آیا می‌توان به دور بعدی مذاکرات امیدوار بود؟

دیپلماسی ایرانی: اگر مذاکرات هسته ای ایران در قزاقستان یک گام رو به جلو داشت دو گام رو به عقب نیز داشت. به رغم این که دو طرف تلاش داشتند تا در آلماتی راه حلی مسالمت آمیز برای پایان دادن به منازعات هسته ای بیابند اما همچنان نگرانی ها از وقوع جنگی جدید در خاورمیانه وجود دارد. نگرانی از این بابت است که هر دو طرف به نیات و اظهار نظرهایی که ایراد می کنند، اعتماد ندارند و یکدیگر را به عدم صداقت متهم می کنند و فقط به خط و نشان های سیاسی و و گزینه های دم دستشان اشاره می کنند. به همین دلیل بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که برای حل حل پرونده هسته ای ایران باید اقدام های ملموس و جدی از سوی دو طرف درگیری اتخاذ شود. در این میان واقعیت ها نشان می دهند که مذاکرات اخیر هسته ای ایران و قدرت های بزرگ جهانی دستاوردهای تازه ای به دنبال داشته است که به دو طرف اجازه می دهد که برای ساماندهی سیاسی و اقتصادی خود گام هایی بردارند.

در این میان برخی از تحلیلگران بر این باورند که در صورتی که ایران اقدامات موثری برای کاهش فعالیت های هسته ای اش انجام دهد از بروز جنگی جدید در خاورمیانه جلوگیری خواهد کرد به خصوص که تهران این قدرت را دارد که هر موقع که اراده کند روند تولید اورانیوم غنی شده خود را افزایش دهد. برای همین است که گفته می شود به ایران پیشنهاد شده است که در مقابل کاهش تحریم های بین المللی از غنی سازی اورانیوم 20 درصدی صرف نظر کند. کارشناسان می گویند که اقدامات اخیر ایران در استفاده از اورانیوم غنی شده خود در مصارف پزشکی به نوعی پذیرفتن تهران به این درخواست جامعه بین المللی است. اما مشکل است که هیچ کس نمی داند ایران تا چه زمان به دادن این امتیاز پایبند خواهد بود و کی و چگونه اقدام به تکرار این پروسه خواهد کرد. این دو گام رو به عقب محسوب می شود که غربی ها نسبت به آن از ایران نگران هستند. ایران بارها تاکید کرده است که برنامه هسته ای اش صرفا اهداف صلح آمیز دارد و به هیچ وجه به فکر دستیابی به سلاح هسته ای نیست.

برای همین است که بسیاری از تحلیلگران می گویند معلوم نیست که مذاکرات پیش رو بتواند به یک گشایش فوری در پرونده هسته ای ایران منجر شود به خصوص که نخبگان سیاسی جمهوری اسلامی ایران نیز درگیر انتخابات ریاست جمهوری خواهند شد و این مساله ممکن است رسیدن به تفاهم بر سر برنامه هسته ای را تا زمانی نامعلوم به تعویق بیندازد.

در همین رابطه مذاکرات ایران با قدرت های بزرگ جهانی در آلماتی قزاقستان به این جا ختم شد که کارشناسان دو طرف دور تازه ای از مذاکرات را در سطح کارشناسی در استانبول دنبال کنند و بعد از آن در رتبه ای بالاتر در ماه آوریل در قزاقستان مذاکرات را ادامه دهند.

در جریان مذاکرات گذشته آلماتی قدرت های بزرگ به ایران پیشنهاد کردند که در مقابل کاهش تحریم ها بپذیرد که از سرعت فعالیت های هسته ای اش بکاهد. غربی ها امید بسیاری دارند که ایران پیشنهادهای آنها را بپذیرد به خصوص که از مقام های ایرانی شنیده اند که پیشنهادهای آنها را هم سنگ پیشنهادهای خود می دانند.

در این میان ایران اطلاعات تازه ای درباره میزان اورانیوم غنی شده خود و همچنین نصب نسل جدیدی از سانتریفیوژها در تاسیسات هسته ای اش منتشر کرده که باعث شوکه شدن غربی ها شده است، اما با این حال ناظران بر این اعتقادند که هدف ایران از این کار نیز تقویت مواضعش در مذاکرات پیش روی آلماتی است.

به رغم این که انتظار می رود که در استانبول و بعد از آن در آلماتی دو طرف مذاکره کننده با دستی پر و با امیدی بیشتر پشت میز مذاکره بنشینند، اسرائیلی ها از تخریب روند مذاکرات ایران و غرب هیچ ابایی ندارند و در همین راستا بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل از تحرکات هسته ای ایران ابراز نگرانی کرده و خواستار تشدید تحریم ها علیه ایران و تنگ تر کردن حلقه فشارها به آن شده است. ایران نسبت به شیطنت های اسرائیل هشدار داده است اما باید دید که لابی اسرائیل که این روزها بیش از هر زمانی در لندن، پاریس، برلین و البته واشنگتن علیه ایران فعال شده است تا چه اندازه می تواند بر تخریب روند مذاکرات ایران با 1+5 تاثیر بگذارد.

منبع: شبکه اطلاعاتی نباء/ تحریریه دیپلماسی ایرانی