راه معامله بزرگ از توافق های مقدماتی می گذرد

دیپلماسی ایرانی: برای مدت ها قدرت های بزرگ امیدوار بودند که اعمال تحریم های سنگین علیه ایران می تواند به افزایش انگیزه برای مذاکره اعتماد ساز منجر شود. اما شاید زمان دیگر اجازه صبوری به خرج دادن برای تجربه دیپلماسی اجباری را ندهند.

ما برای ایجاد توازن در اهداف هسته ای ایران نه به یک استراتژی بلکه به دو استراتژی نیاز دایم. چالش پیش رو دستیابی به توافقی است که برخی محدودیت ها را در برنامه های هسته ای ایران ایجاد می کند. هرچند این پایان راه نیست اما می تواند گامی مقدماتی برای تامین زمان لازم برای استراتژی باشد که ائتلاف تصمیم گیری تهران را گسترش داده و برخی صداهای میانه رو را به آن اضافه می کند.

این در حالی است که ایران با وجود قطعنامه های صادره از سوی شورای امنیت سازمان ملل به غنی سازی اورانیوم ادامه می دهد و باوجود امضای برخی تفاهم نامه ها، تهران به راهی که خود می خواهد تغییر مسیر می دهد.

ری تکیه در مقاله ای در روزنامه نیویورک تایمز در این زمینه می نویسد، جامعه بین الملل نیز باید رویکرد مشابهی را در مذاکره با ایران پیش بگیرد. به عنوان نخستین گام، تمرکز جامعه بین الملل باید بر تفاهم نامه ای معطوف باشد که لزوما تمامی نگرانی ها را در خصوص برنامه های هسته ای ایران رفع نمی کند اما در عین حال برخی موانع را در پیشرفت هسته ای جمهوری اسلامی ایجاد می کند. در تلاش برای متوقف کردن روند رو به افزایش سطح غنی سازی در ایران، انتقال ذخایر موجود اورانیوم غنی شده به خارج از کشور و تعطیلی سایت غنی سازی فوردو در نزدیکی قم، نقطه پایانی برای برنامه های غنی سازی در ایران نخواهد بود اما می تواند روند دستیابی ایران به توانایی تولید سلاح هسته ای را کند تر کند.

با توجه به پیشرفت برنامه های هسته ای ایران، آسیب و تحریم بیش از این نمی تواند در آهسته کردن روند این برنامه ها موثر باشد و البته توافقنامه ای در این زمینه نیز دچار نقصان است اما می تواند به تحقق هدف نهایی کمک کند. اما چالش پیش رو در این زمینه این است که تا حد امکان از تحریم ها چشم پوشی شود تا چنین توافقی به دست آید.

به محض اینکه توافق مقدماتی شکل گرفت، ایالات متحده باید رهبری تعیین استراتژی را بر عهده گیرد که پارامتر های سیاست های داخلی ایران را تغییر می دهد.

این در حالی است که تاریخ اشاعه نشان می دهد که دولت ها در مقابل برخی اقدامات در خصوص معاهده های کنترل تسلیحاتی وارد مذاکره می شوند. جماهیر شوروی سابق و کره شمالی بسیاری از این قرارداد ها را منعقد کرده اند. اما تاریخ همچنین نشان می دهد بدون تغییر رفتار، این توافق ها در ظاهر بسیار چشمگیر هستند اما نتیجه موثری به همراه ندارند. در دوره جماهیر شوروی سابق نیز زمانی که میخائیل گورباچف به قدرت رسید، زمینه برای برخی توافق های محدودیت تسلیحاتی با دوام فراهم شد. به این ترتیب تفاهم مقدماتی با ایران زمان لازم برای برخی تحولات را فراهم خواهد کرد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10