بندر طناب آخر صعود آل سعود

دیپلماسی ایرانی: تحلیلگران بر این باورند که تعیین بندر بن سلطان به سمت رئیس سازمان امنیت عربستان نشان دهنده نیاز عربستان برای ایفای نفش بیشتر و قوی‌تر در تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی در سایه اوضاع نابه‌سامان و ناآرام منطقه‌ است.

ملک عبدالله، پادشاه عربستان هفته گذشته امیر مقرن بن عبدالعزیز را از ریاست سازمان امنیت عربستان کنار گذاشت و امیر بندر بن سلطان را به جای او منصوب کرد.

عبدالعزیز بن صقر، رئیس مرکز مطالعات الخلیج در این باره می‌گوید: «مرحله فعلی نیازمند یک هماهنگی نه فقط منطقه‌ای بلکه بین‌المللی آن هم به شکل بزرگ‌تر و موثرتر است. مثلا عربستان روابط خوب و نزدیکی با روسیه دارد ولی این تعامل شکلی مناسبی ندارد مثلا دو طرف در قضیه سوریه مواضعی کاملا مغایر با یکدیگر دارند.»

وی در ادامه افزود: «این امر ایجاب می‌کند که شخصی در راس مسائل امنیتی قرار بگیرد که مصالح کشور را به خوبی بفهمد و بداند که چگونه مصالح مملکت را در اولویت قرار دهد، امیر بندر از نگاه عربستانی‌ها از چنین ویژگی‌هایی برخوردار است، وی توانست در توافق موشکی با چین موفقیت‌های بزرگی کسب کند و روابط خوبی را با روسیه در دوران جنگ عراق با کویت برقرار کند.»

امیر بندر بن سلطان متولد 1949 است، وی از سال 2005 دبیر کل شورای عالی امنیت ملی است. وی قبل از آن به مدت 23 سال از سال 1983 تا 2005 سفیر عربستان در واشنگتن بود. انتصاب او به ریاست سازمان امنیت با حفظ سمت در دبیر کلی شورای عالی امنیت ملی است.

بن صقر همچنین می‌گوید: «عربستان با آمدن امیر بندر بن سلطان به مرحله تعامل با اوضاع از نگاه سیاست بین‌الملل متمایل خواهد شد. برای عربستان زشت است که ببیند در شورای امنیت برای بار دوم از حق وتو استفاده می‌شود ولی ریاض دست بسته نشسته و کاری از پیش نمی‌برد. عربستان باید مصالح همه طرف‌ها را درک کند و به نقش سیاسی خود باز گردد.»

در همین رابطه انور عشقی، رئیس مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه می‌گوید: «امیر بندر در میان شاهزادگان عربستان بهترین فردی است که بازی‌های سیاسی و منطقه‌ای امریکایی‌ها را درک می‌کند و می‌داند که چگونه با تصمیم‌گیران اصلی عرصه سیاست جهانی تعامل داشته باشد.»

گفتنی است در سفرهای اخیر مقام‌های ارشد امریکایی به عربستان که هفته گذشته انجام شد، امیر بندر بن سلطان در تمامی جلسات حضور داشت. وی قبل از آن نزدیک به پنج سال از انظار مخفی بود.

عشقی که با بندر در واشنگتن همکاری داشت، همچنین می‌گوید: «مشکل بزرگی که امریکایی‌ها دارند این است که اعراب را نمی‌فهمند، همان طور که اعراب امریکایی‌ها را نمی‌فهمند، انتصاب بندر در آن منصب به آن مهمی به آن معنا است که دو طرف می‌خواهند یکدیگر را درک کنند.»

وی همچنین می‌گوید: «انتصاب بندر به این معنا است که عربستان می‌خواهد تفاهم جدی‌ای در آینده با استراتژی امریکا در خاورمیانه داشته باشد، سیاست جهانی در مطبخ واشنگتن پخته می‌شود و امیر بندر این موضوع را به خوبی می‌داند.»

عشقی همچنین درباره رابطه عربستان با چین، یکی از قدرت‌های بزرگ اقتصادی جهان نیز می‌گوید: «امیر بندر روابط بسیار خوبی با چین دارد و نقشی اثرگذار در قراردادهای موشکی با این کشور در سال 1987 داشته است، قراردادهای امنیتی استراتژیکی که موفقیت امنیتی و استراتژیک برای عربستان به دنبال داشته است. او قدرت کافی برای رسیدن به تفاهم با روسیه را نیز دارد.»

عبدالله الشمری، پژوهشگر روابط بین‌الملل نیز در این باره می‌گوید: «جهان عرب شاهد تغییرات ژئوسیاسی بزرگی است که نقش‌های جدیدی را برای عربستان، ترکیه و ایران در خاورمیانه تعریف خواهد کرد. فرایند تحولات این سه کشور را بازیگران اصلی خاورمیانه خواهد کرد.»

وی همچنین می‌گوید: «عربستان نیازمند یک چارچوب عملی جدید در سیاست خارجی است و امیر بندر قدرت فکر لازم در خارج از صندوق‌ها و چارچوب‌های بروکراتیک و اتخاذ تصمیم‌های به موقع بر اساس اصول مبتکرانه را دارد.»

الشمری همچنین به حوادث 11 سپتامبر اشاره می‌کند و می‌گوید: «حوادث 11 سپتامبر و حمله امریکا به عراق باعث کاهش نقش منطقه‌ای و بین‌المللی عربستان شد، از این وضعیت ایران و ترکیه به طور روشنی بهره‌برداری کردند، این دو کشور طی یک دهه گذشته بیشترین تاثیر را در سیاست‌های جاری در خاورمیانه داشته‌اند. عربستان اکنون می‌خواهد نقش سابق خود را به دست آورد خصوصا پس از آن که مواضع ترکیه را در قبال بهار عربی به روشنی دیدیم.»

منبع: روزنامه اردنی الغد