به نام کره شمالی به کام مهار چین

دیپلماسی ایرانی: ظاهر بازی حاکی از اتمام تکاپوهای ایالات متحده در راستای یافتن محلی برای سامانه دفاع موشکی است. گویا ژاپن متحد استراتژیک امریکا در منطقه آسیای شرقی با میزبانی این سامانه موافقت کرده است.  لئون پانه تا، وزیر دفاع امریکا در نخستین توضیحات خود به رسانه ها در خصوص این خبر، با تایید آن تاکید کرد  که این سامانه تنها برای مقابله با زرادخانه موشکی کره شمالی است که راه اندازی آن توان ژاپن و امریکا را در برابر تهدید های کره شمالی افزایش خواهد داد. اما در این میان کشور ثالث دیگری که همیشه در رقابت با امریکا بوده است معترض شده است: چین. پکن اخیرا مشکلات مرزی هم با ژاپنی ها پیدا کرده و همین مساله بر بدبینی منطقه ای و البته زیرکی همیشگی این کشور افزوده است. دیپلماسی ایرانی با دکتر اسماعیل بشری، تحلیل گر مسائل شبه جزیره و کارشناس گروه پژوهشی خلع سلاح مرکز تحقیقات استراتژیک، در خصوص اهداف ظاهری و پشت پرده استقرار سامانه دفاع موشکی امریکا در ژاپن گفتگویی داشته است که در زیر می خوانید:

امریکا و ژاپن برای استقرار پدافند موشکی در خاک ژاپن به توافق رسیدند. سابقه اینگونه توافق ها میان امریکا و ژاپن چگونه است؟

این سامانامه یکی از سامانه های قدیمی دفاع موشکی است. استقرار این سیستم دفاع موشکی به صورت استقرار کشتی ها و ناوهای مجهز به ایجیز بوده که هم رادار داشته و هم دارای موشک های رهگیر هستند و از مناطقی که در همان اوایل جریان استقرار سیستم دفاع موشکی این سامانه در آن دایر شد، آلاسکا و دیگری در ژاپن بود.

در همان دوران هم آیا هدف امریکا مقابله با سیستم های موشکی کره شمالی اعلام شده بود؟

بله، در آن دوران امریکا هدف خود را مقابله با تجهیزات موشکی بالستیکی اعلام کرد و به ویژه در دهه نود کره شمالی که به سمت گسترش سلاح ها و موشک های بالستیک رفت و به فعالیت های هسته ای خودش هم ادامه می داد، امریکا این مساله را اعلام کرد که استقرار سامانه دفاع موشکی در مقابل تجهیزات موشکی کره شمالی است که در آن دوران متوجه ژاپن و کره جنوبی بود. به تدریج برد موشک های کره شمالی در آزمایش هایی که انجام می داد بیشتر و بیشتر شد و در نتیجه امریکا تهدید را متوجه سواحل غربی خود دید که کره شمالی در نهایت بتواند موشک های بالستیک دوربردی را بسازد که اقیانوس آرام را طی کرده و در نهایت به سواحل غربی امریکا و یا به هاوایی برسند. اما آخرین آزمایش های کره شمالی نشان می داد که بخشی از آلاسکا و نه ایالت های غربی امریکا ممکن است در تیررس قرار گیرند که البته آزمایش های موشکی کره شمالی در این اواخر با ناکامی روبرو شدند.

بر همین اساس بوده است که امریکا اقدام به استقرار کشتی های مجهز به سامانه موشک ضد ایجیز در دریای ژاپن کرد. بنابراین چنین مساله ای موضوع تازه ای نیست، اما همانطور که قصد داشتند در لهستان و چک سامانه ضد موشکی بالستیک را مستقر کنند و اعلام کردند که این استقرار در برابر تهدیدات احتمالی موشکی ایران است و روس ها معترض شدند، به دلیل آنکه روس های معترض در مقابل اعلام کردند که مساله ایران تنها یک بهانه است، چراکه این سامانه می تواند علیه روسیه هم بکار گرفته شود. به معنای دیگر هدف آن بیشتر کنترل فضا در برابر موشک های بالستیک روسیه می تواند باشد و نه ایران، چراکه برد موشک های ایران هنوز به آن میزان نرسیده است.

با توجه به این اعتراض استقرار سامانه دفاع موشکی علیه ایران به چه نتیجه ای رسید؟

این بحث ها سبب شد که در دوران ریاست جمهوری بوش در امریکا از استقرار سامانه دفاع ضدموشکی در لهستان و چک به طور موقت صرف نظر کنند و سپس به سراغ کشورهای دیگر از جمله در رومانی، ترکیه و اسرائیل رفتند و امروزه هم در جهت تقویت ایجاد سامانه های ضد موشکی در امارات و عربستان و کویت هستند.

منظور شما این است که می توان درباره استقرار این سامانه در ژاپن هم این موضوع را صادق دانست که در ظاهر برای مقابله با کره شمالی مطرح شده است؟ و اگر چنین است چه کشورهای دیگری در تیررس این سامانه قرار دارند؟

کاملا، در مورد ژاپن هم می توان چنین موضوعی را صادق دانست. با وجود آنکه این سامانه به طور اسمی در برابر تهدیدات کره شمالی می تواند باشد، اما عملا می تواند فضای چین را نیز کنترل کند و آزمایش های موشکی چین را هم تحت نظر داشته باشد و اگر چین تهدیدی را علیه امریکا و یا کشورهای متحد امریکا همانند کره جنوبی یا تایوان انجام دهد، آنها بتوانند مقابله کنند. بنابراین شک و تردید چینی ها می تواند همانند شک و تردید روس ها باشد.

آیا یکی دلایل ترس و یا شکایت چینی ها در استقرار این سامانه دفاع موشکی در ژاپن به دلیل اختلافات اخیری نبوده که با ژاپن داشته است؟  

البته اختلافات آنها به آن میزان گسترده نیست و بیشتر اختلاف هایی که با چین و همسایگانش وجود دارد از جمله با ژاپن برسر تعدادی جزایر است. این جزایر عمدتا جزایر مسکونی نیستند و بسیار کوچکند، اما اهمیت استراتژیک دارند، همانند سایر اختلاف هایی که بر سر جزایر میان کشورهای مختلف وجود دارد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 14

انتشار اولیه : سه شنبه 28 شهریور 1391 / بازانتشار : شنبه 1 مهر 1391