تهدید بستن تنگه هرمز دوباره مطرح می شود؟

دیپلماسی ایرانی: مذاکرات هسته ای در آستانه سقوط با ایران، تعبیری که کارشناسان پس از نشست مسکو از آن دارند، مرحله جدید خطرناکی در بن بست هسته ای جمهوری اسلامی است که حدود یک دهه از آن می گذرد .

دور جدیدی از تحریم ها که قرار است ار نخستین روز جولای علیه ایران اعمال شود، فشار را بر اقتصاد آسیب دیده ایران افزایش می دهد. در همین حال تندرو های آمریکایی و اسرائیلی بار دیگر زمزمه استفاده از گزینه نظامی برای متوقف کردن روند هسته ای ایران را مطرح می کنند.

این درحالی است که مقامات ایران، طرف غربی را به دلیل عدم پیشرفت مذاکرات سرزنش کرده و تاکید دارند که هیچ فشاری تهران را به دست کشیدن از اهداف هسته ای اش ترغیب نمی کند. مذاکرات دو روزه اخیر بین نمایندگان ایران و مذاکره کنندگانی از آمریکا، انگلیس، فرانسه ، چین، روسیه و آلمان بدون نتیجه پایان یافت و تنها توافق شد گروه های کارشناسی در تاریخ سوم جولای در استانبول ملاقات داشته باشند.

روزنامه واشینگتن پست به نقل از یک مقام دولتی آمریکا با اشاره به بی ثمر بودن چندین دور مذاکره با ایران می نویسد، هیچ کس نیست که از جدیت این موضوع آگاهی نداشته باشد. این در حالی است که باوجود ادامه تلاش های دیپلماتیک، مقامات می گویند کاخ سفید در برآورد نتیجه گفت و گو های مسکو با هوشیاری عمل می کند. مذاکراتی که در آن ایران با درخواست اصلی آمریکا و متحدانش، یعنی تعلیق غنی سازی 20 درصدی مخالفت کرد.

این در حالی است که به گفته یک مقام آگاه، پیشنهاد متقابل ایران در مذاکرات هسته ای با جایی که آمریکا و متحدانش در آن ایستاده اند ، فاصله زیادی دارد. از سوی دیگر شکست این مذاکرات می تواند خطر اقدام نظامی علیه تاسیسات هسته ای ایران را جدی تر کند اما مقامات آمریکایی تاکید دارند که مذاکرات با پایانی نامشخص را در مورد ایران دنبال نمی کنند چرا که در این زمان می تواند ذخایر اورانیوم غنی شده خود را افزایش دهد. به گفته آنها مذاکره با ایران نامحدود نیست.

اما در شرایطی که روند دیپلماسی با مشکل مواجه شده، تهران با تحریم های نفتی اتحادیه اروپا و تحریم های بانکی آمریکا مواجه است. اقتصاد دانان و تحلیلگران امور خاورمیانه می گویند تحریم های مضاعف میلیارد ها دلار از درآمد اقتصادی ایران را کاهش داده و از ارزش ریال می کاهد. کارشناسان امور ایران هشدار می دهند دشواری های اقتصادی ، مقامات ایران را به پیش گرفتن سیاست های مقابله جویانه و پرخاشگرانه ترغیب می کند. کلیف کاپچان، مقام سابق وزارت خارجه آمریکا و تحلیلگر امور خاورمیانه در گروه اوراسیایی بر این باور است که محرکی غیر قابل پیش بینی می تواند به اولویت سیاست خارجی ایران تبدیل شود. به گفته وی پس از چند ماه سکوت این احتمال وجود دارد که ایران بار دیگر موضع تندی اتخاذ کند و مانند سال گذشته تهدید بستن تنگه هرمز را مطرح کند.

مقامات ایرانی روز چهارشنبه تاکید کردند تحریم های جدید تاثیر نخواهد داشت و ایرانیان برای تحمل سال ها سختی آمادگی دارند. محمد رضا نقدی، فرمانده نیروی بسیج مجلس اظهار داشت: ایران آماده است ثابت کند 1+5 مساوی با صفر است و آنها نمی توانند ایران را تحت فشار قرار دهند.

در واشینگتن نیز شکست روند دیپلماتیک به معنی جدی تر شدن خطر جنگ علیه ایران است. در جلسه روز چهارشنبه کنگره، قانونگذاران از هر دو حزب به پنتاگون توصیه کردند که برای اقدام نظامی آماده شود تا نشان دهد در مقابل ایران جدی است. چارلز راب، سناتور سابق در این زمینه خاطرنشان می کند که آمادگی پنتاگون به معنی ساخت بمب افکن هایی است که بتواند تاسیسات هسته ای زیر زمینی ایران را هدف قرار دهد. 

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10