چشم انداز مبهم ادامه گفت و گو ها

مذاکرات هسته ای ایران و غرب پس از وقفه ای 15 ماهه در ماه آوریل در استانبول از سر گرفته شد. مذاکره کنندگان ارشد هسته ای ایران و گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) در استانبول، بغداد و مسکو تلاش کردند راهی برای برون رفت از بن بست هسته ای ایران بیابند. اما پافشاری تهران بر به رسمیت شناخته شدن حقوق هسته ای و لغو تحریم ها و از سوی دیگر تاکید غرب برای تعلیق عملیات غنی سازی در ایران و خودداری از تعدیل تحریم ها موجب شد این مذاکرات راه به جایی نبرد و سطح آن به کارشناسی تنزل پیدا کند.

نتیجه نشست کارشناسان که حدو 3 هفته قبل برگزار شد تنها این بود که معاونان سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در تاریخ سوم مرداد در استانبول مذاکره کنند تا راهی برای ارتقاء مذاکرات به سطح عالی بیابند. اما در شرایطی که تحریم های جدید آمریکا علیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعمال شده و اتحادیه اروپا نیز واردات نفت از ایران را تحریم کرده است، بسیاری از کارشناسان چشم انداز این مذاکرات را چندان امیدوار کننده توصیف نکرده بودند.

باقری و اشمیت در شرایطی به یکدیگر ملاقات کردند که اسرائیل تهران را به دست داشتن در اقداماتی علیه منافع تل آویو متهم کرده و آمریکا نیز روز به روز بر توان نظامی خود در منطقه می افزاید. از سوی دیگر تهران نیز تهدید کرده است که در صورت مشاهده اقدامات تحریک آمیز تنگه هرمز را مسدود و اسرائیل را هدف قرار می دهد. در پاسخ به این تهدید آمریکا و انگلیس به ایران هشدار داده اند و چندی پیش وزیر امور خارجه انگلیس نیز از احتمال اعمال دور جدیدی از تحریم ها علیه جمهوری اسلامی خبر داده بود.

به گزارش خبرگزارش آسوشیتدپرس، معاونان جلیلی و اشتون پس از مذاکره ای طولانی هیچ اشاره ای به زمان از سر گیری مذاکرات در سطح عالی نکردند. این در حالی است که طرف ها بر دیپلماسی توافق دارند اما روند مذاکرات نسبت به دور نخست آن در 14 آوریل سال جاری بسیار کند شده است. همچنین مقامات اتحادیه اروپا بر این باورند که به نظر نمی رسد مذاکرات تا ماه سپتامبر از سر گرفته شوند.

مایکل من، سخنگوی اشتون اعلام کرده است که اشمید و باقری جزئیات مذاکرات خود در استانبول را به روسای خود انتقال خواهند داد و آنگاه آنها در مورد اینکه دور بعدی مذاکرات برگزار شود یا خیر و زمان و مکان احتمالی آن تصمیم گیری خواهند کرد. البته گفت و گوی تلفنی اشتون و جلیلی موضوعی بود که پیش از نشست باقری و اشمیت نیز در دستور کار قرار داشت و بنا بود مقامات ارشد مذاکرات هسته ای ایران و اتحادیه اروپا پس از نشست معاونان در استانبول با یکدیگر به صورت تلفنی در ارتباط باشند.

برخی مقامات غربی علی عدم پیشرفت این مذاکرات را پیشنهادی 5 ماده ای عنوان می کنند که ایران در تاریخ 18 ژوئن به گروه 1+5 ارایه داده است. به گفته آنها در این پیشنهاد توقف عملیات غنی سازی 20 درصدی مورد توجه قرار نگرفته و ابهامات زیادی در آن وجود دارد. مایکل من روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگاران اظهار داشت ایران در مورد پیشنهادی که گروه 1+5 به آن ارائه داده به طور واقعی وارد بحث نمی شود و تعویق در مذاکرات ناشی از گفت و گو های سردی است که در مسکو انجام شد.

گروه 1+5 در تاریخ 24 می به ایران پیشنهاد داد عملیات غنی سازی 20 درصدی را متوقف و ذخایر موجود را به خارج از کشور انتقال دهد و در مقابل از امتیاز برخی همکاری ها مانند تامین سوخت و تامین قطعات یدکی برای هواپیمای مسافربری ، بهره مند شود.

تریتا پارسی، تحلیلگر امور ایران بر این باور است که پیشنهاد تهران غیر واقع بینانه است. به گفته وی روند کند مذاکرات می تواند دستیابی به توافق در اواخر سال جاری را دشوارتر کند. بسیاری از تحلیلگران می گویند دلیل اصلی کند شدن روند مذاکرات، انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا و پرهیز باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا از اعمال اقدامات مورد نظر تندرو ها علیه ایران است.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

.