طلسم مذاکرات نشکست

دیپلماسی ایرانی: گویا طلسم حاکم بر مذاکرات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی شکستنی نیست، چرا که نشست دو روزه اواخر هفته در تهران نیز مانند دیگر مذاکرات در سال جاری و به بیان بهتر در یک دهه گذشته، راه به جایی نبرد.

هیاتی عالی رتبه از آژانس بین المللی انرژی اتمی به ریاست هرمان ناکائرتس، معاون پادمان های آژانس که با کیف های آهنی مخصوص بازرسی به تهران آمده بودند تا اگر تهران به بازرسی از پارچین چراغ سبز نشان داد، به سرعت وارد آن شوند، این بار نیز دست خالی به وین بازگشتند.

این در حالی است که هم تهران و هم مقامات آژانس پس از نشست یک روزه 23 آذرماه ابراز امیدواری کرده بودند که در نشست بعدی به توافق برسند. اما این خوش بینی ها چند روزی بیشتر دوام نیاورد چرا که یوکیا آمانو، مدیر کل سالخورده آژانس در اندکی قبل از سفر هیات انتخابی اش به ایران اعلام کرد، لزوما نسبت به موافقت تهران برای بازرسی از پارچین خوش بین نیست. او که تا کنون دست کم دو بار توافق با تهران را قریب الوقوع دانسته اما بعدا ناگزیر به عقب نشینی از موضع خود شده، این بار تصمیم گرفت پیش از اینکه کارشناسان او را بابت مثبت اندیشی های بی اساس اش به باد انتقاد بگیرند، در اظهارات خود تجدید نظر کند.

توافق به تهران بر سر بازرسی از پارچین یا دیگر مسائل باقی مانده، موضوعی بود که از مدت ها قبل کارشناسان و تحلیلگران بین المللی در مورد آن ابراز تردید کرده و می گفتند حتی در صورتی که توافقی حاصل شود، اجرای آن خود داستان دیگری خواهد بود.

به هر ترتیب ایران و آژانس توافق کرده اند بار دیگر در 12 فوریه ، یعنی کمتر از یک ماه دیگر مذاکره کنند. اما این تعیین تاریخ برای مذاکره در آینده نمی تواند به عنوان روزنه ای برای امیدواری محسوب شود، چرا که در واقع هدف دو طرف از مشخص کردن زمانی برای مذاکره، نه تلاش برای توافق، بلکه پرهیز از اعتراف به شکست مذاکرات است.

چرا که چه ایران مقصر شکست مذاکرات معرفی شود و چه آژانس، یک تهدید مشترک وجود خواهد داشت و آن تحریک تل آویو به کوبیدن بر طبل جنگ است.

رویترز با اشاره به پایان مذاکرات ایران و آژانس بدون نتیجه به نقل از یک دیپلمات عالی رتبه آژانس بین المللی انرژی اتمی، گزارش داد، مذاکرات دو روزه به خوبی پیش نرفت. از سوی دیگر علی اصغر سلطانیه، نماینده دائم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز می گوید قراری برای بازدید از پارچین نداشتیم و ناکائرتس نیز بر ادامه اختلاف نظر ها تاکید می کند.

این در حالی است که به نتیجه نرسیدن گفت و گو های ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی می تواند روند مذاکره با گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) را نیز تحت تاثیر قرار دهد. برخی گمانه زنی ها حاکی از آن بود که ایران با توجه به نتیجه مذاکرات اخیر در تهران به پیشنهاد گروه 1+5 برای از سرگیری مذاکرات پاسخ خواهد داد. از سوی دیگر مذاکره کنندگان هسته ای در 5 عضو دائم شورای امنیت و آلمان به دقت روند مذاکرات تهران با هیات اعزامی آژانس بین المللی انرژی اتمی را زیر نظر داشتند. سال گذشته، اعلام توافق مقدماتی با آژانس برای بازرسی از پارچین و ابراز خوش بینی آمانو به بازدید فوری از این سایت بود که توانست به جرقه ای برای از سرگیری مذاکرات ایران و 1+5 پس از وقفه ای 15 ماهه ، تبدیل شود.

البته مدت کوتاهی پس از احیای مذاکره با گروه 1+5، گفت و گو با آژانس به حاشیه رفت. شماری از تحلیلگران بر این باورند که سرنوشت مذاکرات هسته ای با ایران در سال جاری میلادی اهمیت زیادی دارد و می تواند در طراحی استراتژی نهایی آمریکا در قبال جمهوری اسلامی، نقش تعیین کننده ای داشته باشد.