تبدیل اورانیوم به سوخت یعنی تمایل برای مذاکره؟

دیپلماسی ایرانی: مقامات آمریکایی و دیگر مقامات غربی می گویند، ایران احتمالا می خواهد با کند کردن روند فعالیت های غنی سازی ، دست کم برای آینده ای نزدیک از درگیری مستقیم بر سر برنامه های هسته ای اش اجتناب کند. این اقدام همچنین موجب شده است برخی تحلیلگران اینگونه نتیجه گیری کنند، که شاید مقامات تهران در مقایسه با گذشته نسبت به توافق هسته ای با غرب، علاقمند تر شده اند.

به گزارش نیویورک تایمز، نشانه های از تابستان ظهور پیدا کرده است، زمانی که جمهوری اسلامی بخش قابل توجهی از ذخایر اورانیوم غنی شده با خلوص متوسط را به صفحه های سوخت برای راکتور تحقیقاتی تبدیل کرد.

یک مقام آمریکایی در این زمینه اظهار داشت: این رویکرد تهران نشانه ای از تلاش برای افزودن بر زمان است تا مشکل حل شود. این در حالی است که هر اقدامی از سوی ایران در بحث هسته ای، بسیار مورد توجه قرار گرفته و محاسبه می شود. ایهود باراک، وزیر دفاع مستعفی اسرائیل نیز در ماه اکتبر به چنین نتیجه ای رسیده بود. زمانی که گفت می توان تا بهار یا تابستان سال 2013 از تهدید تهران به اقدام نظامی ، خودداری کرد.

با این وجود، کاخ سفید، وزارت امور خارجه آمریکا و مقامات پنتاگون، همگی در مورد اینکه نتیجه گیری قاطعی در مورد اهداف نهایی تهران در برنامه هسته ای  ارائه دهند، پرهیز می کنند.

از سوی دیگر، دور دیگری از مذاکرات هسته ای ایران و 6 قدرت جهانی احتمالا در اوایل سال آینده میلادی برگزار می شود، اما مقامات آمریکایی هنوز مطمئن نیستند مقامات عالی جمهوری اسلامی برای به توافق رسیدن با غرب آمادگی داشته باشند.

این در حالی است که پیشنهاد گفت و گوی رو در رو با مقامات تهران که پس از پیروز مجدد باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا روی میز گذاشته بود هنوز واکنش جدی از سوی مقامات تهران به همراه نداشته است. به گفته یک مقام عالی غربی، مساله این نیست که ایرانیان گفته باشند بله یا خیر، موضوع این است که آنها هیچ پاسخی نداده اند.

به گزارش نیویورک تایمز، این بی اطمینانی ها، انگیزه غرب برای تمایلات هسته ای جمهوری اسلامی را خاطرنشان می کند. آن هم بخشی از تمایلات هسته ای ایران مانند غنی سازی اورانیوم که خطر هسته ای شدن جمهوری اسلامی از طریق آن بسیار زیاد است.

شواهدی که از منابع مختلف از جمله آژانس بین الملل انرژی اتمی به دست آمده ، حاکی از آن است که ایران میزان تولید اورانیوم غنی شده با خلوص 20 درصد را افزایش داده است و به طور همزمان مقادیری از آن را به صفحه های سوخت برای راکتور تهران تبدیل کرده است.

ایران از مدت ها پیش اعلام کرده بود که برای راکتور تهران به سوخت نیاز دارد و از آنجایی که غرب این سوخت را در اختیار تهران قرار نمی دهد، ایران باید سوخت هسته ای مورد نیاز را در داخل تولید کند. برخی منابع می گویند، باوجود اینکه ایران هم اکنون مقادیر کافی سوخت برای راکتور دارویی تهران تولید کرده، به نحوی که برای یک دهه فعالیت این راکتور کفایت می کند، اما این عملیات احتمالا ادامه دارد.

اطلاعات به دست آمده از گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی حاکی از آن است که در صورتی که تهران اورانیوم غنی شده با خلوص متوسط را به سوخت تبدیل نمی کرد، احتمالا تا کنون مواد هسته ای مورد نیاز برای ساخت یک بمب هسته ای را در اختیار داشت و به زودی می توانست بمب دوم را نیز تولید کند. آژانس در ماه نوامبر گزارش داد که ایران 232 کیلوگرم سوخت غنی شده دارد که برای ساخت یک بمب هسته ای کافی است. اما 96 کیلوگرم از این سوخت برای راکتور تهران ارسال شد.

اولی هاینونن، بازرس سابق آژانس بین الملل انرژی اتمی بر این باور است که این اقدام تهران نشان دهنده تلاش برای جلوگیری از رسیدن تنش به اوج خود است. به گفته وی ایران از زمان تبدیل سوخت ، ماهانه 15 کیلوگرم اورانیوم غنی شده با خلوص متوسط تولید کرده و در صورتی که این روند را کند نکند یا اینکه آن را به سوخت برای راکتور تبدیل نکند، بار دیگر در مسیر نزدیک شدن به نقطه اوج تنش ها قرار می گیرد.

گرگ تیلمن، مقام سابق بخش گردآوری اطلاعات وزارت خارجه آمریکا بر این باور است که ایران می تواند از این اهرم به عنوان مزیتی در مذاکرات استفاده کند. وی می افزاید، باید تبدیل اورانیوم غنی شده به سوخت هسته ای را نشانه ای مذاکره ای ارزیابی کرد.

اما ری تکیه، تحلیلگر امور ایران در شورای روابط خارجی آمریکا می گوید، سیاست تحریم هایی که ایالات متحده آن را در یک دهه اخیر دنبال می کند، اکنون به ثمر نشسته است. به عقیده وی پیامد تحریم ها برای اقتصاد ایران و کاهش صادرات نفتی موجب شده مقامات در گزینه های خود تجدید نظر کنند.

این در حالی است که برخی مقامات عربی نیز با این دیدگاه موافق هستند، هرچند که پیش بینی می کنند هنوز 3 سال دیگر تا ثمربخشی کامل تحریم های اعمالی علیه ایران، باقی مانده است تا در آن شرایط موضع جمهوری اسلامی تغییر کند. یک دیپلمات عالی رتبه عرب اخیرا گفته بود اما مشکل اینجاست که ما سه سال زمان در اختیار نداریم.

اما پرسش اصلی اینجاست که آیا این اقدام تهران فراتر از یک موقعیت یابی تاکتیکی است؟  پائول پیلار، مقام سابق سازمان جاسوسی آمریکا، سیا، که اکنون در دانشگاه جورج تون فعالیت دارد بر این باور است که تهران می خواهد غرب اقدام تبدیل اورانیوم غنی شده به سوخت هسته ای را به عنوان گامی در جهت حصول توافق ارزیابی کند.