دیپلماسی انرژی آمریکا علیه ایران

دیپلماسی ایرانی: هرچند آمریکا و متحدانش تا حدودی در ایجاد فاصله بین ایران و مشتریان نفتی اش موفق بودند ،با این وجود  در سال گذشته ، واشینگتن همچنان به مجاب کردن متحدان خود نیاز داشت . مجاب کردن چین به عنوان رقیب اقتصادی آمریکا برای کاهش خرید نفت از ایران نیز مساله دیگری بود.

اوباما و رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه در جریان ملاقات با دوستان خود در اجلاس امنیت هسته ای  که در ماه مارس در سئول برگزار شد، به موضوع ایران پرداختند و مقامات ترک، چینی و آمریکایی اظهار نظر های جدی در مورد تحریم ها مطرح کردند. آنها اعلام کردند که تحریم ها جایگزینی برای جنگی دیگر در خاورمیانه است.

اما ترکیه همچنان به منابع انرژی ایران نیاز داشت. به گفته یک مقام آمریکایی، در صورتی که به حجم منابع نفت و گاز وارداتی ترکیه از ایران توجه شود، می توان دریافت که آنها نمی توانند به سادگی به این تجارت خاتمه دهند. بنابراین این روند تدریجی خواهد بود.مقامات آمریکایی نیز در جریان رایزنی های خود تلاش کردند از اشاره مشخص به لزوم کاهش واردات نفت از ایران خودداری کرده و به جای آن پیشنهاد های خود را مطرح کنند.

یک مقام وزارت خارجه آمریکا در این زمینه اظهار داشت: ما هیچگاه از مشتریان نفتی ایران نخواستیم به طور مشخص 15 یا 18 یا 20 درصد از واردات نفت خود از ایران را کاهش دهند.

در این بین بحث گزینه های جایگزین نفت مطرح بود. به بیان دیگر واشینگتن از متحدانش نمی خواست یک شبه از واردات نفت از ایران صرفنظر کنند. به این ترتیب واردات ماهیانه نفت چین و هند از ایران در سه ماهه سوم 2012 در مقایسه با سه ماهه چهارم سال 2011، حدود 30 درصد کاهش یافت. ژاپن به عنوان سومین خریدار بزرگ نفت از ایران نیز در مدت مشابه 56 درصد از واردات نفت از ایران را کاهش داد. کره جنوبی و ترکیه نیز به ترتیب 82 و 19 درصد واردات نفت ایران را کاهش دادند.

گفت و گو یا جنگ؟

با چنین تحولاتی، فشار بر ایران افزایش یافت و در اوایل اکتبر، هر دلار در بازار ایران 3 هزار و 800 تومان معامله شد. هرچند تحریم ها در این روند موثر بودند اما سوء مدیریت اقتصادی ایران نیز در کاهش ارزش ریال بی تاثیر نبوده است.بسیاری از مقامات غربی در محافل خصوصی امیدوارند که مذاکرات هسته ای با ایران در اوایل سال 2013 از سر گرفته شود. اما این مذاکرات آسان نخواهد بود. ایران همچنان بر غنی سازی اورانیوم تاکید دارد. همچنین در ایران، حمایت عمومی نیز از برنامه های هسته ای وجود دارد.

اما تحریم ها اکنون در مورد ایران به ثمر نشسته و اثر واقعی خود را بر جا می گذارند. تحریم های جدید آمریکا در ماه فوریه اعمال خواهد شد و قانونگذاران آمریکایی به دنبال اقدامات بیشتری در این زمینه هستند. اکنون پنجره دیپلماسی در حال بسته شدن است. همچنین بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل نیز مدعی شده، خط قرمز وی برای برنامه های هسته ای ایران، بهار یا تابستان 2013 است.

اوباما ، در نخستین کنفرانس خبری خود پس از پیروزی مجدد در انتخابات ریاست جمهوری ، گفت: ما سخت ترین تحریم ها در تاریخ را علیه ایران اعمال کرده ایم. وی افزود: بار دیگر برای گشودن باب گفت و گو با ایران تلاش می کنم، اما گمان نمی کنم ایران در این راه قدم بگذارد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10