تایید افزایش ظرفیت غنی سازی در ایران در آستانه نشست 1+5

دیپلماسی ایرانی: از اوایل بهار سال جاری که مذاکرات هسته ای با ایران پس از وقفه ای 15 ماهه از سر گرفته شد، تعلیق عملیات غنی سازی 20 درصدی مهمترین درخواست طرف های مذاکره کننده هسته ای با تهران بود. هرچند عمر دور تازه مذاکرات چندان زیاد نبود و پس از 3 نشست این روند به حال تعلیق درآمد اما در چند ماه گذشته همچنان موضوع تعلیق غنی سازی در قالب تحلیل ها و گمانه زنی ها مطرح بوده و در واقع بیشتر مقامات تهران در مورد تعلیق این سطح از غنی سازی در برابر لغو تحریم ها موضع گیری کرده اند.

اما اکنون تازه ترین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی حاکی از آن است که ایران در آستانه دو برابر کردن ظرفیت تولید اورانیوم غنی شده قرار دارد. از آنجایی که این گزارش به افزایش ظرفیت غنی سازی در سایت زیرزمینی فوردو اشاره می کند، این همان غنی سازی 20 درصدی مورد توجه غرب است که از پتانسیل افزایش ظرفیت برخوردار شده چرا که در نطنز، دیگر سایت غنی سازی در ایران ، این عملیات در حدود 5 درصد انجام می شود.

در گزارش فصلی آژانس که روز جمعه به طور کامل منتشر شده آمده است که ایران نصب سانتریفوژها در تاسیسات هسته ای فوردو را به پابان رسانده و اکنون می تواند با سرعت زیادی اورانیوم غنی شده با خلوصی تولید کند که امکان تبدیل آن به مواد لازم برای  ساخت بمب هسته ای وجود دارد. پیش از انتشار گزارش آژانس، خبرگزاری آسوشیتدپرس در روز پنجشنبه به نقل از سه دیپلمات اروپایی گزارشی را منتشر کرد و در آن مدعی شده ایران در آستانه دستیابی به توانایی تولید سلاح هسته ای قرار دارد. در این گزارش که یک روز پیش از گزارش آژانس منتشر شده بود به افزایش ظرفیت فوردو از طریق نصب سانتریفوژهای بیشتر اشاره شد.

بنا بر گزارش آژانس، ایران از ماه آگوست تا کنون 700 سانتریفوژ دیگر را در فوردو آماده بهره برداری کرده است. به این ترتیب در صورتی که تمامی سانتریفوژهای این سایت اورانیوم غنی شده با خلوص 20 درصدی تولید کنند، زمان مورد نیاز برای ایران به منظور تولید مواد لازم برای ساخت سلاح هسته ای از 6 ماه به 3 ماه کاهش می یابد. از سوی دیگر ایران 2 هزار و 800 سانتریفوژی که پیش بینی می شد باید در فوردو فعالیت کنند را تا کنون نصب کرده است. البته هنوز تقریبا نیمی از این دستگاه ها فعال نیستند.

اما گزارش آژانس در حالی منتشر می شود که معاونان سیاسی گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) چهارشنبه هفته جاری در بروکسل تشکیل جلسه می دهند تا مساله هسته ای ایران را بررسی کنند. کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا میزبان این نشست است که گفته می شود در آن راه هایی برای از سرگیری مذاکرات با جمهوری اسلامی مورد مشورت قرار می گیرد. از سوی دیگر ایران و آژانس نیز برای 23 آذرماه در تهران نشستی را برنامه ریزی کرده اند.

به گزارش روزنامه لس آنجلس تایمز، گزارش جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی می تواند نگرانی های جدیدی در غرب بر سر اهداف هسته ای ایران ایجاد کند. کلیف کاپچان، تحلیلگر موسسه اوراسیا می گوید، اینکه ایران از غنی سازی با سطح متوسط فاصله گرفته و سطح غنی سازی 20 درصدی را دنبال می کند، موضوع مهمی است. ایران به طور هوشمندانه به دنبال توسعه بخشی از فعالیت های هسته ای خود است که از آن می تواند به عنوان اهرم در مذاکرات آتی استفاده کند. در همین حال تهدید متوجه غرب نیز به آرامی اما به طور مداوم رو به افزایش است.

آژانس می گوید ایران ظرفیت اورانیوم غنی شده با خلوص متوسط خود را از 43 کیلوگرم در ماه آگوست به 233 کیلوگرم رسانده که برای ساخت یک بمب هسته ای کافی است. همچنین ایران 96 کیلو گرم از اورانیوم غنی شده را به سوخت برای راکتور های تحقیقاتی تبدیل کرده که امکان تبدیل دوباره آن به موادی که می تواند در ساخت سلاح کارایی داشته باشد، بسیار دشوار است. به این ترتیب 137 کیلوگرم اورانیوم غنی شده با خلوص 20 درصد برای ایران باقی مانده است. کارشناسان می گویند برای ساخت یک بمب، 200 تا 250 کیلوگرم اورانیوم غنی شده کافی است.

رویترز در این زمینه به نقل از یک دیپلمات غربی نوشت، گزارش آژانس نشان می دهد که ایران به نقض قوانین ادامه می دهد، جمهوری اسلامی در حال افزایش ظرفیت غنی سازی است و این در شرایطی است که قطعنامه های شورای امنیت خواستار متوقف شدن این فعالیت  ها شده بودند. یک دیپلمات دیگر نیز اعلام کرد تهران هر زمان که بخواهد می تواند در مدت کوتاهی ظرفیت غنی سازی خود را به طور چشمگیری افزایش دهد چرا که سانتریفوژهای نصب شده آماده فعالیت هستند. 

این در حالی است که چندی پیش ایهود باراک، وزیر دفاع اسرائیل اعلام کرده بود ایران جدول زمانی برنامه های هسته ای خود را کند تر کرده است. اما آژانس می گوید ایران نه تنها برنامه های هسته ای را کند تر نکرده بلکه برای افزایش ظرفیت تولید اورانیوم غنی شده نیز آماده است.

از سوی دیگر باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا نیز در نخستین کنفرانس خبری پس از پیروزی در انتخابات اعلام کرده بود پنجره دیپلماسی در قبال ایران همچنان باز است. وی که دو روز پیش از انتشار گزارش آژانس سخن می گفت، مدعی شد اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هسته ای دست یابد اما باید راهی باشد که هم ایران به انرژی صلح آمیز هسته ای دست یابد و هم تضمین هایی در جهت غیر نظامی بودن اهداف هسته ای خود به جامعه بین المللی ارائه دهد. برخی مقامات آمریکایی می گویند حتی در صورتی که ایران به مقادیر کافی اورانیوم غنی شده دسترسی داشته باشد باز هم سال ها تا تولید سلاح فاصله دارد. آنها تاکید می کنند در صورت گام برداشتن ایران در این زمینه به سرعت از آن مطلع خواهند شد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10