گمان می کنند آلت دست اسرائیل نیست. این طور نیست؟» جواب داد: «این درست است. اما باید به وجود نفوذ اسرائیل در امریکا یا از طریق کنگره ای که آن را حمایت می کند، اعتراف کرد. اما اعتراف به آن ما را بر آن می دارد که به این مساله نیز اعتراف کنیم که مبالغه بسیاری در این نفوذ شده است، بسیاری مواقع اتفاقاتی افتاده که باب میل آنها نبوده است.»

پرسیدم: «چرا امریکا فرایند صلح را احیا نمی کند تا به خصوص در مسیر فلسطینی – اسرائیلی دستاوردی حاصل شود تا به واسطه ان بتواند به ایران فشار آورد که گفت وگو را بپذیرد یا این که منزوی خواهد شد؟» جواب داد: «من چندان به این موضوع امیدوار نیستم.» گفتم: «من از دوستان مشترکمان خبر دارم که تو و دیگران و افراد دیگر مجموعه ای تشکیل دادید و بر روی مساله صلح فلسطینی – اسرائیلی متمرکز شدید و کارهای بسیاری در این زمینه انجام دادید. اوباما قبل از انتخابات ریاست جمهوری از فعالیت های این مجموعه با خبر بود و شاید احیانا در بعضی از جلساتش نیز شرکت می کرد. موافقت او به طور عمومی ایجابی بود. و بعد از انتخاب شدنش به عنوان رئیس جمهور نیز در خط اطلاع از فعالیت های این مجموعه باقی ماند. کما این که بعدا هم مطالعاتی در این زمینه انجام شده و جزئیات و پیشنهادها و توصیه ها و خلاصه های آن به اطلاع او رسید.» نظر داد: «درست است، نظر اوباما ایجابی بود. اما امور وارد مسیر دیگری شد. قبل از جنگ آزادسازی کویت از اشغال عراق صدام حسین یا در همان دوران من از جمله کسانی بودم که توانستم اسرائیل را قانع کنم که اسرائیل پاسخ موشک های حسین را ندهد، امریکا اصرار داشت که بگوید خودش در این زمینه دفاع خواهد کرد. اما وضعیت اکنون با روزهای دوران صدام حسین بعد از اشغال کویت بسیار فرق دارد.»

نظر دادم: «معتقدم که برای حل برخی مشکلات با ایران نیاز به مذاکره شما (امریکا) باشد، شما باید بر سر همه قضایای اختلافی نه فقط پرونده هسته ای با ایران گفت وگو کنید. شما اصرار دارید که قبل از هر چیز بر سر برنامه هسته ای ایران صحبت شود. در حالی که مشکل دومی نیز وجود دارد، ایران در نوعی از انزوای عربی و اسلامی به سر می برد، ایران با پرونده هایی در پیرامون خود درگیر است، حکومت اسد در سوریه و حزب الله در لبنان و حماس در فلسطین مطرح است. حماس شاید از ایران کمی فاصله گرفته باشد، اما ایران به این اضطرار استراتژیک رسیده است که باید از دو طرف دیگر در منطقه ای که یک روز منفجر خواهد شد، دفاع کند، مساله ای که باعث شده است تا بسیاری با آن دشمن شوند. به رغم این که ایران "انتحاری" نیست اما در صورتی که هم پیمانی فعلی اش با سوریه و لبنان متزلزل شود کل منطقه منفجر خواهد شد و اسرائیل نیز به صورت غیر مستقیم به سوریه و لبنان حمله خواهد کرد. به هر حال جهان مسلمان اسلامی شد و برخی از آنها تا حالا اسلامی های معتدل هستند و برخی دیگر از حالا واقعا تندرو خواهند شد. چرا امریکا و اعراب معتدل یا مسلمانان معتدل (سنی) با ایران (شیعی) به تفاهم نمی رسند تا به کمک هم و با یکدیگر با تروریسم تندروی اسلامی مقابله کنند؟ جواب داد: «شاید این فکر خوبی باشد.» گفتم: «روسیه بازیگر مهمی است. با چین توانست شورای امنیت را فلج کند. اگر امریکا با آن به توافق برسد که شورای امنیت را برای تجدید نظر در پرونده سوریه تشکیل دهد، امکان آن وجود دارد، آن گاه شاید فرصت های فشارهای بین المللی به ایران چه در موضوع سوریه چه در پرونده هسته ای افزایش یابد. روسیه با همه دنیا نمی جنگد. اما تا کنون هم آمادگی ای برای رسیدن تفاهم با آنها دیده نشده است. شما مصالح و نگرانی های آن را رد می کنید. روسیه احساس می کند که شما آن را در لیبی فریب دادید. به هر حال معتقدم که بحران سوریه طولانی خواهد شد اگر که امریکا نخواهد با ایران یا روسیه به تفاهم برسد.» جواب داد: «اولا معتقدم که ما فعلا روسیه را در موضوع لیبی فریب دادیم. گفتیم که استفاده از قدرت نظامی به دستور شورای امنیت حمایت از شهروندان لیبیایی برای جلوگیری از کشتار آنها است. اما از آن استفاده کردیم تا نظام را سرنگون کنیم و راس این نظام، قذافی را کشتیم.» گفتم: «آن چه می گویی صحیح است اما آیا گمان نمی کنی که اگر دیپلماسی روسیه در شورای امنیت این امکان را فراهم نمی کرد شما نمی توانستید کاری که می خواستید را انجام دهید؟» جواب داد: «ثانیا ما با مسکو گفت وگو می کنیم. اما تا الآن به هیچ نتیجه ای نرسیده ایم. اما درباره ایران گفتم که می خواهیم با آن گفت وگو کنیم و به دنبال مذاکره با آن هستیم و همچنان برای این هدف سعی می کنیم.»