ثبات موضع ایران در قبال سوریه

دیپلماسی ایرانی: به دنبال سفر اخیر دکتر علی اکبر صالحی وزیر امور خارجه کشورمان به ابوظبی و اعلام آمادگی جمهوری اسلام ایران برای میزبانی مذاکرات ملی سوریه و گفتگو با مخالفین بشار اسد بسیاری این مسئله را طرح کردند که در سیاست های جمهوری اسلامی ایران نسبت به تحولات سوریه تغییراتی ایجاد شده است.

کنکاش در مواضع ایران نسبت به تحولات سوریه در یک سال و نیم گذشته و اهمیت این کشور در سیاست خارجی ایران در سه دهه گذشته نشان می دهد که چندان نمی توانیم با کسانی که این تغییر را تحلیل نموده اند همراه باشیم.

از ابتدای شکل گیری ناآرامی ها در سوریه ایران ضمن این که حق مردم سوریه برای طرح مطالبات مشروع خود را به رسیمت شناخت، نسبت به ماجراجویی ها و دخالت های کشورهای دیگر در مسائل داخلی سوریه هشدار داد. ایران به صراحت از بشار اسد خواست که هرچه سریع تر دست به اصلاحات بزند و تغییراتی را دولت این کشور به وجود آورد تا رضایت بیشتری در میان شهروندان این کشور کسب کند. لذا از ابتدا این گونه نبوده است که ایران مخالفان بشار اسد را نادیده بگیرد و یا از مطالبات مشروع مردم سوریه غفلت کند. اما ایران معتقد بوده است که بشار اسد از مشروعیت و حمایت اکثریت مردم سوریه برخوردار است و نارضایتی های حداقلی نیز فقط با اصلاحات به دست بشار اسد می تواند از بین برود و هر گونه دخالت خارجی می تواند به تشدید ناآرامی ها و از بین رفتن فضای ملایم و مساعد سیاسی برای اصلاحات منجر شود. نگاهی به وضعیت امروز سوریه می تواند این موضع را تایید کند که رساندن سلاح به مخالفین بشار اسد و دامن زدن به حرکات نظامی معارضین نه تنها فضا را برای حل مشکلات سیاسی این کشور فراهم نکرده است بلکه این کشور در حال فروغلتیدن به بحران و جنگ داخلی است که هیچ نفعی برای مردم این کشور به دنبال نخواهد داشت.

از سوی دیگر ایران معتقد است نظام کنونی سوریه در جغرافیای سیاسی منطقه از جایگاه ویژه ای برخوردار است. سوریه در محور مقاومت در برابر زیاده خواهی های رژیم صهیونیستی نقش مهمی در سه دهه گذشته بازی کرده است. همچنین ارتباط ایران با دیگر اضلاع محور مقاومت در فلسطین و لبنان از طریق سوریه صورت می گیرد و سقوط این سنگر می تواند ضربه ای جدی و جبران ناپذیر به ارتباط محور مقاومت محسوب شود. لذا ایران از ابتدا تحولات سوریه را از این منظر تحلیل کرده و مخالف هرگونه تغییر در نظام سیاسی سوریه بوده است و با این دیدگاه تا پایان بر این دیدگاه خواهد ماند. چرا که هرگونه تغییر در معادله سیاسی  منطقه به خصوص چرخش قدرت در سوریه می تواند اهرم های سیاسی و ژئوپلیتیک مقاومت درمنطقه را تضعیف و یا خنثی کند. بنابراین به دلایل سیاسی، ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک ایران مخالف سقوط بشار اسد در سوریه بوده است و خواهد بود.

تلاش کشورهای غربی و برخی متحدین منطقه ای آنها برای تضعیف سوریه و سقوط بشار اسد نیز نشان می دهد که غرب نیز مسئله سوریه را در همین چارچوب می نگرد. مخالفت غرب با ورود ایران به مذاکرات بین المللی در مورد سوریه بیش از پیش نشان داد که هدف غرب کاهش خشونت ها در سوریه نیست بلکه تغییر معادله سیاسی منطقه به ضرر ایران است. کشورهای غربی و عربی با اعمال فشارهای سیاسی و حمایت های مالی، تسلیحاتی و رسانه ای از گروههای مخالف و مسلح حکومت بشار اسد نشان داده اند که به دنبال راه حلی سیاسی برای بحران سوریه نیستند.